Fluoroquinolon Có dùng cho trẻ em được không?

Fluoroquinolon (FQ) có phổ kháng khuẩn rộng, được dùng điều trị nhiều bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên cần hiểu rõ độc tính của loại thuốc này để tránh lạm dụng nhưng cũng không bỏ sót cơ hội dùng cho trẻ em khi cần thiết.Vì sao chưa dùng FQ cho trẻ em? Ngoại trừ acid nalidixic (negram) được FDA cho phép năm 1962, tất cả các FQ sau này, chưa có loại nào được FDA chính thức cho phép dùng cho trẻ em. Gần đây nhất, năm 2006 đơn xin phép dùng gatifloxacin cho trẻ em cũng bị FDA gác...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Fluoroquinolon Có dùng cho trẻ em được không? Fluoroquinolon Có dùng cho trẻ em được không? Ảnh minh họa. Fluoroquinolon (FQ) có phổ kháng khuẩn rộng, được dùng điều trịnhiều bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên cần hiểu rõ độc tính của loại thuốc nàyđể tránh lạm dụng nhưng cũng không bỏ sót cơ hội dùng cho trẻ em khi cầnthiết. Vì sao chưa dùng FQ cho trẻ em? Ngoại trừ acid nalidixic (negram) được FDA cho phép năm 1962, tất cả cácFQ sau này, chưa có loại nào được FDA chính thức cho phép dùng cho trẻ em.Gần đây nhất, năm 2006 đơn xin phép dùng gatifloxacin cho trẻ em cũng bị FDAgác lại. Sở dĩ FQ chưa được cấp phép chính thức dùng cho trẻ em là do 4 vấnđề: + Sợ FQ làm tổn thương khớp sụn của trẻ em: Nghiên cứu trên súc vật thấy FQ gây hại cho sự phát triển của xương và sụncác khớp chịu lực của súc vật nhỏ tuổi, từ đó người ta ngại dùng FQ cho người cóthai, trẻ em do sợ ảnh hưởng không tốt đến xương sụn các khớp chịu lực của thaivà trẻ nhỏ. Tuy nhiên, điều này chưa ghi nhận được ở người. Một nghiên cứu thuầntập quan sát, đa trung tâm, so sánh nhóm bệnh nhi dùng FQ (ciprofloxacin,perfloxacin) và nhóm dùng các kháng sinh khác thấy nhóm dùng FQ gây chứngđau các khớp lớn, đau cơ chiếm 3,8%, cao hơn so với nhóm dùng các kháng sinhkhác 0,4%, tuy nhiên ở cả hai nhóm không ghi nhận được các tổn thương cơxương nặng hay kéo dài (Chalumeau M -2003). Trong một quan sát tiền cứu, trên116 trẻ sơ sinh điều trị bằng FQ (ciprofloxacin) không ghi nhận được các tác dụngphụ trên thận, gan, huyết học cũng như các bệnh lý về khớp hay bất thường vềtăng trưởng sau một năm theo dõi (Drosson, AgakidonV-2004). Một tổng kết trên7.000 người từ 5-24 tuổi dùng FQ (ciprofloxacin, ofloxacin, acid nailidixic)không thấy có mối liên quan giữa việc dùng thuốc và các bệnh lý khớp. Như vậy hiện chưa có bằng chứng FQ gây ra các bệnh lý tổn thương chongười và cho riêng trẻ em. Tuy nhiên mối lo ngại về tai biến này vẫn còn tồn tại. + Sợ làm tăng tỷ lệ vi khuẩn kháng FQ Trẻ em là nhóm người lành mang các vi khuẩn chính (vi khuẩn gốc).Dùng FQ sẽ có thể làm cho các chủng này chọn lọc, sinh ra các chủng kháng FQ.Thật ra, sự kháng FQ do quá trình đột biến tự phát nhiễm sắc thể, làm thay đổicác gen mã hóa enzym DNA-gyrase và toipomerase IV. Sự tăng các chủng vikhuẩn kháng FQ là do dùng rộng rãi, sai nguyên tắc FQ tại cộng đồng, chứ khôngriêng gì do dùng cho trẻ em. + Chưa có dạng dùng thích hợp cho trẻ em. Phần lớn các FQ dùng dạng tiêm, một số ít dưới dạng viên nang ( có thểcho trẻ lớn tuổi) chưa có dạng nhũ dịch (hợp cho trẻ nhỏ tuổi). + Chưa nghiên cứu đầy đủ liều cho trẻ em. Trong các giới thiệu về FQ không ghi liều trẻ em. Khi dùng phải dò liều,theo dõi tác dụng phụ một cách chặt chẽ. Pseudomonas gây viêm phổi, viêm tai giữa có mủ... ở trẻ em. Trường hợp nào có thể xét dùng cho trẻ em? FQ có phổ kháng khuẩn rộng, tỷ lệ bị vi khuẩn kháng vẫn còn thấp. ỞHồng Kông mức kháng FQ là 3,8% trong khi mức kháng betalactam là 15%(2006). Nếu hoàn toàn không dùng cho trẻ em thì bỏ mất một số cơ hội chữa bệnhcho trẻ trong khi các thuốc khác có hiệu lực kém hay không đáp ứng. Vì vậy, tuykhông được phép chính thức, nhưng các nhà lâm sàng vẫn xét dùng FQ trong mộtsố trường hợp đặc biệt: + Những trường hợp nhiễm Pseudomonas aeruginosa: Các trường hợp bệnhnhi nhiễm khuẩn này gây viêm phổi (trên nền bệnh lý xơ nang phổi) dùng cáckháng sinh khác thường có độ nhạy cảm thấp hay bị kháng. Trong khi đó dùngciprofloxacin dạng uống cho hiệu quả cao. Các trường hợp bệnh nhi bị viêm mủtai giữa do khuẩn này không thể điều trị khỏi bằng vệ sinh tai và các kháng sinhkhác kể cả ofloxacin thì dùng ciprofloxacin đường toàn thân cho hiệu quả cao. + Viêm tai giữa cấp có biến chứng: Viêm tai giữa cấp có biến chứng có khidùng betalactam quy ước hay dùng macrolic (khi người bệnh bị dị ứng vớibetalactam) không đáp ứng, thì việc dùng gatifloxacin (trong một nghiên cứu rạchmàng nhĩ) cho kết quả cao. Tuy nhiên vì thuốc không có dạng nhũ dịch nên việcdùng thuốc này bị hạn chế. + Trường hợp nhiễm vi khuẩn Gram âm kháng thuốc: Trường hợp bị nhiễmkhuẩn thương hàn Samonella typhi không còm đáp ứng với bactrimchloramphenicol, nhiễm Samonella non-typhi, Escheria Coli, Shigella không cònđáp ứng với các thuốc truyền thống bactrim, berberin, thì dùng FQ (nalidixic hayofloxacin) thường cho hiệu quả cao. + Viêm màng não mủ: Một nghiên cứu dùng trovafloxacin điều trị cho 116bệnh nhi viêm màng não mũ do phế cầu có hiệu quả lâm sàng và tỉ lệ di chứngtương đương với dùng ceftriaxon cộng với vancomycin (Saéz L-Loren X-2002)nhưng cần biết trovafloxacin gây độc tính trên gan (có thể dẫn tới tử vong). FQcũng đã được thử điều trị thành công vi ...