Dùng thuốc đái tháo đường khi mang thai

Dùng thuốc đái tháo đường khi mang thaiViệc theo dõi, dùng thuốc đái tháo đường (ĐTĐ) khi mang thai khó, nhưng thường phải làm tại nhà, thai phụ cần biết, làm đúng, nhằm tránh các tai biến cho cả mẹ và con. Vì sao phải kiếm soát glucose máu khi mang thai? Người mang thai bị ĐTĐ chia ra hai trường hợp: Trường hợp thứ nhất: thai phụ bị bệnh ĐTĐ trước lúc mang thai. Trường hợp thứ hai: thai phụ mới bị ĐTĐ khi có thai gọi là ĐTĐ do thai nghén hay ĐTĐ thai kỳ. Bình thường, insulin...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dùng thuốc đái tháo đường khi mang thaiDùng thuốc đái tháo đường khi mang thaiViệc theo dõi, dùng thuốc đái tháo đường (ĐTĐ) khi mang thai khó, nhưng thườngphải làm tại nhà, thai phụ cần biết, làm đúng, nhằm tránh các tai biến cho cả mẹ vàcon.Vì sao phải kiếm soát glucose máu khi mang thai?Người mang thai bị ĐTĐ chia ra hai trường hợp:Trường hợp thứ nhất: thai phụ bị bệnh ĐTĐ trước lúc mang thai.Trường hợp thứ hai: thai phụ mới bị ĐTĐ khi có thai gọi là ĐTĐ do thai nghén hay ĐTĐthai kỳ. Bình thường, insulin được tụy tạng sản xuất ra để điều h òa glucose máu. Khim ang thai, các hormone của nhau thai làm rối loạn việc sản xuất này. Tụy tạng cần phảisản xuất nhiều insulin hơn, có khi gấp 2 lần. Khi nhu cầu tăng cao như thế m à tụy tạngkhông đ ảm bảo sản xuất đủ lượng insulin cần thì glucose m áu sẽ tăng cao. Có nhiều yếutố nguy cơ gây ĐTĐ lúc mang thai như: thừa cân, béo phì, có thai khi cao tuối (>35), giađ ình hay b ản thân có tiền sử bị ĐTĐ. Tuy nhiên, khoảng 30% trường hợp bị ĐTĐ lúc thain ghén không tìm thấy nguy cơ hay có nguy cơ ở mức thấp. Chỉ có chừng 3 - 6 % người cóthai bị ĐTĐ do thai nghén. Vì vậy, khi mang thai cần kiểm tra có bị ĐTĐ hay không?Glucose máu cao trong thai kỳ (do thai nghén hay có từ trước) gây các tác hại sau: Cần phải dùng thuốc kiểm soát tốt đường huyết trong thai kỳ.Với thai và trẻKhi mẹ bị ĐTĐ, máu từ mẹ theo cuống rốn đến thai nhi. Lư ợng glucose máu của thai caosẽ đưa đ ến các tác hại trước mắt cho thai, lâu dài cho trẻ.Trước mắt: thai to, dị tật (khiếm khuyết ống thần kinh, có đuôi, không có n ão, nứt đốtsống n ão, úng thủy, dị tật về tim thận). Nếu trong quá trình mang thai và sinh không kiểmsoát tốt gluco se máu thì trẻ sinh ra sẽ có một số nguy cơ như: hạ glucose máu. Khi sinh ranồng độ insulin trong máu con vẫn cao (do máu từ mẹ chuyển vào) nên các mô có nhucầu bắt giữ glucose cao, trong khi đó, gan của trẻ chưa sản xuất đủ glucose, dẫn đến hạglucose máu trong 24 - 72 giờ sau sinh. Vì vậy, cần kiểm soát glucose máu cho thai phụkhi chuyển dạ và sau đó cần theo dõi chặt glucose máu trẻ trong 3 ngày đầu sau sinh.Ngoài ra, trẻ có thể bị suy hô