Đổi mới cơ chế xây dựng và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ khoa học xã hội ở nước ta

Bài viết Đổi mới cơ chế xây dựng và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ khoa học xã hội ở nước ta trình bày: Đánh giá thực trạng; hạn chế và giải pháp chủ yếu,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới cơ chế xây dựng và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ khoa học xã hội ở nước ta§æI MíI C¥ CHÕ X¢Y DùNG VµTæ CHøC THùC HIÖN C¸C NHIÖM VôKHOA HäC X· HéI ë N¦íC TAPh¹m V¨n Vang*I. §¸NH GI¸ THùC TR¹NG1. C¨n cø x¸c ®Þnh nhiÖm vô khoa häcC¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi nãi chung, nhiÖm vô khoa häc x· héi cÊp Nhµníc vµ cÊp Bé nãi riªng lµ c¸c vÊn ®Ò khoa häc cÇn ®îc gi¶i quyÕt trongnh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh vµ ®îc cô thÓ hãa thµnh c¸c ch¬ng tr×nh, nhiÖm vônghiªn cøu kh¸c nhau, cã chøc n¨ng nghiªn cøu øng dông, triÓn khai nh»mcung cÊp luËn cø khoa häc cho viÖc ho¹ch ®Þnh chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnhs¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc.VÒ lý thuyÕt, c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh c¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi cÊp Nhµníc vµ cÊp Bé chÝnh lµ thùc tiÔn vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi. Mçi métngµnh trong lÜnh vùc khoa häc x· héi cã ®èi tîng nghiªn cøu ®éc lËp, do ®ã cãc¬ së riªng quy ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô nghiªn cøu. MÆt kh¸c, c¸c nhiÖm vô khoahäc x· héi cÊp Nhµ níc vµ cÊp Bé ph¶i g¾n víi nh÷ng yªu cÇu cô thÓ cña c«ngcuéc ph¸t triÓn ®Êt níc, ®îc thÓ hiÖn qua ®êng lèi, chñ tr¬ng cña §¶ng vµNhµ níc trong tõng thêi kú.NÕu xÐt trong khu«n khæ hÑp, nh÷ng ®Þnh híng riªng cho viÖc x©y dùngc¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi ®îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n cña §¶ng vµChÝnh phñ. Ch¼ng h¹n, ChiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ ViÖt Nam®Õn n¨m 2010 ®· x¸c ®Þnh c¸c nhiÖm vô träng t©m nghiªn cøu cho c¸c lÜnh vùc*TS. ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam4T¹p chÝ Khoa häc x· héi ViÖt Nam – 6/2009khoa häc, bao gåm 4 nhiÖm vô c¬ b¶n: (I) Nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn con®êng ph¸t triÓn cña ViÖt Nam; (II) Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ,ph¸p luËt, v¨n hãa, x· héi, quèc phßng, an ninh; (III) Nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓncon ngêi ViÖt Nam; (IV) Nghiªn cøu dù b¸o c¸c xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕgiíi1. Mçi nhiÖm vô lín nªu trªn ®Òu ®îc thÓ hiÖn ®èi víi tõng lÜnh vùc khoahäc, trong ®ã cã khoa häc x· héi, lµ c¬ së quan träng nhÊt cho viÖc x©y dùngc¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi 5 n¨m vµ hµng n¨m ë tÊt c¶ c¸c cÊp, ®Æc biÖt lµcÊp Nhµ níc vµ cÊp Bé.C¨n cø vµo chiÕn lîc, ph¬ng híng, môc tiªu, nhiÖm vô chñ yÕu nãi trªn, giai®o¹n 