Đừng để giếng trời thành giếng... trời ơi!

Cả trăm năm trước, những nhà ống, nhà phố buôn bán ở Hội An, Hà Nội, Sài Gòn đã làm giếng trời như một giải pháp điều hoà vi khí hậu cho điều kiện chung quanh bị che chắn. Giếng trời không chỉ mới có gần đây. Cả trăm năm trước, những nhà ống, nhà phố buôn bán ở Hội An, Hà Nội, Sài Gòn đã làm giếng trời như một giải pháp điều hoà vi khí hậu cho điều kiện nhà dài chung quanh bị che chắn. Giếng trời khi ấy đúng là một cái… giếng thông lên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đừng để giếng trời thành giếng... trời ơi! Đừng để giếng trời thành giếng... trời ơi!Cả trăm năm trước, những nhà ống, nhà phố buôn bán ở HộiAn, Hà Nội, Sài Gòn đã làm giếng trời như một giải pháp điềuhoà vi khí hậu cho điều kiện chung quanh bị che chắn.Giếng trời không chỉ mới có gần đây. Cả trăm năm trước, những nhàống, nhà phố buôn bán ở Hội An, Hà Nội, Sài Gòn đã làm giếng trờinhư một giải pháp điều hoà vi khí hậu cho điều kiện nhà dài chungquanh bị che chắn. Giếng trời khi ấy đúng là một cái… giếng thônglên trời.Nhà ông Lê Quang Mai ở quận 2 đã phải nhờ bên thiết kế làm thêmnhững bồn hoa bằng gỗ chạy kẹp theo cầu thang để giảm hẳn gócnhìn xuống giếng trời sâu hun hút khi đi lên xuốngKhi kinh tế phát triển, giếng trời dần dần trở thành không gian quantrọng, thậm chí còn là “dấu ấn” của từng nhà thiết kế. Thấy giếngtrời có gắn sỏi đá là biết kiểu này của anh A, giếng trời kẻ sọc ngangdọc là của chị B. Thầu C thường đưa hồ nước chảy tràn trong giếngtrời, còn kiến trúc sư D thì lại chuộng thủ pháp làm bông sắt tạo cáchoa văn cho nắng chiếu qua tạo bóng lên tường thật thú vị.Không gian giếng trời cũng “cao cấp” dần lên theo chi phí đầu tưxây dựng và trình độ thưởng ngoạn của gia chủ. Nhưng nói như anhPhạm Ngọc H., một “khổ chủ” ở quận Bình Thạnh thì: “Đi đâuloanh quanh cho đời mỏi mệt, bây giờ nếu làm lại nhà thì tôi chỉ cầnkhoảng giếng trời thông thoáng đơn giản, đừng có đặt, treo, leo,quấn gì trong đó hết!”. Tại sao vậy, dù ai cũng biết vai trò không thểbàn cãi của giếng trời về mặt thông thoáng và thẩm mỹ?Có lẽ giếng trời cũng chung cảnh “vẽ dễ xài khó” với bồn hoa, sânthượng. Thường triển khai chi tiết thiết kế thì bản vẽ có đủ cả, nhưngkhi ra thực tế thì cây cối trồng trong giếng trời nằm tuốt dưới trệtkhông có đủ nắng gió để phát triển, nhiều nhà đành phải sử dụng câygiả. Nếu ai thích giếng trời lộ thiên hoặc làm mái di động chạy rachạy vào thì lại vấp phải chuyện mưa tạt gió hắt tơi bời, đóng khôngkịp mái thì ngập lụt như chơi!Rồi thêm chuyện an ninh chống trộm nữa, từ nhà rộng có giếng trờitheo kiểu sân trong, cho đến nhà nhỏ làm giếng trời chút xíu dưới1m2 cũng đều lo canh cánh chuyện bảo vệ. Đại đa số vẫn chọn giảipháp… chụp một giàn khung sắt và bộ mái lấy sáng lên trên chochắc ăn. Khung sắt đẹp còn đỡ, chứ vuông vuông dày cộp làm khôngkhéo sẽ dễ biến thành… chuồng cọp. Mái lấy sáng cũng vậy, khánhiều tấm lợp được quảng bá này nọ, nhưng nếu ham rẻ chọn nhầmloại kém chất lượng thì chỉ một thời gian chịu mưa nắng là đã congvênh, lão hoá hay bụi đóng mờ tịt, lau chùi rất khó khăn.Vẫn còn nhiều giếng trời sâu hun hút có thiết kế đèn treo tường, giànmóc hoa cảnh nhưng bản vẽ lại không tính đến chỗ đi ra (hoặc vươntay ra) sửa chữa khi đèn hư hay muốn thay đổi cây cối được, khiếngia chủ chỉ biết than trời nhìn cây héo úa. Giếng trời nếu làm quá“cứng” – tức là tường phẳng, sơn láng – thì dễ dội âm khiến nhà lúcnào cũng nghe thấy ồn ào. Khi nhà có trẻ nhỏ hoặc người già, ngườimắc bệnh sợ độ cao thì giếng trời và khu vực cầu thang cần thiết kếtheo kiểu có khung bảo vệ, giảm bớt nguy hiểm trong giếng trời.Từ bản vẽ ban đầu đến thực tế xây dựng đã phải gia giảmđể giếng trời này trở nên gọn gàng và hữu dụng hơn.Theo kiến trúc sư Lâm Quốc Thống, những mảng tường giếng trờicần tính toán theo thực tế chứ không thể “vẽ” như một bức tranhkhổng lồ xổ từ trên xuống được. Lý do là phụ thuộc nhiều yếu tốthực tế khi thi công như: góc nhìn toàn cảnh, góc chiếu sáng, khảnăng hoàn thiện, cách bảo trì và sử dụng sau này. Chính KTS Thốngđã phải chỉnh sửa đến ba lần cho giếng trời một ngôi nhà phố ở PhúNhuận, để sản phẩm cuối cùng là một thiết kế đơn giản hơn, hợphoàn cảnh hơn và hiệu quả hơn, để gia chủ không phải than thở mỗikhi đóng mở mái che, tưới cây lắp đèn trong giếng trời nữa.Trên thực tế có nhiều gia chủ thắc mắc là: mặt bằng sàn tầng lầungôi nhà có đến hai giếng trời tổng diện tích thông thoáng gần 10m2mà sao không được trừ diện tích tính chi phí thiết kế và thi côngphần đó? Thực ra tuy không đổ tấm sàn nhưng việc trang trí bêntrong các mặt tường của giếng trời lại còn tốn công và vật tư hơn làlàm một căn phòng bình thường, gần như là hoàn thiện thêm mộtmặt tiền ở bên trong nhà vậy.Theo KTS Thái Hoàng Dưỡng thì nên hiểu vai trò thông thoáng lấysáng của giếng trời vẫn phải ưu tiên hàng đầu, các trang trí khác cầncân nhắc theo thực tế sử dụng để gia giảm cho phù hợp, tránh lãngphí khi xây dựng và khó khăn về sử dụng, bảo trì sau này.(--- Tiếp thị & Gia đình ---) ...