Ðể mặc cho bản chất

Cha mẹ - con cái: Hãy để mặc cho bản chất con người Những rối loạn giấc ngủ, ăn uống (tại nhà), hoặc khó tập trung, hiếu động (ở trường), là những rối loạn mà một trẻ có thể biểu hiện và khiến cho cha mẹ đưa trẻ đến khám tại khoa Tâm lý. “Làm thế nào để rối loạn này biến mất” thường là câu hỏi được các phụ huynh lo lắng đặt ra, mà phần lớn chỉ thấy triệu chứng như một nguyên nhân gây trở ngại cần loại bỏ vì nó gây phiền hà cho người...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðể mặc cho bản chất Ðể mặc cho bản chấtCha mẹ - con cái: Hãy để mặc cho bản chất con ngườiNhững rối loạn giấc ngủ, ăn uống (tại nhà), hoặc khó tập trung, hiếu động (ởtrường), là những rối loạn mà một trẻ có thể biểu hiện và khiến cho cha mẹ đưa trẻđến khám tại khoa Tâm lý.“Làm thế nào để rối loạn này biến mất” thường là câu hỏi được các phụ huynh lolắng đặt ra, mà phần lớn chỉ thấy triệu chứng như một nguyên nhân gây trở ngạicần loại bỏ vì nó gây phiền hà cho người xung quanh, nghĩa là gia đình hoặctrường học.Thế nhưng, sự tăng trưởng của một đứa trẻ không thể diễn ra mà không có khókhăn. Khi lớn lên, trẻ có thể đi qua những giai đoạn khó khăn, mà cha mẹ trải quanhư những “cơn khủng hoảng”. Tuy nhiên, những giai đoạn khó khăn này lànhmạnh và cần thiết cho sự phát triển của trẻ, vì trẻ cần có kinh nghiệm để lớn lên.Tôi sẽ cố gắng trình bày một cách vắn tắt, cha mẹ là gì? Con cái là gì? Và mốiquan hệ giữa hai bên, dưới một cái nhìn khác...Giúp một trẻ lớn lên không phải là một việc dễ dàng đối với các bậc cha mẹ, vìthường nếu một rối loạn xuất hiện ở trẻ, cha mẹ nghi ngờ khả năng làm mẹ hoặccha của mình. Do đó họ có thể cảm thấy mặc cảm tội lỗi: “Tôi đã làm đúng haysai?” “Vậy tôi phải làm gì?” Là những câu hỏi biểu lộ sự lo lắng và không an toàncủa người lớn, trong vai trò làm cha mẹ.Chúng ta thử lấy ví dụ về một bà mẹ chăm sóc con trong những tháng đầu củacuộc sống. Bà muốn là một “bà mẹ hoàn hảo” để cho bé được “hoàn hảo”. Thếnhưng áp lực và đòi hỏi mà bà mẹ tự ép buộc mình lại gây cho bà mẹ những căngthẳng và lo lắng mà đứa bé có thể cảm nhận được, qua cách bà mẹ nuôi nấng,bồng bế, ru ngủ đứa bé...Việc cảm nhận sự căng thẳng này sẽ kéo theo một cảmgiác không an toàn mà đứa bé sẽ biểu hiện trên chính bản thân nó bằng nhữngcăng thẳng. Căng thẳng trong cơ thể, kích động, khóc, la hét. Những dấu hiệu nàysẽ làm cho bà mẹ hoảng sợ vì không biết cách nào để làm yên con bà và điều nàysẽ làm gia tăng hơn nữa sự lo lắng của bà mẹ, cũng như làm tăng sự căng thẳngnơi đứa bé và cứ thế tiếp tục.Không có một con người nào có thể khẳng định là “hoàn hảo”, và một bà mẹ cũngkhông thể là một bà mẹ “hoàn hảo”. Nhưng bà mẹ biết cách mang lại những chămsóc cần thiết đáp ứng những nhu cầu của trẻ sơ sinh. Đó là điều mà ông DonaldWinnicott (bác sĩ nhi khoa và nhà phân tâm học người Anh) gọi là một bà mẹ “đủtốt”. Có nghĩa là bà mẹ có thể lo sợ cho con bà thiếu ngủ, thiếu ăn, khôngsạch...nhưng điều cần thiết là bà mẹ tin tưởng vào khả năng làm mẹ của mình,nghĩa là khả năng chú ý và lắng nghe con của bà diễn tả, hoàn toàn tin vào bảnchất của con bà biết cách biểu hiện những nhu cầu bằng những phương tiện riêngcủa