2001-2005, khoa häc x· héi níc ta ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn 10 ch¬ngtr×nh khoa häc cÊp Nhµ níc vµ bíc ®Çu triÓn khai thùc hiÖn 4 ch¬ng tr×nh cÊpNhµ níc míi vÒ khoa häc x· héi giai ®o¹n 2006-2010. Tuy nhiªn, c¸c nhiÖm vôträng t©m nghiªn cøu vÒ khoa häc x· héi ghi trong chiÕn lîc cha ®îc qu¸n triÖt®Çy ®ñ. §ång thêi, c¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi hµng n¨m còng cha cã sùhíng dÉn cô thÓ theo nh÷ng néi dung chiÕn lîc, cha cã sù x¸c ®Þnh râ vÒnghiªn cøu c¬ b¶n vµ nghiªn cøu øng dông, triÓn khai trong khoa häc x· héi. V×vËy, nh÷ng nhiÖm vô nghiªn cøu thêng xuyªn g¾n víi c¸c c¬ quan, tæ chøcnghiªn cøu lín vÒ khoa häc x· héi nh ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam, Häc viÖnChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh vµ c¸c viÖn nghiªn cøu chuyªnngµnh cha ®îc chó träng ®óng møc. HÖ thèng c¸c nhiÖm vô khoa häc x· héi chñyÕu ®îc x©y dùng theo sù ph©n cÊp trong bé m¸y qu¶n lý mang nÆng tÝnh chÊthµnh chÝnh mµ cha xuÊt ph¸t tõ ®Æc thï cña khoa häc x· héi. C¸c c¬ quan khoahäc cã chøc n¨ng nghiªn cøu vÒ khoa häc x· héi trong thêi gian qua còng thÓ hiÖnsù lóng tóng vµ cã sù chång chÐo trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c nhiÖm vô khoa häc x·héi c¸c cÊp. H¬n n÷a, khi x¸c ®Þnh nhiÖm vô nghiªn cøu, c¸c c¬ quan, tæ chøckhoa häc chñ yÕu dùa trªn nh÷ng ®Þnh híng chiÕn lîc vµ nhiÖm vô nãi chungcña khoa häc x· héi kÕt hîp víi tiÒm lùc khoa häc s½n cã ®Ó x¸c ®Þnh c¸c nhiÖmvô khoa häc x· héi cÊp Nhµ níc vµ cÊp Bé cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh.ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam, giai ®o¹n 2001-2005, ngoµi viÖc ®îc giao chñtr× thùc hiÖn 03 ch¬ng tr×nh cÊp Nhµ níc (h¬n 30 ®Ò tµi) vµ 07 ®Ò tµi khoa häc®éc lËp cÊp Nhµ níc vÒ khoa häc x· héi, ViÖn cßn x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn04 ch¬ng tr×nh cÊp Bé (h¬n 20 ®Ò tµi); 280 ®Ò tµi, nhiÖm vô ®éc lËp cÊp Bé (mçin¨m kho¶ng 50-60 ®Ò tµi, nhiÖm vô). Giai ®o¹n 2006-2008, ViÖn tiÕp tôc x©y dùngvµ thùc hiÖn 04 ch¬ng tr×nh cÊp Bé míi (h¬n 20 ®Ò tµi), 04 nhiÖm vô träng ®iÓmcÊp Bé cã tÇm chiÕn lîc cña ViÖt Nam, 180 ®Ò tµi, nhiÖm vô ®éc lËp cÊp Bé. Tõn¨m 2001 ®Õn nay, ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn h¬n20 dù ¸n ®iÒu tra c¬ b¶n vÒ kinh tÕ, x· héi, v¨n hãa vµ m«i trêng trªn c¸c vïngl·nh thæ cña ®Êt níc. Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh, giai®o¹n 2005-2008, ngoµi viÖc ®îc giao chñ tr× thùc hiÖn 01 ch¬ng tr×nh cÊp Nhµ1Xem: “ChiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc-c«ng nghÖ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010” (Ban hµnh kÌmtheo QuyÕt ®Þnh sè 272/2003/Q§-TTg ngµy 31/12/2003 cña Thñ tíng ChÝnh phñ). Lu tr÷ViÖn KHXH ViÖt Nam§æi míi c¬ chÕ …5níc, Häc viÖn cßn x©y dùng vµ thùc hiÖn 02 ch¬ng tr×nh cÊp Bé (gåm 10 ®Ò tµi);51 ®Ò tµi, nhiÖm vô ®éc lËp cÊp Bé vµ mét sè nhiÖm vô träng ®iÓm cÊp Bé do BanBÝ th Trung ¬ng g ...