ĐOAN NÃO

Đoan não gồm hai bán cầu đại não và các mép liên bán cẩu. Vì gian não thọc sâu vào não trước, nên đoan não phải cong lại đè lên gian não và quặp ở hai đầu. Hai bán cầu não được dính vào nhau bởi các mép liên bán cầu. Bán cầu đại não là phần to nhất của não dài độ 16 cm, rộng 14 cm cao 12 cm, nặng 1000 - 2000 gr (chiếm tới trên 85% trọng lượng của toàn thể não bộ). Đoan não nằm trong hộp sọ ở tầng trước và tầng giữa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐOAN NÃO ĐOAN NÃO1. ĐẠI CƯƠNG Đoan não gồm hai bán cầu đại não và các mép liên bán cẩu. Vì gian não thọc sâuvào não trước, nên đoan não phải cong lại đè lên gian não và quặp ở hai đầu. Hai báncầu não được dính vào nhau bởi các mép liên bán cầu. Bán cầu đại não là phần to nhất của não dài độ 16 cm, rộng 14 cm cao 12 cm,nặng 1000 - 2000 gr (chiếm tới trên 85% trọng lượng của toàn thể não bộ). Đoan nãonằm trong hộp sọ ở tầng trước và tầng giữa còn ở tầng sọ sau thì đè lên lều tiểu não.Giữa hai bán cầu có khe liên bán cầu mà đáy khe là thể trai, dưới có khe bichat ngăncách với trung não. Đoan não ở người đặc biệt là vỏ não phát triển hơn hẳn các phần não khác.2. HÌNH THỂ NGOÀI Mỗi bán cầu não có 3 mặt (ngoài - trong - dưới). Ở mỗi mặt có các khe, phânchia ra thành nhiều thùy, mỗi thùy lại chia ra nhiều hồi não bởi các rãnh. 1. Hồi đỉnh lên 2. Thùy đỉnh 3. Khe Sylvius 4. Khe thẳng góc ngoài 5. Thuỳ chẩm 6. Cực chẩm 7. Hồi thái dương I 8. Hồi thái duong II 9. Cực thái dương 10. Cự trán 11. Thuỳ trán 12. Khe Rolando 13. Hồi trán lên Hình 4.23. Bán cầu đại não và các khe (mặt ngoài)2.1. Mặt ngoài Liên quan với vòm sọ có 3 khe: - Khe bên hay khe Syivius: từ mặt dưới của bán cầu não chạy ra mặt ngoài, chếchlên trên và ra sau. Đoạn đầu khe rất sâu gọi là thung lũng Sylvius - Khe trung tâm hay khe Rolando: từ gần giữa bờ trên của bán cầu, chạy chếchxuống và ra trước. - Khe thẳng góc ngoài hay khe đỉnh chẩm: rất ngắn, trước cực sau bán cầu độ 5cm tiếp khe thẳng góc trong. Ba khe này chia mặt ngoài bán cầu đại não thành 3 thùy: thùy đỉnh, thùy thái 225dương, thùy chẩm.2.2. Mặt trong. Gồm có 2 phần: - Phần dính ở giữa (do các mép liên bán cầu), phần không dính cuốn xung quanhcó liềm não lách giữa 2 bán cầu. - Phần không dính có 3 khe: + Khe dưới trán hay khe khuy cách đều thể trai và bờ trên bán cầu từ gối thể traivòng ra sau đến lồi trai. Khe này gồm 2 đoạn: rãnh đai ở trước và rãnh đỉnh chẩm ởsau. + Khe thẳng góc trong tiếp khe thẳng góc ngoài cách đầu sau độ 5 cm chạy ratrước và xuống dưới. + Khe cựa từ cực sau của bán cầu não tới lồi sau thể trai. 1. Rãnh trước trung tâm 2. Thể chai 3. Rãnh dưới trán 4. Thuỳ viền(thùy khuy) 5. Khe viền chai 6. Thuỳ trán 7. Thuỳ thái dương 8. Vùng dưới đồi thị 9. Khe cựa 10. Hồi chêm 11. Khe thẳng góc trong 12. Thuỳ đỉnh 13. Rãnh sau trung tâm 14. Khe Rolando Hình 4.24. Mặt trong bán cầu đại não bên phải2.3. Mặt dưới Ở 1/3 phía trước và 1/3 phía sau có khe liên bán cầu, 1/3 giữa liên quan vớicuống não bởi khe não ngang hay khe Bichat hình móng ngựa ôm quanh trung não cómàng mạch lách vào để tới mái não thất III. Thung lũng Sylvius chia mặt dưới thành 2 phần: - 1/4 phía trước là phần mắt nằm trên trần hốc mắt. - 3/4 sau là phần thái dương chẩm nằm trên tầng sọ giữa và trên mái nền tiểu nãoở tầng sau.226 1. Khe liên bán cầu trước 2. Hành khứu 3. Thùy trán 4. Thần kinh thị giác( II) 5. Tuyến yên 6. Chất thủng trước 7. Thể vú 8. Cuống đại não 9. Khe liên bán cầu sau 10. Thuỳ chẩm 11. Thùy thái dương 12. Liềm đen 13. Thung lũng Sylvius 14. Thùy trán Hình 4.25. Bán cầu đại não (mặt dưới)3. THÙY NÃO Mỗi bán cầu đại não có 6 thùy chính, mỗi thùy lại chia thành các hồi não.3.1. Thùy trán (lobus frontalis) Là phần trước bán cầu được giới hạn : - Ở mặt ngoài: bởi khe Rolando ở sau, khe Sylvius ở dưới. - Ở mặt dưới : bởi thung lũng Sylvus. - Ở mặt trong: bởi khe khuy. - Ở mặt dưới: bởi thung lũng Sylvius. Thùy trán chia làm 4 hồi: hồi trán lên (gyrus precentralis): nằm trước khe Roladolà trung khu phân tích vận động và các hồi trán 1, 2, 3.3.2. Thùy đỉnh (lobus parietalis) Ở mặt ngoài bán cầu, được giới hạn ở giữa 3 khe: Rolando (ở trước) khe thẳnggóc ngoài (ở sau) và khe Sylvius (ở dưới). Có rãnh liên đỉnh hình chữ T chia thùy đỉnhlàm 3 hồi: - Hồi đỉnh lên nằm ngay sau khe Rolando là trung khu phân tích về cảm giác. Haihồi trán lên và đỉnh lên gặp nhau và thông với nhau ở đầu rãnh Rolando để tạo lên nắpRolando. Phía trên cả hệ thùy này lấn vào trong tạo lên tiểu thùy 4 cạnh trung ương(Lobus Paracentralis). - Hồi đỉnh trên và hồi đỉnh dưới nằm sau hồi đỉnh lên. 227 1. Hồi trán lên 2. H ...