Đổi mới phương pháp dạy học: Người thầy - Người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của trò

Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học thiết nghĩ không chỉ là phong trào, cũng không chỉ là một chủ trương gây sức ép từ phía các nhà quản lý giáo dục, bởi lẽ phong trào đôi khi như ngọn gió thổi qua còn áp lực quản lý đôi khi chỉ có hiệu qủa nhất thời, thậm chí tạo ra sự đối phó. Nhằm giúp các bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Đổi mới phương pháp dạy học: Người thầy, người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của trò".
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới phương pháp dạy học: Người thầy - Người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của trò ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: NGƯỜI THẦY - NGƯỜI TỔ CHỨC VÀ ĐIỀU PHỐI MỌI HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ ĐẶNG XUÂN SƠN Giảng viên khoa Sư Phạm Trong nền kinh tế tri thức của thế kỷ XXI, vấn đề Học phải là học cách học (Phương pháp) và vấn đề Dạy phải là dạy cách học cho người học. Đặc biệt, ở trường đại học khi người học là “một thành viên” của xã hội – Sinh viên, Học viên . Bài viết này nhằm hướng đến đối tượng là những học viên ở các lớp cán bộ quản lý (CBQL) giáo dục. Tuy nhiên, trong chừng mực nào đó, nó cũng có những ý nghĩa nhất định đối với việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) trong khối sinh viên đại học nói riêng và Trường Đại học Tiền Giang nói chung. 1. Mở đầu : Đổi mới PPDH - một cách hiểu ? Có thể hiểu và nên hiểu đổi mới PPDH với các mức độ sau đây : - Là sự cải tiến, hoàn thiện các PPDH đang sử dụng để góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của dạy học - Là việc bổ sung, phối hợp nhiều PPDH để khắc phục mặt hạn chế của các PPDH đang sử dụng nhằm đạt được mục tiêu dạy học đề ra - Là sự thay đổi PPDH đang sử dụng bằng các PPDH mới tối ưu, kết hợp với việc sử dụng các phương tiện truyền thông đa phương tiện; từ đó hình thành nên các “kiểu” Dạy-Học mới với mong muốn đem lại hiệu quả cao hơn. Cho dù đổi mới ở mức độ nào thì việc dạy - học cũng phải hướng đến “Dạy - Học lấy học sinh làm trung tâm” với các tiêu chí sau đây : Thứ nhất : Người dạy phải luôn luôn hướng đến người học, nắm được đặc điểm, kiểu tư duy của người học, dạy cho người học cái họ cần, giáo dục cần, xã hội cần chứ không phải chỉ dạy cái mình có. Thứ hai : Hoạt động hóa người học – giao việc, bằng nhiều phương thức tạo điều kiện buộc người học làm việc, người học phải là người chủ động chiếm lĩnh tri thức bằng nhiều con đường khác nhau - Tự mình “chuyển” chỗ ở của khái niệm từ “quê hương” thứ nhất tới “quê hương” thứ hai - Tâm hồn mình. Thứ ba : Hợp tác giữa các thành viên - Đảm bảo sự thống nhất biện chứng giữa cá nhân với cá nhân, cá nhân với tập thể trong dạy học ( Người xưa có nói : “ Học thầy không tày học bạn ” ) Thứ tư : Thực hiện có hiệu quả “học đi đôi với hành” “lý luận gắn liền với thực tiễn”, khai thác tối đa vốn kinh nghiệm của người học Thứ năm : Sử dụng hợp lý các phương tiện dạy học truyền thông đa phương tiện, góp phần huy động tối đa các giác quan của người học tham gia vào quá trình dạy học. Thực tế đổi mới PPDH ở các lớp CBQLGD Qua 20 khóa bồi dưỡng CBQL giáo dục tại Tiền Giang xin được rút ra một số vấn đề làm cơ sở thực tiễn cho việc hình thành một kiểu dạy học mới nhằm đạt đến mục đích : Thầy là người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của trò như sau : Về đối tượng học tập : 34  Phần lớn nhiều tuổi và có thể có nhiều chênh lệch về tuổi, có vốn sống thực tế phong phú Động cơ học tập theo một hệ thống thứ bậc đa dạng, phức tạp và có thể khác nhau giữa các chủ thể. Điều kiện học tập có nhiều khó khăn : Vừa học vừa làm, chỉ học hai ngày nghỉ là thứ 7 và chủ nhật, sáng đi tối về… Bản thân mình hoặc nhà trường của mình đã có những thành tích nhất định, thậm chí thành tích cao. Về chương trình, nội dung học tập : Qua 6 lần hội thảo toàn quốc về kế hoạch, chương trình, tài liệu học tập… cho các lớp CBQL GD giữa các trường, khoa, cơ sở có đào tạo, bồi dưỡng QLGD cho thấy: Về kế hoạch, chương trình mới chỉ có ở bậc Tiểu học, còn ở Mầm non và THCS thì Bộ chưa làm mà các trường phải tự xây dựng. Về đề cương bài giảng, giáo trình, các tài liệu tham khảo khác các trường cũng tự bắt tay cùng nhau biên soạn và thực hiện. Thực tế cho thấy về chương trình cũng như về các tài liệu học tập đã có nhiều chỗ cũng đã bắt đầu lạc hậu hoặc không còn phù hợp với điều kiện mới ở từng địa phương. Trên cơ sở thực tiễn đó cùng với việc xác định rõ: Mục đích học tập (chiếm lĩnh cái gì?) Động cơ học tập (vì cái gì?) sẽ giúp cho người dạy thấy rõ cần phải dạy cái học viên cần, nhà trường cần, xã hội cần chứ không phải chỉ dạy cái mình có ! Mặt khác cũng qua đó xác định vai trò của mình, mối quan hệ của mình với các học viên và “ Hãy trở thành người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của học viên ” 2. Hình thành kiểu dạy học mới : “Thầy - Người tổ chức và điều phối mọi hoạt động của trò” 2.1 Điều kiện dạy học : - Học viên có tài liệu học tập, tài liệu tham khảo - Lớp học không quá đông (dưới 40 học viên) - Chủ động thời gian học tập - Học viên có ý thức học tập cao, sẵn sàng ...