DƯỢC HỌC - LỘC NHUNG

Xuất xứ: Bản Kinh. Tên khác: Ban long châu (Đạm Liêu Phương), Hoàng mao nhung, Huyết nhung, Quan lộc nhung (Đông Dược Học Thiết Yếu). Tên khoa học: Cornus cervi Parvum. Họ khoa học: Họ Hươu (Cervidae). Mô tả: Lộc nhung là nhung (sừng non) của hươu đực (Lộc) [Cervus Nippon Temminck] hoặc con nai (Mê) [Cervus Unicolor Cuv.] được chế biến thành. Hai loại hươu và nai đều thuộc ngành động vật có xương sống (Vertebrata), lớp có vú (Mamalia), bộ Quốc chẵn (Arliodactyla), họ Hươu (Cervidae).Sừng non khi mới mọc dài 5-10cm, rất mềm. Mặt ngoài phủ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DƯỢC HỌC - LỘC NHUNG DƯỢC HỌCLỘC NHUNG Xuất xứ: Bản Kinh. Tên khác: Ban long châu (Đạm Liêu Phương), Hoàng mao nhung, Huyết nhung,Quan lộc nhung (Đông Dược Học Thiết Yếu). Tên khoa học: Cornus cervi Parvum. Họ khoa học: Họ Hươu (Cervidae). Mô tả: Lộc nhung là nhung (sừng non) của hươu đực (Lộc) [Cervus NipponTemminck] hoặc con nai (Mê) [Cervus Unicolor Cuv.] được chế biếnthành. Hai loại hươu và nai đều thuộc ngành động vật có xương sống(Vertebrata), lớp có vú (Mamalia), bộ Quốc chẵn (Arliodactyla), họ Hươu(Cervidae). Sừng non khi mới mọc dài 5-10cm, rất mềm. Mặt ngoài phủ đầy lông tơ mầu nâu nhạt, trong chứa rất nhiều mạchmáu. Sừng non mềm và sờ mịn như nhung (vì vậy gọi là Lộc nhung). Thu hái: Chỉ có hươu đực mới có sừng. Từ 2 tuổi trở đi, hươu nai đực bắt đầu có sừng nhưng phải từ 3 tuổi trởđi sừng hoặc nhung mới tốt và mới thu hoạch được . Hàng năm vào cuối mùa hạ, sừng hươu nai cũ sẽ rụng đi và vào mùaxuân năm sau sẽ mọc lại sừng khác. * Có loại hươu nai cho 2 lần nhung 1 năm. Lần cắt nhung thứ nhất tiến hành 40 - 50 ngày sau tiết thanh minh(khoảng tháng 2-3 âm lịch). Lần thứ 2 khoảng 50 - 60 ngày sau lần cắt thứ nhất ( trước hoặc saungày lập thu - tháng 5-6). Phần dùng làm thuốc: Lộc non của sừng. Bào chế: + Dùng dây trói hươu, treo cao khỏi mặt đất. Dùng cưa, cưa thậtnhanh vào gần sát đế sừng. Nhặt bỏ các chất bẩn bao quanh nhung đi, sauđó, lấy dây buộc chặt phần đầu cưa lại. Cho đầu nhung cắt vào nồi nước sôi3-4 lần , mỗi lần 15-20 phút, đến khi có bọt ở miệng cắt và nhung có mùilòng đỏ trứng gà luộc chín thì thôi. Thường khoảng 2-3 giờ. Sau đó phơihoặc sấy khô. Ngày hôm sau lại làm như vậy. Sấy ở nhiệt độ 70-80oC trongvòng 2-3 giờ rồi lấy ra. Làm như vậy 2-3 lần cho thật khô là được (TrungDược Đại Từ Điển). + Đốt cháy lông tơ, lấy mảnh thủy tinh cạo sạch rồi tẩm rượu nóngcho mềm, thái thành từng phiến, phơi khô để dùng (Đông Dược Học ThiếtYếu). + Cưa lấy nhung từ chỗ cách đế nhung 3cm. Nhung cắt được cần