ĐỌC HIỂU VĂN BẢN “ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ”_1

Tham khảo tài liệu đọc hiểu văn bản “đoàn thuyền đánh cá”_1, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN “ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ”_1 ĐỌC HIỂU VĂN BẢN “ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ”I - TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả:Nhà thơ Huy Cận (1919-2005), tên đầy đủ là Cù Huy Cận, quê ở làng ÂnPhú, huyện Vũ Quang (trước đây thuộc huyện Hương Sơn, nay là ĐứcThọ), tỉnh Hà Tĩnh. Huy Cận nổi tiếng trong phong trào Thơ mới với tậpthơ Lửa thiêng. Ông tham gia cách mạng từ trước năm 1945 và sauCách mạng tháng Tám từng giữ nhiều trọng trách trong chính quyềncách mạng, đồng thời là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nềnthơ ca hiện đại Việt Nam. Huy Cận được Nhà nước trao tặng Giảithưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (năm 1996).Hơn 60 năm hoạt động văn học nói chung và làm thơ nói riêng, với gần20 thi phẩm thơ đi từ nỗi buồn từ ngàn xưa đến niềm vui lớn hômnay, Huy Cận luôn gắn liền với mạch đời chung của dân tộc. Thơ HuyCận vừa bám lấy cuộc đời, vừa hướng tới những khoảng rộng xa củatạo vật và thời gian, vừa trăn trở với cái chết, vừa nâng niu sự sốngtrước qui luật tử sinh, vừa triết lí suy tư, vừa hồn nhiên thơ trẻ, vừa baybổng lãng mạn, vừa hiện thực đời thường trong cái khoảnh khắc hữuhạn của đời người vẫn muốn hoá thân vào cái vĩnh cửu, trường sinh(Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Bài thơ cuộc đời, Những năm sáumươi, Chiến trường gần đến chiến trường xa, Ngày hằng sống, ngàyhằng thơ, Ngôi nhà giữa nắng, Ta về với biển, Lời tâm nguyện cùng haithế kỷ). Với ý thức vận động và sự chuyển hoá giữa nhiều yếu tố tronghình tượng cái tôi trữ tình, Huy Cận đã tạo cho mình một phong cáchđặc sắc, độc đáo. Huy Cận đã tỏ ra sở trường về thể thơ lục bát và cóđóng góp đáng kể trong sự mở rộng hình thức và nâng cao chất trí tuệcho thơ theo hướng suy tưởng, vươn tới những khái quát rộng xa, giàuliên tưởng trong những bài thơ mở rộng khuôn khổ, kích thước.2. Tác phẩm:- Nhà thơ đã xuất bản: Lửa thiêng (thơ, 1940); Vũ trụ ca (thơ, 1942);Kinh cầu tự (văn xuôi, 1942); Tính chất dân tộc trong văn nghệ (nghiêncứu, 1958); Trời mỗi ngày lại sáng (thơ, 1958); Đất nở hoa (thơ, 1960);Bài ca cuộc đời (thơ, 1963); Hai bàn tay em (thơ, 1967); Phù Đổng Thiênvương (thơ, 1968); Những năm sáu mươi (thơ, 1968); Cô gái Mèo (thơ,1972); Thiếu niên anh hùng họp mặt (thơ, 1973); Chiến trường gần đếnchiến trường xa (thơ, 1973); Những người mẹ, những người vợ (thơ,1974); Ngày hằng sống, ngày hằng thơ (thơ, 1975); Sơn Tinh, Thủy Tinh(thơ, 1976); Ngôi nhà giữa nắng (thơ, 1978); Hạt lại gieo (thơ, 1984);Văn hóa và chính sách Văn hóa ở Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam(viết bằng tiếng Pháp, xuất bản ở Pari 1985); Tuyển tập (thơ, 1986);Nước thủy triều Đông (thơ, song ngữ, xuất bản ở Paris, 1944); Hồi kýsong đôi (1997).- Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá thể hiện sự kết hợp giữa cảm hứng lãngmạn và cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ của nhà thơ Huy Cận.Bài thơ được bố cục theo hành trình một chuyến ra khơi của đoànthuyền đánh cá. Hai khổ đầu là cảnh lên đường và tâm trạng náo nứccủa con người, bốn khổ tiếp theo là hoạt động của đoàn thuyền đánhcá và khổ cuối là cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh của mộtngày mới.Về hoàn cảnh sáng tác, nhà thơ Huy Cận nhớ lại:Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của tôi được viết ra trong những thángnăm đất nước bắt đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Không khí lúc nàythật vui, cuộc đời phấn khởi, nhà thơ cũng rất phấn khởi. Cả tác phẩmvùng than, vùng biển đang hăng say lao động từ bình minh cho đếnhoàng hôn và cả từ hoàng hôn cho đến bình minh. Đoàn thuyến đánhcá lấy thời điểm xuất phát khác với lệ thường, lúc mặt trời lặn và trở vềtrong ánh bình minh chói lọi. Khung cảnh trên biển khi mặt trời tắtkhông nặng nề tăm tối mà mang vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật trongqui luật vận động tự nhiên của nó. ở đây tôi đã miêu tả khung cảnh tạovật với cảm hứng vũ trụ. Nếu trước cách mạng vũ trụ ca còn buồn thìbây giờ vui, trước là tách biệt xa cách với cuộc đời thì hôm nay lại gầngũi với con người. Bài thơ của tôi là một cuộc chạy đua giữa con ngườivà thiên nhiên, và con người đã chiến thắng. Tôi coi đây là khúc trángca, ca ngợi con người trong lao động với tinh thần làm chủ, với niềmvui. Bài thơ cũng là sự kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn. Chất hiệnthực của khung cảnh lao động trên biển cả khi vùng biển đã về ta. Vàchất lãng mạn thì cũng không cần phải tưởng tượng nhiều. ở giữa cảnhbiển cao rộng đó, với gió, với trăng, rồi bình minh và nắng hồng, và đặcbiệt là sức người trong lao động đều thực sự mang tính chất lãng mạnbay bổng Thuyền ta lái gió với buồm trăng. Đoàn thuyền chạy đuacùng mặt trời. Cảm hứng và hình ảnh ấy rất thích hợp với lao độngtrên biển. Tôi nghĩ rằng trong khung cảnh đó cũng không thể viết khácđi. Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh đẹp của một ngày mới khi đoànthuyền đang trở về, các khoang thuyền đầy ắp cá. Mở đầu bài thơ làhình ảnh mặt trời xuống biển và kết thúc là hình ảnh mặt trời độibiển nhô lên giữa sông nước.Thiên nhiên đã vận động theo một vòng quay của mặt trời và con ngườiđã hoàn thành trách nhiệm của mình trong lao động. Không có gì vuibằng lao động có hiệu quả.Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá nằm trong cảm hứng chung của thơ tôitrong những năm xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tôi viết bài thơ tương đốinhanh, chỉ vài giờ của một buổi chiều trên vùng biển Hạ Long. Bài thơđược viết liền mạch và ít phải sửa chữa. Tôi nghĩ rằng đó cũng khôngphải là chuyện ngẫu nhiên mà thực sự là cảm hứng đã được tích tụ trênmột đề tài quen thuộc của tôi và được viết ra trong không khí rất vuicủa những năm tháng đầu xây dựng của chủ nghĩa xã hội (Huy Cận, Tácphẩm văn học, NXB Văn học, 2001).II - GIÁ TRỊ TÁC PHẨMNhà thơ Huy Cận đã từng gọi bài thơ Đoàn thuyền đánh cá (1958) củamình là khúc tráng ca. Quả đúng như¬ vậy, bài thơ là khúc tráng ca cangợi vẻ đẹp khoẻ khoắn của con ngư¬ời lao động trong sự hài hoà vớivẻ đẹp tráng lệ của thiên nhiên kì vĩ. Không còn thấy dấu vết của mộtnỗi buồn thế hệ cô đơn, li tán đã từng dằng dặc, triền miên trong thơông hồi tr¬ớc Cách mạng tháng Tám. Đây là c ...