Đừng dễ dãi khi dùng kháng sinh cho trẻ

Đừng dễ dãi khi dùng kháng sinh cho trẻSốt là một phản ứng của cơ thể, sốt có thể có ở mọi lứa tuổi khác nhau. Nguyên nhân gây sốt cũng có nhiều loại, có thể do nhiễm khuẩn, cũng có thể không do nhiễm khuẩn. Vì vậy, khi trẻ bị sốt cần được xác định là trẻ sốt bởi nguyên nhân gì lúc đó mới quyết định có dùng kháng sinh hay không? Khi nào trẻ sốt thì được dùng kháng sinh? Chúng ta biết rằng kháng sinh là một chất mà ngay ở nồng độ thấp nhất cũng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đừng dễ dãi khi dùng kháng sinh cho trẻ Đừng dễ dãi khi dùng kháng sinh cho trẻSốt là một phản ứng của cơ thể, sốt có thể có ở mọi lứa tuổi khác nhau. Nguyênnhân gây sốt cũng có nhiều loại, có thể do nhiễm khuẩn, cũng có thể không donhiễm khuẩn. Vì vậy, khi trẻ bị sốt cần được xác định là trẻ sốt bởi nguyên nhân gìlúc đó mới quyết định có dùng kháng sinh hay không?Khi nào trẻ sốt thì được dùng kháng sinh?Chúng ta biết rằng kháng sinh là một chất mà ngay ở nồng độ thấp nhất cũng có khả năngtiêu diệt hoặc ức chế vi khuẩn hoặc vi nấm (đối với kháng sinh chống vi nấm) và khángsinh không có tác dụng đối với các loại virut. Như vậy, khi trẻ bị sốt mà nguyên nhân gâysốt không phải do vi khuẩn hoặc vi nấm thì không được dùng kháng sinh.Khi trẻ bị sốt, bố mẹ của trẻ cũng nên nắm được một số nguy cơ cao làm cho trẻ có thể bịsốt mà không phải do nhiễm khuẩn như vừa đi ngoài nắng về hoặc mặc quần áo quá chậthoặc trẻ phải ở trong phòng kín, chật chội hoặc trẻ đang mọc răng hoặc do thay đổi thờitiết (chẳng hạn trẻ bị hen phế quản). Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nên tìm hiểu xem xungquanh hàng xóm có trẻ nào cũng bị sốt tương tự như con mình hay không, nếu có thì cónhiều trẻ sốt hay không. Tất cả các thông tin này rất có lợi để cung cấp cho bác sĩ khámbệnh biết, giúp cho việc chẩn đoán chính xác và thuận lợi hơn. Không tự ý dùng kháng sinh cho trẻ.Khi được xác định là trẻ sốt do căn nguyên gì thì bác sĩ khám bệnh sẽ có chỉ định dùngkháng sinh hay không. Như vậy, việc dùng kháng sinh cho trẻ nhất thiết phải được chỉđịnh của bác sĩ. Việc dùng thuốc kháng sinh phải đạt được 3 mục tiêu: hiệu quả, an toànvà hợp lý. Người nào không có những hiểu biết cơ bản về kháng sinh và không hiểu đượcmục tiêu dùng kháng sinh mà vẫn dùng thì lợi bất cập hại cho trẻ.Trong vấn đề dùng kháng sinh, người nhà của trẻ cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của bácsĩ, không được tự động mua thuốc kháng sinh hoặc tự đổi thuốc, tự tăng hoặc giảm liềukháng sinh khi chưa có ý kiến của bác sĩ khám bệnh. Tự giảm liều hoặc chưa đủ ngày tứclà chưa đủ lượng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, có khi mới dùng 2 - 3 ngàythấy trẻ hết sốt cứ tưởng là trẻ khỏi và ngừng việc dùng thuốc nhưng thật ra vi khuẩnchưa bị tiêu diệt hết hoặc thuốc kháng sinh chỉ mới ức chế sự tác động của vi khuẩn màthôi, khiến bệnh không những không khỏi mà có khi làm cho vi khuẩn kháng lại thuốckháng sinh (nhờn thuốc). Nếu lần sau trẻ bị bệnh lại và cũng chính do loại vi khuẩn đógây nên thì rất khó điều trị.Hiện tượng nhờn thuốc kháng sinh cũng còn có nguyên nhân do dùng kháng sinh mạnhngay từ đầu, ví dụ dùng thế hệ 2 hoặc thế hệ 3 của nhóm cephalosporin thì những lần mắcbệnh nhiễm khuẩn sau này sẽ khó điều trị. Nếu dùng quá liều kháng sinh sẽ gây ngộ độcthuốc rất nguy hiểm cho tính mạng của trẻ. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh cần có chỉđịnh của bác sĩ vì thuốc kháng sinh ngoài tác dụng chính diệt vi khuẩn thì chúng còn cókhả năng gây tác dụng phụ, do đó bác sĩ sẽ có sự cân nhắc và căn dặn khi cho trẻ dùngkháng sinh. Việc này người nhà của trẻ nếu tự động mua thuốc cho trẻ dùng thì khôngbiết để loại trừ các tác dụng phụ. Trong việc chỉ định dùng kháng sinh cho trẻ, bác sĩ cònbiết nên dùng loại kháng sinh gì phù hợp nhất với từng loại vi khuẩn, nếu dùng sai sẽ ảnhhưởng rất lớn đến kết quả điều trị. Trong một số trường hợp, mặc dù sự viêm nhiễm là dovirut nhưng bác sĩ vẫn phải cho dùng kháng sinh bởi vì bác sĩ thấy có hiện tượng bộinhiễm vi khuẩn làm cho trẻ bệnh nặng thêm hoặc mắc thêm một số bệnh khác.Kháng sinh nào dùng được cho trẻ?Do đặc điểm sinh lý của trẻ là sự phát triển chưa đầy đủ, cho nên sinh lý của trẻ rất khácvới sinh lý của người trưởng thành và vì vậy không thể gọi “trẻ em là người lớn thu nhỏlại”. Có một số kháng sinh không thể dùng cho trẻ em ở một độ tuổi nhất định. Khángsinh cấm dùng cho trẻ em trong một số độ tuổi nhất định như là tetracyclin. Tetracyclinđược khuyến cáo là làm hỏng men răng; chloramphenicol có thể gây suy tủy dẫn đếnthiếu máu; kháng sinh thuộc nhóm fluoroqinolon (ciprofloxacin, norfloxacin,…) làm ảnhhưởng xấu đến quá trình phát triển của sụn xương. Vì vậy không được dùng tetracyclincho trẻ dưới 12 tuổi; không dùng fluoroquinolon cho trẻ dưới 16 tuổi và chloramphenicolcho trẻ dưới 6 tháng tuổi (trẻ lớn hơn có thể dùng khi không có thuốc thay thế nhưng phảitheo dõi về huyết học). PGS.TS.TTƯT. Bùi Khắc Hậu ...