Dự báo biến động giá cà phê – Giải pháp ứng dụng mô hình quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum

Nhằm dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai cũng như đưa ra các giải pháp phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê một cách hữu hiệu nhất, các tác giả đã tiến hành nghiên cứu thực nghiệm dựa trên mô hình GARCH với dữ liệu về giá cà phê được thu thập trên địa bàn tỉnh Kon Tum trong giai đoạn 04/01/2010 – 31/12/2013. Trên cơ sở nghiên cứu, các tác giả đã dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai và đưa ra giải pháp ứng dụng mô hình quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự báo biến động giá cà phê – Giải pháp ứng dụng mô hình quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum DỰ BÁO BIẾN ĐỘNG GIÁ CÀ PHÊ – GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG MÔ HÌNH QUYỀN CHỌN ĐỂ PHÒNG NGỪA RỦI RO BIẾN ĐỘNG GIÁ CÀ PHÊ TẠI TỈNH KON TUM TS Nguyễn Thị Mỹ Linh & ThS Bùi Ngọc Toản1 Tóm tắt Nhằm dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai cũng như đưa ra các giải pháp phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê một cách hữu hiệu nhất, các tác giả đã tiến hành nghiên cứu thực nghiệm dựa trên mô hình GARCH với dữ liệu về giá cà phê được thu thập trên địa bàn tỉnh Kon Tum trong giai đoạn 04/01/2010 – 31/12/2013. Kết quả nghiên cứu cho thấy, giá cà phê tại tỉnh Kon Tum biến động khá nhiều qua các năm và bị tác động mạnh nhất bởi sự biến động về diễn biến giá cà phê trong quá khứ, kế tiếp là bởi những biến đổi bất thường (những cú sốc) về giá cà phê trong quá khứ. Trên cơ sở đó, các tác giả đã dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai và đưa ra giải pháp ứng dụng mô hình quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum. Từ khóa: Dự báo, biến động giá, rủi ro, giá cà phê, quyền chọn, phòng ngừa rủi ro, tỉnh Kon Tum. ORCASTING FLUCTUATION OF COFFEE PRICES – SOLUTIONS BASED OPTIONAL MODELING TO HEDGE RISKS OF EVOLVING THESE PRICES IN KONTUM PROVINCE Abstract GARCH model is used to forecast the fluctuating trend of coffee prices in the future and introduce solutions to hedge risks of evolving these prices effectively with data collected in Kon Tum province from 04/01/2010 – 21/12/2013. As the results, coffee prices in this area have significantly fluctuated for years and been effected strongly by themselves as well as fairly unexpected shocks in the past. From this conclusion, writers make some assumptions for their trends in the future and solutions based optional modeling to manage risks of evolving coffee prices in Kon Tum province. Keywords: Forecasting, price fluctuations, risks, coffee prices, option, risk management, Kon Tum province. 1. Giới thiệu Cà phê được coi là cây chủ lực trong các loại cây công nghiệp của tỉnh Kon Tum. Có thể nói, cây cà phê đã góp phần quan trọng trong việc giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân tại tỉnh Kon Tum. Bên cạnh những thuận lợi mang lại 1 Trường Đại học Công Nghiệp Tp.Hồ Chí Minh. 1 cho phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh, thì vấn đề mà các chủ thể liên quan quan tâm đến chính là sự biến động của giá cà phê bán ra. Không chỉ vậy, rủi ro biến động giá cà phê cũng thường là chủ đề trung tâm của nhiều diễn đàn, hội thảo trong và ngoài nước trong thời gian qua. Xu hướng biến động giá cà phê thường rất khó lường trước, những biến động này có thể ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội, người nông dân, các thương lái, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cà phê. Do đó, việc dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai cũng như đưa ra các giải pháp phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê một cách hiệu quả là hết sức cần thiết. Nghiên cứu này tập trung dự báo xu hướng biến động giá cà phê trong tương lai thông qua mô hình GARCH và đưa ra giải pháp ứng dụng mô hình quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum. Ở các nước phát triển, có khá nhiều công cụ để phòng ngừa rủi ro biến động giá cà phê, trong đó phổ biến nhất là ứng dụng các công cụ phái sinh. Tuy nhiên, với các công cụ phái sinh thông thường như: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi, hợp đồng tương lai,… người nông dân có thể sử dụng để phòng ngừa rủi ro khi giá giảm, tuy nhiên những công cụ này đều hạn chế lợi nhuận tiềm năng khi giá tăng. Với hợp đồng quyền chọn, đây là một công cụ bảo vệ người mua trước những dao động giá bất lợi trong khi vẫn tạo cơ hội tìm kiếm lợi nhuận khi giá thay đổi theo chiều hướng có lợi. Do đó, hợp đồng quyền chọn là công cụ phái sinh thích hợp nhất mà người nông dân cũng như các chủ thể liên quan tại Kon Tum có thể sử dụng để phòng ngừa rủi ro cà phê. 2. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu nghiên cứu 2.1 Phương pháp nghiên cứu Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng dựa trên cơ sở thống kê mô tả, phân tích mô hình GARCH (Generalised Autoregressive Conditional Heteroskedasticity) để dự báo rủi ro biến động giá cà phê tại tỉnh Kon Tum, công cụ được chọn sử dụng là phần mềm phân tích thống kê Stata. 2.2 Dữ liệu nghiên cứu Dữ liệu được sử dụng trong bài nghiên cứu là chuỗi dữ liệu về giá cà phê bình quân theo tuần tại tỉnh Kon Tum, được thu thập từ nguồn của Công ty Xuất nhập khẩu cà phê Đắk Hà. Thời gian nghiên cứu trong giai đoạn 04/01/2010 – 31/12/2013 với 208 quan sát. 3. Xây dựng và kiểm định mô hình dự báo biến động giá cà phê 3.1 Xây dựng mô hình nghiên cứu Gọi giá cà phê tại thời điểm t là St, khi đó lợi suất của cà phê trong khoảng thời gian một chu kỳ nắm giữ từ thời điểm (t-1) đến thời điểm t sẽ là: S t  S t 1 Yt  với t  1 . S t 1 Vì thế, ta có thể phân tích chuỗi giá cà phê St thông qua việc phân tích chuỗi Yt. 2 Mô hình GARCH được xây dựng để lập mô hình và dự báo về phương sai có điều kiện. Mô hình GARCH(p,q) có dạng sau đây: Y t = β 1 + β 2 X t + ut (*) u t  N 0, ht  ht   0   i 1  i ht  i   j 1  j u t2 j p q (**) Trong đó: p: Bậc của mô hình GARCH. . q: Bậc của mô hình ARCH. Yt: Biến phụ thuộc (lợi suất của ...