Đổi mới phương pháp giáo dục thực hành pháp luật trong đào tạo đại học luật ở Việt Nam từ kinh nghiệm một số quốc gia trên thế giới

Bài viết "Đổi mới phương pháp giáo dục thực hành pháp luật trong đào tạo đại học luật ở Việt Nam từ kinh nghiệm một số quốc gia trên thế giới" nghiên cứu một cách đầy đủ và chuyên sâu về phương pháp thực hành pháp luật, nghiên cứu kinh nghiệm triển khai ở một số quốc gia tiêu biểu trên thế giới và đề xuất cho việc vận dụng phương pháp này tại các cơ sở đào tạo Luật Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới phương pháp giáo dục thực hành pháp luật trong đào tạo đại học luật ở Việt Nam từ kinh nghiệm một số quốc gia trên thế giới ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỰC HÀNH PHÁP LUẬT TRONG ĐÀO TẠOĐẠI HỌC LUẬT Ở VIỆT NAM TỪ KINH NGHIỆM MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI PGS.TS. Nguyễn Hiền Phương* 1 Tóm tắt: Giáo dục thực hành pháp luật (CLE) ngày nay đã trở thành một phần quan trọng trong hoạt động đào tạo Luật và ngày càng được nhiều cơ sở đào tạo đổi mới áp dụng. Bài viết nghiên cứu một cách đầy đủ và chuyên sâu về phương pháp thực hành pháp luật, nghiên cứu kinh nghiệm triển khai ở một số quốc gia tiêu biểu trên thế giới và đề xuất cho việc vận dụng phương pháp này tại các cơ sở đào tạo Luật Việt Nam. Những kết quả nghiên cứu nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo Luật ở Việt Nam trong bối cảnh tự chủ đại học các nhà trường và yêu cầu ngày càng cao của người học. Từ khoá: Phương pháp thực hành pháp luật, giáo dục thực hành pháp luật, đổi mới phương pháp dạy học, đào tạo Luật.1. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỰC HÀNH PHÁP LUẬT (CLE-CLINICAL LEGAL EDUCATION) LÀ GÌ? Về cơ bản, có thể hiểu giáo dục thực hành pháp luật là một phương pháp dạy vàhọc dựa trên sự trải nghiệm. Người học sẽ được thực hành các kiến thức pháp luậtvà đưa nó vào thực tiễn thông qua các hoạt động thực hành pháp luật. Như vậy, cùngvới hoạt động giảng dạy nhằm cung cấp kiến thức cho người học, cơ sở đào tạo cònphải đảm bảo cho quá trình tiếp thu kiến thức được trọn vẹn thông qua hoạt động trảinghiệm thực hành nhằm ứng dụng kiến thức đã học. Thông qua những trải nghiệmthực hành kiến thức pháp luật mới được tiếp thu đầy đủ và chuyển hoá dần hình thànhnên kỹ năng hành nghề luật cho người học. Mục tiêu của phương pháp CLE là đào tạo người học có kiến thức và năng lựcthực hành nghề nghiệp tương xứng với trình độ đào tạo của các bậc đào tạo khác nhau.Đối với trình độ đại học chuyên ngành Luật, phương pháp này có mục tiêu giúp chosinh viên nắm vững kiến thức chuyên môn và có kỹ năng thực hành thành thạo, khảnăng làm việc độc lập, sáng tạo và giải quyết các vấn đề thuộc chuyên ngành được đàotạo. Mục tiêu này phù hợp mục tiêu chung về đào tạo Luật lấy người học làm trungtâm với việc đổi mới chương trình và phương pháp dạy và học luật ở các cơ sở đàotạo hiện nay. Chương trình CLE cung cấp một phương pháp giáo dục tiến bộ tập trung vào việctrải nghiệm và cải thiện kỹ năng của sinh viên - những kỹ năng mà họ cần phải có khi trở* Trường Đại học Luật Hà Nội.Phần 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT 607thành một luật sư hay hành nghề luật với các chức danh công việc khác. Trong chươngtrình CLE, sinh viên luật sẽ được trải nghiệm thực tế thông qua việc trực tiếp tham giavào các hoạt động cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho cộng đồng, đặc biệt là nhữngngười nghèo, khó khăn và không có điều kiện tiếp cận với hệ thống pháp luật. Sinhviên cũng có thể xây dựng giáo án, thiết kế chương trình phổ biến kiến thức pháp luậtvà tham gia giảng dạy ở cộng đồng. Cũng có quốc gia tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cậnvới vụ việc hoặc vụ án thực tế với tư cách hỗ trợ, tư vấn, giải thích pháp luật... Thôngqua việc trải nghiệm, sinh viên có thể nắm bắt kiến thức được tốt hơn và có kỹ năng ápdụng những kiến thức đã học vào các tình huống thực tế tại cộng đồng. Cũng thông quanhững hoạt động thực hành đó xây dựng ý thức trách nhiệm, phẩm chất đạo đức củangười hành nghề luật. Và vì vậy, những kết quả của phương pháp này mang lại khôngchỉ là kiến thức, kỹ năng làm việc mà còn là những giá trị phẩm chất của nghề mà khôngphải lúc nào cũng được học trong chương trình đào tạo luật đơn thuần.2. CÁCH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN PHƯƠNG PHÁP CLE TRONG ĐÀO TẠO LUẬT Những hoạt động trong chương trình CLE tương đối phong phú và đa dạng. Cáctrường đào tạo căn cứ vào mục tiêu đào tạo, điều kiện cụ thể cũng như nhu cầu xã hộiđể thiết kế những hoạt động phù hợp. Có nhiều mô hình cho một chương trình thựchành luật như: mô hình thực hành luật tại văn phòng thực hành luật; mô hình thựchành luật lưu động; mô hình thực hành luật thực tập tại cơ quan hành pháp, tư pháp;mô hình thực hành luật tại cộng đồng; mô hình thực hành luật mô phỏng (phiên tòagiả định) hoặc là sự kết hợp của nhiều mô hình kể trên trong một chương trình giáodục pháp luật thực hành. Một số nơi cũng thành lập các câu lạc bộ thực hành phápluật nhằm mở rộng cơ hội thực hành pháp luật cho sinh viên theo mô hình sinh viêntổ chức với sự hỗ trợ chuyên môn của giảng viên, cựu sinh viên. Dù được tổ chức dưới mô hình nào thì chương trình giáo dục pháp luật thực hànhvẫn thường bao gồm những hoạt động chính như cho sinh viên trải nghiệm (i) giảngdạy pháp luật cộng đồng bằng việc sinh viên lên chương trình, soạn giáo án và tổ chứcgiảng dạy dưới sự giám ...