Đột biến đảo đoạn NST Đảo đoạn (inversion)

Đột biến đảo đoạn NST Đảo đoạn (inversion) Đảo đọan là hiện tượng xảy ra do sự đứt đồng thời tại hai điểm trên một nhiễm sắc thể và sau đó đoạn bị đứt xoay 180o rồi nối lại. Hậu quả là, trật tự các gene trong đoạn đảo ngược lại với trật tự bình thường. Tùy theo sự tương quan của đoạn đảo với vị trí tâm động, có thể chia làm hai kiểu đảo đọan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đột biến đảo đoạn NST Đảo đoạn (inversion) Đột biến đảo đoạn NSTĐảo đoạn (inversion)Đảo đọan là hiện tượng xảy ra do sự đứt đồng thời tại hai điểm trên mộtnhiễm sắc thể và sau đó đoạn bị đứt xoay 180o rồi nối lại. Hậu quả là, trật tựcác gene trong đoạn đảo ngược lại với trật tự bình thường.Tùy theo sự tương quan của đoạn đảo với vị trí tâm động, có thể chia làm haikiểu đảo đọan. Nếu đọan đảo không chứa tâm động, gọi là đảo đoạn cận tâm(paracentric inversion); ngược lại, nếu đoạn đảo băng qua cả tâm động thì gọilà đảo đoạn quanh tâm (pericentric inversion).Sự trao đổi chéo xảy ra bên trong vòng của thể dị hợp đảo đoạn cận tâmtạo ra các giao tử chứa các khuyết đọan lớn. (a) Kết cặp và xuất hiệnvòng; (b) Phân ly làm xuất hiện cầu nối và đoạn không tâm; (c) Cầu nối haitâm đứt gãy ngẫu nhiên; và (d) Các sản phẩm được tạo ra.Về cơ chế, có thể hình dung như sau: vì lý do nào đó, một nhiễm sắc thể xoắnlại ở một vai (không liên quan tâm động) hoặc băng qua cả hai vai (tâm độngnằm trên vòng cuộn), sau đó xảy ra sự đứt gãy tại vùng giao nhau rồi nối lạikhông đúng. Các cá thể dị hợp về một đoạn đảo có thể nhận diện bởi sự cómặt của các vòng đảo đoạn (inversion loops) trên các nhiễm sắc thể thuộcgiai đọan sợi dày (pachytene) của giảm phân. Đó là do ái lực của hai nhiễmsắc thể tương đồng. Cách duy nhất mà hai nhiễm sắc thể tương đồng này cặpđược với nhau là một chiếc tự nó xoắn lại thành một cấu trúc hình vòng trongkhi chiếc kia làm thành một nửa vòng bao quanh nó mà không xoắn lại. Nếunhư sự trao đổi chéo xảy ra trong vùng có đoạn đảo (Hình 3.19), có thể dẫntới hình thành các giao tử chứa các đoạn lặp và khuyết đọan lớn và thườnggây chết ở giai đọan hợp tử.Hương Thảo