Đổi mới trong đào tạo cử nhân luật để hành nghề luật sư trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0

Giáo dục và đào tạo là lĩnh vực chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 nhưng cũng được coi là có thể tác động ngược lại. Có quan điểm cho rằng, đào tạo luật là “yên ả nhất” và ít chịu ảnh hưởng nhất từ CMCN 4.0 trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới trong đào tạo cử nhân luật để hành nghề luật sư trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 HUFLIT International Conference On Ensuring A High-Quality Human Resource In The Modern Age - Oct 16, 2020doi: 10.15625/vap.2020.0080ĐỔI MỚI TRONG ĐÀO TẠO CỬ NHÂN LUẬT ĐỂ HÀNH NGHỀ LUẬT SƯ TRONG THỜI ĐẠI CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Nguyễn Ngọc Anh Đào Khoa Luật kinh tế, Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM daonna@buh.edu.vnTÓM TẮT: Giáo dục và đào tạo là lĩnh vực chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 nhưng cũng được coilà có thể tác động ngược lại. Có quan điểm cho rằng, đào tạo luật là “yên ả nhất” và ít chịu ảnh hưởng nhất từ CMCN 4.0 trong lĩnhvực giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, mới đây, ở Hoa Kỳ, một trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Interlligence) đã chiến thắng 20 luật sưhàng đầu của nước Mỹ trong việc phát hiện những sai sót của hợp đồng. Điều này cho thấy nếu không có những thay đổi để thíchứng, giới luật và đào tạo luật sẽ “không thể ngồi yên” trong bối cảnh CMCN 4.0 này. Trong phạm vi bài viết tác giả tập trung trìnhbày thực trạng đào tạo Luật ở Việt Nam có ảnh hưởng gì đến hành nghề Luật sư (LS) trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0.Từ khóa: Luật sư; Luật sư trong cách mạng công nghiệp 4.0. I. THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO LUẬT - MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN LÀM ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC HÀNH NGHỀ LUẬT Ở VIỆT NAMA. Đào tạo luật ở Việt Nam ngược với thông lệ quốc tếNhằm tạo ra các sinh viên luật có chất lượng, đạt chuẩn quốc tế, các quốc gia có nền luật học phát triển thường áp dụngba giải pháp:Thứ nhất, trong các quy định về lưu trữ, tiếp cận thông tin có các điều khoản tạo điều kiện cho sinh viên, giảng viêndạy luật tiếp cận toàn văn hồ sơ các vụ án, chỉ ngoại trừ các vụ án liên quan bí mật nhà nước. Điều này đã làm phongphú nguồn học liệu cho các giảng đường đại học. Giờ giảng sẽ trở nên sống động với các vụ án thực tế, giảng viên cóquyền bình luận ủng hộ hay phản đối nhưng bắt buộc phải phân tích quan điểm và phán quyết của tòa án. Các sinh viênsẽ thuộc lòng từng điều khoản của luật, cách giải thích từng từ trong lời văn của văn bản quy phạm pháp luật vì mỗiđiều luật, mỗi cách giải thích lời văn đó được minh họa bằng một vụ án tương ứng trong thực tế.Thứ hai, tạo điều kiện cho các giảng viên tích lũy kỹ năng và kinh nghiệm hành nghề. Nền luật học các quốc gia pháttriển không chủ trương tạo ra các cử nhân chỉ biết lý thuyết suông mà cung cấp cho xã hội các sản phẩm hoàn thiện,các cử nhân luật học vững về lý thuyết, đầy đủ về kỹ năng, kinh nghiệm. Để làm được điều này, các giảng viên phảitruyền thụ kỹ năng và kinh nghiệm hành nghề cho sinh viên trong các giờ giảng. Để có kiến thức truyền thụ, bản thâncác giảng viên phải có cơ hội được tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng và nên có cơ hội hành nghề luật sư (hoặc các ngànhnghề có liên quan đến áp dụng pháp luật khác).Thứ ba, đẩy mạnh sự trao đổi giữa “giảng đường và thực tiễn” bằng cách cho phép các thẩm phán tham gia giảng dạy ởcác giảng đường.Ba giải pháp nói trên đã góp phần làm cho nền giáo dục của các quốc gia này đào tạo những cử nhân luật học đạtchuẩn, sẵn sàng bắt tay vào công việc. Họ không cần thêm quá nhiều thời gian để tích lũy kinh nghiệm trước khi ngồivào ghế thẩm phán, mà họ chỉ cần khẳng định năng lực của mình thông qua kỳ thi quốc gia được tổ chức một cáchcông bằng, khách quan. Kỳ thi quốc gia còn có tác dụng khắc phục sự không đồng đều trong chất lượng đào tạo cửnhân luật học giữa các cơ sở đào tạo trên toàn quốc.Việc cho phép các giảng viên dạy luật làm luật sư cũng góp phần tăng cường trao đổi hai chiều giữa “giảng đường vàthực tiễn”. Vì các bài bào chữa của các giảng viên có thể chứa đựng những tư tưởng luật học tiến bộ, những giá trị mớicủa nhân loại mà các thẩm phán ít khi có thời gian nghiên cứu để có được. Điều này đặc biệt cần thiết đối với các thẩmphán Việt Nam vì ít khi họ có thời gian để nghiên cứu các vụ án mà Nhà nước Việt Nam hoặc doanh nhân Việt Nam làbị đơn. Qua việc tranh tụng và những bài bào chữa có giá trị này, những điểm bất cập trong thủ tục tố tụng, những lỗhổng pháp luật sẽ được khắc phục nhanh hơn; các thẩm phán Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với trào lưu luật học quốc tế.Việc tạo ra các thẩm phán, luật sư đạt chuẩn quốc tế là thực hiện sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, là một nhu cấu cấpthiết để đối phó với các hệ lụy phát sinh từ các vụ kiện tụng quốc tế khi Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càngsâu rộng. Việc tạo ra các cử nhân luật học đạt chuẩn quốc tế là tiền để để tạo ra các luật sư, thẩm phán đạt chuẩn quốctế. Nhưng phải tạo ra bằng cách nào?Bằng việc tiếp tục cấm các giảng viên dạy luật đang là viên chức làm luật sư, phải chăng chúng ta đang cố gắng tạo racác cử nhân luật học, thẩm phán, luật sư đạt chuẩn quốc tế bằng một quy trình đi ngược lại thôn ...