Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS, đáp ứng chương trình SGK mới

Bài viết trình bày một số vấn đề về sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học; Đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở trường THCS theo hướng nghiên cứu bài học; Nâng cao chất lượng dạy học thông qua sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS, đáp ứng chương trình SGK mới246 Kỷ yếu hội thảo khoa họcĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THCS, ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH SGK MỚI ThS. Đoàn Thị Kim Nhung Khoa THCS, Trường CĐSP Nghệ An 1. Mở đầu Trên cơ sở phân tích bối cảnh trong nước và quốc tế, xác định nhu cầu phát triểnnguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hộinhập quốc tế, ngày 4/11/2013, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương ĐảngCộng sản Việt Nam (khoá XI) đã thông qua Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới cănbản, toàn diện GDĐT đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiệnkinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Quan điểm chỉđạo đổi mới giáo dục của Nghị quyết là: “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếutrang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học điđôi với hành; lí luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục giađình và giáo dục xã hội.” Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong những năm qua,Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tập trung chỉ đạo đổi mới đồng bộ các hoạt động giáo dụcnhằm tạo ra sự chuyển biến cơ bản về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH), kiểmtra, đánh giá góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường phổ thông. Tuynhiên để việc đổi mới giáo dục thực sự có hiệu quả, điều cốt yếu nhất vẫn là sự thayđổi nhận thức của đội ngũ giáo viên (GV). Sự thay đổi đó cần được bắt đầu từ nhữngbuổi sinh hoạt chuyên môn (SHCM). Có thể nói SHCM là một trong những yếu tốquyết định đến hiệu quả dạy học, góp phần quan trọng đến chất lượng giáo dục củacác nhà trường, nhưng thực tế cho thấy ở các trường phổ thông hiện nay, SHCM vẫnchưa thực sự được đổi mới. Chính vì vậy, cần đổi mới SHCM theo hướng nghiêncứu bài học (NCBH) nhằm nâng cao chất lượng dạy học, kiểm tra, đánh giá đáp ứngchương trình sách giáo khoa mới. 2. Nội dung 2.1. Một số vấn đề về sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học 2.1.1. Sinh hoạt chuyên môn Sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thường xuyên theo định kỳ nhằm bồi dưỡngchuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho GV theo chuẩn nghề nghiệp thông quaviệc dự giờ, phân tích bài học. 2.1.2. Nghiên cứu bài học Thuật ngữ NCBH có nguồn gốc trong lịch sử giáo dục Nhật Bản, từ thời Meiji(1868 -1912), như một biện pháp để nâng cao năng lực nghề nghiệp của GV thôngqua nghiên cứu cải tiến các hoạt động dạy học các bài học cụ thể, qua đó cải tiến chấtlượng học của HS. Cho đến nay NCBH được xem như một mô hình và cách tiếp cậnnghề nghiệp của GV và vẫn được sử dụng rộng rãi tại các trường học ở Nhật Bản,hình thức này đã được áp dụng trên nhiều nước, bước đầu được áp dụng ở Việt Namvà đã chứng minh được tính khả thi của nó trong việc bồi dưỡng và phát triển năngKỷ yếu hội thảo khoa học 247lực chuyên môn của GV so với các phương pháp truyền thống khác. Điều đó cho thấytính ưu việt và sức hấp dẫn to lớn của NCBH. 2.1.3. Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là một quá trình các GVtham gia vào các khâu từ chuẩn bị, thiết kế bài học sáng tạo, dạy thử nghiệm, dự giờ,suy ngẫm và chia sẻ các ý kiến sâu sắc về những gì đã diễn ra trong việc học tập củahọc sinh (HS). Đây là hoạt động học tập lẫn nhau, học tập trong thực tế, là nơi thửnghiệm và trải nghiệm những cái mới của GV. Trong quá trình thử nghiệm đó, GV sẽhọc được nhiều điều để phát triển năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Sinh hoạt chuyên môn theo hướng NCBH không tập trung vào việc đánh giá giờhọc, xếp loại GV mà nhằm khuyến khích GV tìm ra nguyên nhân tại sao HS chưa đạtkết quả như ý muốn và có biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học, tạo cơ hội choHS tham gia vào quá trình học tập; giúp GV có khả năng điều chỉnh nội dung, phươngpháp dạy học phù hợp với đối tượng học HS trong lớp, trong trường. 2.1.4. Sự khác nhau giữa sinh hoạt chuyên môn truyền thống và sinh hoạt chuyênmôn theo hướng nghiên cứu bài học Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên Sinh hoạt chuyên môn truyền thống cứu bài học Mục - Đánh giá xếp loại giờ dạy theo tiêu - Không đánh giá xếp loại giờ dạy theo đích chí từ các văn bản chỉ đạo của cấp trên; tiêu chí, quy định; - Tập trung quan sát các hoạt động dạy của GV để rút kinh nghiệm; - Tập trung phân tích các hoạt động học của HS để rút kinh nghiệm; - Thống nhất cách dạy các dạng bài để t ...