DỌN BÃI ĐÁNH CÁ

Các sông hồ tự nhiên ở vùng đồng bằng do đã hình thành lâu năm, đáy tương đối bằng phẳng thuận lợi cho việc thả lưới đánh cá không cần cải tạo hay khối lượng cải tạo không đáng kể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DỌN BÃI ĐÁNH CÁ DỌN BÃI ĐÁNH CÁ Các sông hồ tự nhiên ở vùng đồng bằng do đãhình thành lâu năm, đáy tương đối bằng phẳng thuậnlợi cho việc thả lưới đánh cá không cần cải tạo haykhối lượng cải tạo không đáng kể. Qua phần đặcđiểm hình thái hồ chứa nước chúng ta đã thấy rõ hầuhết các hồ chứa đều được xây dựng ở phần trung du,miền núi, địa hình đáy hồ phức tạp nếu không xử lýthích đáng thì rất khó đạt hiệu quả khai thác tốt. Vìvậy dọn bãi khai thác cá là một trong những biệnpháp lớn về cải tạo vùng nước ở các hồ chứa. Do đặcđiểm thủy văn quyết định công tác cải tạo đáy hồ vềcơ bản là phải tiến hành xong trước khi cho hồ ngậpnước. Trên thế giới ở các nước Âu, Mĩ có lịch sử xâydựng hồ sớm và có nghề nuôi cá hồ tương đối sớmđều khẳng định ở các hồ chứa không thực hiện việcdọn đáy trước khi ngập thì sẽ gây khó khăn rất lớncho việc đánh bắt cá sau này. Mặc dầu kỹ thuật khaithác phát triển đến đâu chăng nữa cũng chỉ đánh bắtđược không quá 5-10% trữ lượng cá trong hồ. TrungQuốc lịch sử phát triển nghề cá ở hồ chứa phát triểntrước nước ta khoảng trên 10 năm với những đốitượng cá nuôi khác nhiều so với các nước trên thếgiới, qua kinh nghiệm thực tiễn cũng đã khẳng địnhtầm quan trọng của công tác dọn lòng hồ và việc dọnđáy như thế nào có ảnh hưởng rất lớn đến năng suấtvà sản lượng cá sau này. Nhiều nước đã coi việc dọnlòng hồ là một trong những hạng mục công tác xâydựng cơ bản không những cho nghề cá hồ chứa mà cảmục đích kinh doanh tổng hợp đối với công trình xâydựng hồ chứa. Thời gian đầu do chưa có kinh nghiệm và chưacó sự chú ý đúng mức, chúng ta đã để một số côngtrình hồ chứa đến khi ngập không dọn đáy được, gặpkhó khăn rất lớn cho việc đánh cá và kinh doanhnghề cá sau này. Sau thời gian rút kinh nghiệm chúngta đã liệt kê công tác dọn đáy vào hạng mục côngtrình xây dựng cơ bản và xác định rõ trách nhiệm,quan hệ giữa hai ngành thủy lợi và thủy sản đối vớivấn đề này từ khi qui hoạch đến khi thi công xâydựng hồ chứa. Qua thực tế sản xuất chúng ta đã cómột số kinh nghiệm nhất định để giải quyết được mộtsố vấn đề, nhưng vẫn còn một số tồn tại chưa giảiquyết được, đòi hỏi phải nghiên cứu rút kinh nghiệmđể dẫn tới hoàn chỉnh.* Xác định tổng diện tích bãi cá cần dọn. Nếu có khả năng dọn sạch toàn bộ lòng hồ thì đólà một vấn đề lý tưởng nhất, xong trong thực tiễnkhông thể áp dụng được yêu cầu này với tất cả các hồvà tại nhiều hồ chúng ta vừa không có khả năng vừakhông cần thiết phải dọn sạch toàn bộ. Đối với các hồchứa cỡ nhỏ có điều kiện nuôi cá tốt dựa vào kinhnghiệm các nước và thực tế của mình chúng ta đề rayêu cầu cố gắng dọn sạch toàn bộ lòng hồ để tạo chủđộng nuôi và khai thác cá sau này có năng suất cao.Về vấn đề này thì Liên Xô (cũ) là một nước có nhiềukinh nghiệm và đã qui định mức độ dọn đáy hồ là 20-40%, có khi tới 50% tổng diện tích lòng hồ. Vì vậymặc dù có những hồ chứa rất lớn diện tích hàng vạnha, do dọn đáy tốt vẫn có thể khai thác được tới 50%trữ lượng cá trong hồ. Nhiều hồ chứa ở TQ qui hoạchdọn bãi từ 24,4-32% có khi tới 40% diện tích vùngngập của hồ. Ở một số hồ chứa nước đã xây dựng ở nước ta,theo qui hoạch mức độ dọn khoảng 30-40%. Ví dụ hồThác Bà diện tích dọn bãi là khoảng gần 1/3 đáy hồ(7200ha); ở hồ Quỳnh Tam, Vân Trục diện tích dọnbãi là từ 30-40% vùng ngập của hồ. Nhìn chung ở cáchồ chứa có diện tích dọn bãi thuận lợi chúng ta có xuhướng dọn bãi với tổng diện tích càng nhiều càng tốt.* Xác định các khu vực dọn bãi đánh cá Trong khi xác định tổng diện tích bãi cần dọnchúng ta cũng đồng thời nghiên cứu việc phân bố cácvị trí hay khu vực dọn bãi như thế nào để tạo điềukiện cho hoạt động khai thác sau này phát huy đượchiệu quả cao nhất. Mỗi vị trí dọn bãi cũng đã baohàm mục đích phục vụ một hay vài loại ngư cụ màchúng ta sẽ sử dụng sau này. Tuy nhiên qui mô diệntích bãi dọn cũng như những yêu cầu cụ thể về kỹthuật dọn bãi cần phải dựa theo nhưng căn cứ chủ yếusau đây. Những khu vực dự đoán có lượng cá tập trungđông nhất. Ví dụ các bãi cá đẻ, các khu vực giàuthức ăn, các khu vực cá trú đông. Những vị trí là cửa ngõ bắt buộc cho sự di độngcủa các đàn cá từ khu vực này đến khu vực kháctrong hồ. Các đối tượng cá cần đánh bắt sau này, đặc tínhsinh học và nhất là các qui luật di động và hoạt độngcủa chúng trong hồ. Các loại ngư cụ và các phương pháp đánh bắtcá có thể hoặc sẽ áp dụng. Phân loại vùng dọn bãi hợp lý giữa các khu vựctrong hồ. Những khu vực có khối lượng công trình dọnbãi ít nhưng diện tích lớn và có thể sử dụng đượcnhiều loại ngư cụ, có thể sử dụng được nhiều thờigian trong một năm. Số lượng các bãi đánh cá cần dọn tùy theo đặcđiểm và qui mô hồ mà quyết định. Các hồ cỡ nhỏ sốlượng bãi dọn ít hơn các hồ cỡ lớn. Có hồ phải dọnđến hàng chục bãi hồ Cấm Sơn dọn 27 bãi.* Yêu cầu kỹ thuật dọn bãi đối với các ngư cụ Trước đây tham khảo kinh nghiệm của LX vàmột số nước khác chúng ta chủ trương sẽ sử dụng cácloại lưới cụ có năng suất cao như lưới rùng, lưới vây,lưới giã tầng trên kết hợp với các loại ngư cụ nhỏ vàcác phương pháp khai thác cá thích hợp để tận dụnghết các loài cá trong hồ. Yêu cầu kỹ thuật của việcđọn bãi đối với các loại lưới như sau:1- Đối với lưới rùng Chiều dài bãi từ 300-500m. Độ dốc bãi càng nhỏ càng tốt nhưng không quá3 0 0. Độ sâu thích hợp từ 2-4m, lớn nhất có thể lên8m. Những nơi ngập nước theo chu kỳ, sòng giólàm sói mòn thì cần đào cả gốc bật hết rễ cây để saunày khỏi vướng lưới. Những chướng ngại vật trong bãi phải dọn sạchđưa ra khỏi phạm vi bãi nói chung. Bãi lưới rùng phảidọn bằng phẳng, sạch sẽ rất tốn kém, cho nên chỉ cókhả năng dọn một ít ở những nơi thuận lợi nhất vàchỗ nào cá tập trung nhất để có thể dồn cá vào đó đểkéo lưới rùng.2- Yêu cầu dọn bãi đối với lưới vây Nơi nước có độ sâu tối thiểu trên 20m, chú ýchừa từ đáy lên 1m an toàn. Không cần chặt dọn, san lấp kỹ như bã ...