hấp, hạ canxi máu, tăng bilirubin máu (gây vàng da), đahồng cầu, ăn uống kém… Lâu d ài: 10 - 20 năm sau sẽ tăng nguy cơ béo phì, tăng nguy cơb ị ĐTĐ týp II.Với bà mẹThai phụ bị ĐTĐ khi mang thai có nguy cơ b ị các tai biến sản khoa cao hơn thai phụ bìnhthường: tăng huyết áp (khoảng 10%). Tỷ lệ tiền sản giật ở người bị ĐTĐ khi mang thaicao (khoảng 12%) so với người có thai bình thường (chỉ khoảng 8%). Tăng nguy cơ b ịsảy thai tự nhiên nếu kiểm soát không tốt glucose máu ở 3 tháng đầu. Lâu dài: chuyểnsang ĐTĐ týp II.Theo dõi, kiểm soát glucose máu khi mang thai để tránh các tác hại nói trên. Glucosem áu ph ải bằng hay thấp h ơn 0,9g/L (trước khi ăn) và 1,2g/L (sau khi ăn), tức là dao độngtrong kho ảng 5 - 7,2mmol/L.Cách theo dõi dùng thuốc khi mang thaiKiểm tra xác định có bị ĐTĐ khi mang thai không?Kiểm tra theo test O. Sullivan. Nguyên tắc: cho thai phụ dùng đường glucose, sau đó lấym áu để đánh giá tốc độ hấp thu đường trong máu. Cách làm: không cần phải nhịn đói,uống dung dịch chứa 50g glucose. Một giờ sau, lấy máu xét nghiệm glucose huyết: nếumức glucose máu là < 1,3g/L là không b ị ĐTĐ, nếu glucose máu > 2g/L là b ị ĐTĐ dothai nghén. Nếu glucose máu ở khoảng giữa 1,3 - 2g/L, cần làm thêm test dung nạpglucose HGPO. Buổi sáng, kiểm tra glucose máu lúc đói, sau đó cho thai phụ uống dungd ịch chứa 100g (hay 75g) glucose. Sau 1 - 2 – 3 giờ lấy máu xét nghiệm glucose. TheoTiêu chuẩn hội nghị quốc tế lần thứ 4 về ĐTĐ do thai nghén (1998) thì chẩn đoán thaiphụ bị ĐTĐ do thai nghén khi ít nhất có hai giá trị lớn hơn hay bằng dưới đây:- Trư ờng hợp dùng 100g glucose: glucose lúc đói là: 5,3, sau 1 giờ là 10, sau 2 giờ là 8,6,sau 3 giờ là 7,8 (mmol/L).- Trư ờng hợp dùng 75g gluocose: glucose lúc đói là: 5,3, sau 1 giờ là 10, sau 2 giờ là 8,6(mmol/L). Dùng thuốc ĐTĐ khi mang thai: Với người trước đó đã bị ĐTĐ:Nếu trước khi mang thai đã bị ĐTĐ týp II, đ ã dùng các loại thuốc uống, thì khi mang thaikhông được tiếp tục dùng các lo ại thuốc uống này (vì sẽ gây độc, kém hiệu quả) m à thayb ằng insulin tiêm. Nếu trước khi mang thai đ ã bị ĐTĐ týp I, dùng insulin tiêm, thì vẫntiếp tục dùng loại thuốc này, nhưng cần điều chỉnh liều (thư ờng dùng với liều cao h ơn,mỗi ngày tiêm 3 mũi trư ớc bữa ăn). Kèm theo cần luyện tập, dinh dưỡng, thích hợp.Với người mới bị ĐTĐ do thai nghén:Nếu phát hiện bị ĐTĐ do thai nghén sớm có thể dùng ch ế độ luyện tập, ăn để điều chỉnh.80% trường hợp dùng liệu pháp này có thể làm glucose máu trở lại bình thường. Khi bịĐTĐ do thai nghén ở mức nhẹ, glucose máu lúc đói < 7mmol/L và 2 giờ sau khi ăncứu công bố thì có th ể dùng metformin thay insulin, chưa nhận thấy gây hại thai. Tuynhiên, vì nghiên cứu tính an to àn cho thai của metf ...