chếbiến ngay vì với máu và chất thịt để lâu có thể bị thối rữa và có giòi bọ. Đemcặp nhung ngâm vào rượu 1 đêm. Khi ngâm chú ý để chỗ cắt lên trên chochất tốt trong nhung không ra hết vào rượu. Hôm sau, rang cát cho vừa, đổvào 1 cái ống, ở giữa để cặp nhung (để chỗ cắt lên phía trên). Khi cát nguộilại đổ ra thay cát mới rang vào. Mỗi lần thay cát lại nhúngnhung vào rượu cho rượu thấm vào. Làm như vậy cho đến khi sừng khô. Cấtđi để dùng. Hoặc chỉ tẩm rượu vào nhung rồi sấy khô. Khô rồi lại tẩm rượuvà lại sấy khô cho đến khi nhung khô kiệt là được. Việc chế biến đòi hỏikhoảng 2-3 ngày. Một cặp nhung nặng 800g khi khô chỉ còn chừng 250g.Tuy nhiên khi chế biến nếu không cẩn thận nhung có thể bị nứt, máu chảy rahết, giá trị làm thuốc sẽ giảm (Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam). Thành phần hóa học: Trong Lộc nhung có đến 25 loại Acid Amin, Calci Phosphat, CalciCarborat, chất keo, Oestrogen, Testosteron và 26 loại nguyên tố vi lượngnhư Cu, Fe, Zn, Mg, Cr, Br, Coban, Kiềm... (Những Cây Thuốc Và VịThuốc Việt Nam). + Pavelenco (Liên xô) lấy từ nhung các loại hươu nai ở Xiberi 1 sốchất nội tiết gọi là ‘Lộc Nhung Tinh’ (Pantocrin), rồi chế thành thuốc uốnghoặc tiêm mang tên Pantocrin (Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam). + Glycine, Lysine, Arginine, Aspartic acid, Glutamic acid, Proline,Alanine, Leucine (Phạm Ngọc Lâm, Trung Thảo Dược Thông Báo 1979,(8): 4). + Cholesteryl myristate, Cholesteryl oleate, Cholesteryl palmitate,Cholesteryl stearate, p-Hydroxybenzaldehyde, Cholesterol, Cholest-5-en-3b-ol-7-one (Hattori M và cộng sự, Sinh Dược Học Tạp Chí [Nhật Ban] 1989,43 (2): 173). + Sphingomyelin, Ganglioside (Phan Lân Sĩ, Phúc Kiến Y Dược TạpChí, 1980, 2: 64). + Estradiol (Kim Thuận Đơn, Thụ Sản Khoa Học Thực Nghiệm 1979,(4): 24). Tác dụng dược lý: + Báo Y Học Liên Xô tháng 2-1954, Rexetnikova A.D giới thiệu tácdụng của Lộc nhung như sau: . Lộc nhung có tác dụng tốt đối với toàn thân, nâng cao năng lượngcông tác, giúp ăn ngủ ngon, bớt mệt mỏi, làm nhanh lành các vết thương,tăng sức lợi niệu, tăng nhu động ruột và bao tử, ảnh hưởng tốt đến việcchuyển hóa các chất Protid và Glucid. . Liều lượng khác nhau của Lộc nhung có tác dụng khác nhau đối vớimạch máu tim: liều cao gây hạ huyết áp, biên độ co bóp của tim tăng, timđập nhanh, lượng huyết do tim phát ra cũng tăng lên . 1- Tác Dụng Đối Với Tim Mạch: Theo loại nhung của Tây bá lợi á,lấy ra chất ‘Lộc Nhung Tinh’ (pantocrinum), dùng liều cao có thể làm hạhuyết áp, tăng lưu lượng máu động mạch vành của tim chuột lớn cô lập, timco bóp mạnh hơn, nh ...