nó.Những “cơn khủng hoảng” hoặc những rối loạn của trẻ thường biểu hiện sự chênhlệch giữa nhịp độ, nhu cầu riêng của trẻ và những gì mà cha mẹ đòi hỏi, áp đặt lêntrẻ. Cha mẹ thường lo lắng. Vì sợ trẻ đau khổ hoặc thiếu thốn, nên cha mẹ suynghĩ thay cho trẻ, nếu trẻ đói, khát, buồn ngủ, bằng cách dùng nhịp điệu của mộtngười lớn áp dụng cho trẻ. Như bà Francoise Dolto (bác sĩ nhi khoa và nhà phântâm học người Pháp) đã nói về cái nhìn của cha mẹ: “trẻ không đói, trẻ phải làmnhư đã đói. Nếu trẻ không ngủ, trẻ phải làm như trẻ đã ngủ (...). Một trẻ ở một lứatuổi nào đó phải làm, nói, nghĩ, cảm giác như thế này hoặc thế nọ. Một số việckhông “liên quan” đến trẻ, còn một số việc khác làm trẻ quan tâm”(1).Khi bé lớn lên và được vài tuổi, cha mẹ bắt đầu đòi hỏi trẻ phải có những ứng xửmà trẻ thường không thể có, với sự trưởng thành tâm sinh lý của trẻ. Cha mẹ yêucầu trẻ phải là người lớn thu nhỏ: “Con hãy ngồi yên, con đừng sờ cái này, cái kia,con sẽ làm vỡ tất cả...”. Trong khi trẻ đang phát hiện thế giới bằng cách khám phámôi trường xung quanh (bằng cách sờ mó tất cả, bỏ vào miệng tất cả, bằng cách bòhoặc đi khắp nơi), các bậc cha mẹ lại yêu cầu trẻ phải là và phản ứng như trẻ đãtrải qua tất cả, như trẻ đã có kinh nghiệm.Và trước những đòi hỏi của cha mẹ, mà trẻ chưa thể đáp ứng, trẻ sẽ cảm thấy căngthẳng và do đó, phương tiện duy nhất để biểu hiện sự khó ở của trẻ là bày tỏ quacác rối loạn, sẽ làm “phiền” người xung quanh.Khi tìm hiểu những nhu cầu của một trẻ đang phát triển, cha mẹ mới có thể nhìnxem những sự việc một cách yên lòng. Lúc đó, họ sẽ có thể để cho con họ pháttriển đến một cách ứng xử lành mạnh.Một đứa trẻ bước vào năm đầu tiên của trường mẫu giáo. Từ lúc nhập học, trẻkhông chịu ăn sáng. Chuyện gì xảy ra? Cha mẹ sẽ ép trẻ ăn mà không tìm hiểu tạisao trẻ không muốn ăn. Hoặc là sự ngoan cường của cha mẹ đôi khi dẫn đến sựcủng cố triệu chứng mà họ đang tìm cách làm giảm bớt, và đứa trẻ bắt đầu sử dụngcử chỉ (như là không chịu ăn) để phát động phản ứng của cha mẹ được tiên đoán.Cha mẹ sẽ buộc trẻ ăn, vì nghĩ rằng nếu trẻ không ăn thì trẻ sẽ mệt và không thểtheo học ở trường. Có lẽ đó chính là điều cơ bản trẻ hy vọng. Không đến trường.Tại sao? Có lẽ trẻ sợ rằng một ngày nào đó cha mẹ sẽ quên và sẽ không đến rướctrẻ nữa? Trẻ có sợ bị bỏ rơi không? Có lẽ do một điều bậy trẻ đã làm cách đây vàitháng và trẻ vẫn còn nhớ về hình phạt? Và trẻ nghĩ rằng do việc làm bậy đó màcha mẹ không còn yêu trẻ nữa. Không còn muốn trẻ ở nhà nữa, và đó là lý do trẻđược gửi đến trường...Do đó điều quan trọng là thảo luận với trẻ, hiểu những gì diễn ra ở trẻ và sau đógiải thích với trẻ rằng ở tuổi của trẻ, các trẻ em đều đến trường. Nói với trẻ rằngtrong khi trẻ ở trường, thì cha mẹ làm việc nhưng vẫn tiếp tục yêu thương và nghĩđến trẻ.“Chăm chỉ lắng nghe, giúp đỡ trẻ hiểu những nguyên nhân của triệu chứng nào đóđem lại hiệu quả trong đa số các trường hợp” (2) ông Terry Brazelton (bác sĩ Mỹ)đã nói như vậy.Cuối cùng, trẻ mong đợi gì ở cha mẹ? Trẻ cần được trấn an. Điều quan trọng nhấtđối với một đứa trẻ chính là trẻ tự biết được yêu thương, cảm thấy được an toàn,cảm thấy được chấp nhận một cách vô điều ...