Đừng lạm dụng kê đơn thuốc bằng tên biệt dược

Từ lâu, ngành y tế đã quy định bác sĩ kê đơn thuốc cho người bệnh phải ghi bằng tên gốc nếu là thuốc chỉ có một thành phần hoạt chất. Thế nhưng tình hình lạm dụng tên biệt dược khi kê đơn cho bệnh nhân đã trở thành phổ biến đến mức nhiều thầy thuốc không biết… tên gốc của thuốc mà mình đang kê là gì!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đừng lạm dụng kê đơn thuốc bằng tên biệt dược Đừng lạm dụng kê đơn thuốc bằng tên biệt dượcTừ lâu, ngành y tế đã quy định bác sĩ kê đơn thuốc chongười bệnh phải ghi bằng tên gốc nếu là thuốc chỉ cómột thành phần hoạt chất. Thế nhưng tình hình lạmdụng tên biệt dược khi kê đơn cho bệnh nhân đã trởthành phổ biến đến mức nhiều thầy thuốc không biết…tên gốc của thuốc mà mình đang kê là gì!Kê đơn thuốc theo tên biệt dược gần như đồng nghĩa vớiviệc bán thuốc đắt cho bệnh nhân. Kê đơn thuốc kháng sinhbằng tên gốc cefuroxim thì loại của nội chỉ có 4.500đồng/viên. Còn nếu kê bằng tên biệt dược của ngoại, loạicùng hàm lượng, giá của nó có thể lên đến 17 ngàn. Nhiềungười không biết rằng dolodon cũng chính là paracetamolmà cứ nghĩ đây là một thuốc mới, có hiệu quả trong điều trịgiảm đau nhanh. Các hãng sản xuất thuốc quảng cáo tênbiệt dược của mình khá hiệu quả nên nhiều người chỉ nhớtên biệt dược mà quên tên gốc của thuốc. Nhiều khi bệnhnhân “tự kỷ ám thị” rằng thuốc biệt dược đắt tiền hẳn hiệuquả phải tốt hơn.Tên biệt dược bị lạm dụng đến mức có lúc, có nơi nhiềungười mặc nhiên coi việc kê đơn một tên biệt dược quenthuộc mới là “hợp lý”. Ai kê tên gốc của thuốc có khi bị coilà “thần kinh có vấn đề”. Nhiều bác sĩ kê đơn thậm chíkhông còn biết tên gốc của thuốc là gì nữa chứ đừng nóiđến các nhân viên y tế khác. Ví dụ như thuốc nhómglucocorticoid rất cần trong các trường hợp cấp cứu chốngsốc, chống dị ứng nặng, hen suyễn, phản ứng sốc phản vệcó thành phần là mazipredon được quen dùng với têndepersolone chứ chưa thấy ai kê dùng bằng tên mazipredoncả. Meclophenoxat là loại thuốc dùng cho các bệnh liênquan đến não. Thuốc này quen thuộc với tên là lucidril đếnmức nhiều bệnh viện khi mua loại thuốc đó bằng các tên naná khác sản xuất trong nước như: luckvin, lucidin… ngườita vẫn gọi nó là lucidril.Hầu hết người dùng thuốc không thể phân biệt và hiểuđược ý nghĩa của việc kê đơn bằng tên gốc hay tên biệtdược của thuốc. Nếu kê vitamin B1, B2, B6, C, gần như aicũng biết đó là các loại thuốc bổ sung vitamin mà người taquen gọi là “thuốc bổ”. Còn nếu kê cho bệnh nhân bằngmột biệt dược của vitamin C, chẳng hạn enervon - C(vitamin C kết hợp với một số vitamin nhóm B), nhiềubệnh nhân yên tâm đây là loại thuốc mới. Thế là hình thànhniềm tin dùng loại thuốc này rất hiệu quả.Một tên thuốc thuộc nhóm hướng tâm thần rất hay dùng vớinhiều người, kể cả khu vực ngoài bệnh viện là diazepam(biệt dược đầu tiên là valium). Loại thuốc an thần, giải âulo này được mọi người biết đến với tên biệt dược seduxenlà chính. Kiểm tra các bệnh án tại một số bệnh viện thấy rấtít bác sĩ kê tên gốc diazepam, mà bằng tên biệt dượcseduxen là nhiều. Các nhà sản xuất trong nước khi bào chếloại thuốc này cũng cố ý đặt tên thuốc nghe na ná làmekoluxen rồi seluxen… Thậm chí vỏ bao bì của các loạithuốc này được trình bày gần giống với loại thuốc ngoạinổi tiếng. Với người tiêu dùng thông thường, nhầm lẫn nộivới ngoại trong trường hợp ấy là hiển nhiên.Trong nền kinh tế thị trường, tên thương mại (trade name)chính là thương hiệu của sản phẩm. Chỉ với một sản phẩmsữa thôi, người tiêu dùng đã có thể bối rối trước hàng loạtthương hiệu. Còn với thuốc chữa bệnh thì sao? Thị trườngViệt Nam hiện có rất nhiều tên thuốc được sản xuất từkhoảng hơn 1.000 hoạt chất. Bước vào hiệu thuốc chỉ nhìntên biệt dược người tiêu dùng cũng đã thấy chóng mặt. Chỉriêng thuốc gốc paracetamol, một loại thuốc giảm đau, hạsốt, đã có đến hàng trăm tên biệt dược khác nhau cả nội vàngoại.Thuốc là loại hàng hóa đặc biệt mà bệnh nhân không cóquyền lựa chọn. Người lựa chọn cho họ là bác sĩ kê đơn.Tình hình lạm dụng tên thuốc biệt dược trong các đơnthuốc kê cho bệnh nhân hiện nay đang là vấn nạn không chỉriêng ở nước ta.Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, người thầythuốc và cả bệnh nhân cần thận trọng khi lựa chọn thuốc đểsử dụng khi chữa bệnh. Trong khi công tác dược lâm sàngbệnh viện làm chưa được tốt và trình độ dân trí cũng đangcòn hạn chế thì chính các thầy thuốc phải tích cực trao dồinghiệp vụ, tiếp nhận thông tin có chọn lọc. Kê đơn chobệnh nhân hiệu quả là đúng bệnh, đúng thuốc, an toàn, hợplý và phù hợp với điều kiện kinh tế của họ, đó mới là thiếtthực thực hiện y đức của người thầy thuốc như lời dạy củaBác Hồ “Lương y như từ mẫu”. ...