Doanh nhân Việt: Tắt ánh sáng của người khác để tỏa sáng?

Ngày trước người ta vẫn quen với lối suy nghĩ " thương trường là chiến trường " cho nên trong kinh doanh cần khôn ngoan hơn đối thủ, giành giật thị phần phải quyết liệt , khuếch trương hàng hóa phải rầm rộ và tinh vi đồng thời phải làm sao cố gắng giữ chân khách hàng, khống chế nhà cung cấp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Doanh nhân Việt: Tắt ánh sáng của người khác để tỏa sáng? Doanh nhân Việt: Tắt ánh sáng củangười khác để tỏa sáng?Ngày trước người ta vẫn quen với lối suy nghĩ thương trường làchiến trường cho nên trong kinh doanh cần khôn ngoan hơn đốithủ, giành giật thị phần phải quyết liệt , khuếch trương hàng hóaphải rầm rộ và tinh vi đồng thời phải làm sao cố gắng giữ chânkhách hàng, khống chế nhà cung cấp. Theo quan điểm đó, sẽluôn có người thắng và kẻ bại.Thế nhưng trong thế giới hiện đại được đặc trưng bởi những mốitương tác ngày càng đa dạng, phong phú với sự lan truyền thôngtin nhanh chóng và rộng khắp qua các kênh truyền thông đaphương tiện (multimedia) thì thực tế cuộc sống đang cho thấymột xu hướng mà nhà tài phiệt ngân hàng nổi tiếng của thế kỷ XXBernard Baruch đã khắc họa một cách hình tượng là: không cầnphải thổi tắt ánh sáng của người khác để mình tỏa sáng.Có thể thấy là hầu hết các doanh nghiệp chỉ thành công khinhững người khác thành công. Các doanh nghiệp phần cứng vàphần mềm trong lĩnh vực tin học là một ví dụ sinh động. Phầncứng chạy nhanh hơn khuyến khích người sử dụng nâng cấp cácphần mềm mạnh hơn và các phần mềm mạnh hơn là động cơthúc đẩy người sử dụng mua các phần cứng chạy nhanh hơn.Nhiều lĩnh vực kinh doanh và sản phẩm tưởng như hoàn toànkhác biệt nhưng thực tế lại có liên hệ với nhau vô cùng khăng khítnhư dân gian thường nói là cùng hội cùng thuyền cho nên cùngvận hành theo lối nước nổi thì bèo nổi.Số lượng xe hơi bán ra tăng dẫn tới việc dịch vụ tín dụng củangân hàng, bảo hiểm phát đạt và các con đường cao tốc, các khuđô thị cách xa trung tâm thành phố cũng theo đó mà có cơ pháttriển... Tình huống này được gọi là cùng thắng ( win- win ). Vậythì phải chăng kinh doanh giờ đây chỉ còn là hợp tác và hòabình?Câu trả lời xác thực là: không hẳn như vậy, ngày nay kinh doanhlà sự hợp tác khi cần tạo ra chiếc bánh (càng to hơn càng tốt!) vàsẽ là cạnh tranh khi đến lúc chia phần chiếc bánh đó. Tóm lại, kinh doanh vừa là cạnh tranh vừa là hợp tác trong cùng một thời điểm do vậy mà nó mang tính năng động và bao quát, hệ thống hơn trước kia rất nhiều, khiDoanh nhân Việt Nam thế hệ tiếp nối mà các doanh nghiệp cònsẽ là lớp doanh nhân vươn ra thế tư duy tách rời hai cụm từgiới? cạnh tranh và hợp tác.Tính hai mặt đó của kinh doanh gợi nhớ tới triết lý truyền thốngcủa người phương Đông là trong Dương có Âm, trong Âm cóDương và Ngũ hành tương sinh tương khắc. (Không phải ngẫunhiên người Hoa giỏi kinh doanh, bởi lẽ họ đã có được truyềnthống hàng ngàn năm trong việc cạnh tranh, hợp tác theo triết lýÂm - Dương, Ngũ hành(1) và là hậu duệ của thương gia nổi tiếng -Lã Bất Vi, cha đẻ ra Tần Thủy Hoàng).Người Việt ta đi sau trong kinh doanh nên không tránh khỏinhững bỡ ngỡ, va vấp phải trả giá cho những yếu kém và ngộnhận của mình. Bên cạnh tính năng động, nhạy bén, cần cù,chăm chỉ chịu khó và khát khao vươn lên làm giàu là nhữngnhược điểm chết người như thiếu tính hợp tác lâu dài, kém tầmnhìn xa, dễ thỏa mãn trước thành công và thiếu bản lĩnh đi tiênphong lãnh đạo thiên hạ (nhưng lại rất hài lòng làm kẻ bắtchước!)...Có một con đường thiết nghĩ sẽ là rất hữu ích trong việc rút ngắnkhoảng cách giữa các doanh nghiệp Việt Nam với các đối tácquốc tế, góp phần củng cố năng lực kinh doanh và trang bị tư duymới cùng thắng (win-win) cho các doanh nhân ngày nay đó làLý thuyết Trò chơi trong kinh doanh.Ra đời từ nhu cầu phục vụ quân sự trong Thế chiến lần thứ II khilực lượng hải quân Anh chơi trò mèo vờn chuột với các tàu ngầmcủa phát xít Đức, các nhà khoa học Anh đã khám phá ra rằngnhững bước đi đúng hóa ra không phải là những gì hoa tiêu vàthuyền trưởng vẫn làm dựa vào trực giác và kinh nghiệm củamình. Bằng cách áp dụng những khái niệm về sau được biết đếnnhư lý thuyết trò chơi, người Anh đã cải thiện thành tích bắntrúng tầu ngầm Đức một cách đáng kể.Sau này lý thuyết đó đã được phát triển để ứng dụng cho nhiềuhoạt động, trong đó có kinh doanh. Vào năm 1944 khi nhà toánhọc thiên tài John von Neumann và nhà kinh tế OscarMorgenstern xuất bản cuốn sách tựa đề Lý thuyết trò chơi vàhành vi kinh tế thì ngay lập tức công trình khoa học này đã đượctiên đoán sẽ trở thành một trong những thành tựu vĩ đại nhất củathế kỷ. Năm 1994, ba nhà tiên phong trong lý thuyết trò chơi làJohn Nash, John Harsanyi và Reihart Selten đã được nhận giảiNobel (2).Có thể nói, lý thuyết trò chơi có khả năng làm biến chuyển hoàntoàn cách suy nghĩ của mọi người về kinh doanh từ trước tới nay.Nó cho phép nhìn toàn cục việc kinh doanh với những mối tươngtác qua lại lẫn nhau trong khi không một quyết định nào có thểđược đưa ra hoàn toàn độc lập với các quyết định khác.Qua lăng kính của lý thuyết trò chơi người kinh doanh sẽ thấy rõhơn giá trị gia tăng của việc hợp tác thay vì quyết chiến, đấuđầu hay gợi mở ra những phương án lựa chọn mà nếu không cólý thuyết đó thì sẽ bỏ lỡ những cơ hội quý giá. Tầm nhìn chiếnlược của nhà kinh doanh chắc chắn sẽ dài hơn, linh hoạt hơn vàhành động sẽ uyển chuyển hơn một khi được trang bị lối tư duymới mẻ này.Những nhà hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô sẽ có một côngcụ hiệu quả để đánh giá phản ứng của xã hội trước các quyếtđịnh của mình, bên cạnh việc lắng nghe và thu thập một cách dânchủ những phản biện từ mọi phía. Người ta có thể lường trướcđược hiệu ứng dây chuyền khi cấm bán hàng rong ở các thànhphố lớn hay cấm người có ngực lép đi xe máy, liên tục tăng giáxăng, giá điện hay tăng thuế chuyển nhượng bất động sản.v.v ...Trong quan hệ hội nhập quốc tế cũng giống như một trò chơi cónhiều người tham gia nếu chúng ta ...