Gây mê bệnh nhân insulinoma: Báo cáo trường hợp

Insulinoma là bệnh lý nội tiết hiếm gặp của tuyến tụy, đa số lành tính và triệu chứng lâm sàng thường gặp là hạ đường huyết. Chẩn đoán insulinoma chủ yếu dựa vào lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, và sinh hóa. Điều trị insulinoma chủ yếu là phẫu thuật. Và nghiên cứu nhằm báo cáo trường hợp lâm sàng về gây mê phẫu thuật insulinoma.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Gây mê bệnh nhân insulinoma: Báo cáo trường hợpNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014GÂY MÊ BỆNH NHÂN INSULINOMA: BÁO CÁO TRƯỜNG HỢPHà Ngọc Chi*, Trần Đỗ Anh Vũ**, Nguyễn Thị Túy Phượng*TÓM TẮTMở đầu: Insulinoma là bệnh lý nội tiết hiếm gặp của tuyến tụy, đa số lành tính và triệu chứng lâm sàngthường gặp là hạ đường huyết. Chẩn đoán insulinoma chủ yếu dựa vào lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, và sinhhóa. Điều trị insulinoma chủ yếu là phẫu thuật.Mục tiêu: Báo cáo trường hợp lâm sàng về gây mê phẫu thuật insulinoma.Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Báo cáo trường hợp.Mục tiêu: Mục tiêu quan trọng nhất của bác sĩ gây mê là kiểm soát và ngăn chặn hạ đường huyết cho đếnkhi khối u được cắt bỏ và theo dõi sự hồi phục đường huyết sau phẫu thuật cắt u.Từ khóa: Insulinoma, hạ đường huyết.ABSTRACTANESTHESIA FOR SURGERY OF INSULINOMA: CASE REPORTHa Ngoc Chi, Tran Do Anh Vu, Nguyen Thi Tuy Phuong* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 4- 2014: 78 - 81Background – Objectives: Insulinoma is a rare disease of the endocrine pancreas, benign and mostcommon clinical symptoms of hypoglycemia. Insulinoma diagnosis is mainly based on clinical, imaging,and biochemical. Treatment is primarily surgical insulinoma.Method: Case report.Conclusion: The most important goal of the anesthesiologist is to control and prevent hypoglycemiauntil the tumor is removed and the recovery track blood sugar after tumor resection.Keywords: Insulinoma, HypoglycemiaTỔNG QUANInsulinoma là u tế bào β của tiểu đảoLangerhan, tăng tiết insulin bất thường.Insuinoma chiếm tần suất khoảng 1 - 4/1.000.000dân số/năm, trung bình 47 tuổi, tỷ lệ nam:nữ là1:1,4(17). Đa số insulinoma là lành tính (90%) nênđiều trị chủ yếu là cắt u. Các bệnh nhâninsulinoma thường xuyên bị hạ đường huyếtnên cần theo dõi sát đường huyết trước, trong vàsau mổ. Trước mổ bệnh nhân cần được truyềntĩnh mạch dung dịch dextrose để tránh hạđường huyết khi nhịn đói kéo dài. Tránh bỏ sóthạ đường huyết trong mổ do bệnh nhân đã đượcgây mê toàn thân và các thao tác phẫu thuật cóthể làm gia tăng phóng thích insulin(7). Hạ đườnghuyết kéo dài có thể dẫn đến tổn thương thầnkinh, hôn mê và tử vong nếu không phát hiện vàđiều trị kịp thời(7).TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNGBệnh nhân nam, 38 tuổi. Nhập viện vì: Hạđường huyết.Bệnh sử: Bệnh nhân hạ đường huyết nhiềucơn 12 năm nay, tự điều trị bằng cách uốngđường thì giảm, tái đi tái lại nhiều lần. Đã khámchuyên khoa Nội Tiết, đã làm nghiệm pháp nhịnđói, hạ đường huyết (chưa phát hiện hình ảnh utụy). Đợt này nhập viện vì hạ đường huyết(đường huyết: 1,3 mmol/l).Tiền căn: hạ đường huyết nhiều lần, tăng* Bộ môn Gây Mê Hồi Sức ĐHYD TP HCM** BV Bình DânTác giả liên lạc: BS. Hà Ngọc ChiĐT: 0906987286Email: ngocchi1014@yahoo.com78Chuyên Đề Gây Mê Hồi SứcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014Nghiên cứu Y họchuyết áp 2 năm không điều trị thường xuyênCận lâm sàng: MSCT: U đầu tụy 17 mm nghĩInsulinoma.Bảng 1: Dao động đường huyết trước phẫu thuậtThời điểm14h13 21/215h25 21/216h27 21/26h57 25/28h19 25/2Glucose (mmol/l)1,310,26,12,12,012h10Sau bóc u 25’4,112h30Sau bóc u 35’5,818h3025/212,1Bảng 2: Thay đổi đường huyết trong lúc phẫu thuậtThời điểm09h0010h00Glucose (mmol/l)6,03,411h00Trước bóc u3,312h00Sau bóc u 15’3,8Bảng 3: Thay đổi đường huyết hậu phẫuThời điểmGlucose (mmol/l)9h0326/21414h26/212,820h1626/210,76h4427/29,4BÀN LUẬNCác khối u thần kinh nội tiết của tuyến tụythường hiếm gặp, insulinoma chiếm tỷ lệ caonhất trong các u tụy. Các Insulinoma thường cókích thước nhỏ 1 – 2 cm, có vỏ bọc chắc, màuvàng nhạt, phân bố đều ở đầu, thân và đuôi tụy.Khoảng 2 – 3 % insulinoma nằm ngoài tụy như ởtá tràng, rốn lách, dây chằng vị-đại tràng.Bệnh cảnh lâm sàng của insulinoma khá điểnhình với tam chứng Whipple: (1) hạ đườnghuyết (< 50 mg/dl),(2) xuất hiện các triệu chứngthần kinh do hạ đường huyết,(3) giảm các triệuchứng khi ăn ngọt hay truyền đường tĩnh mạch(thường trong khoảng 5 – 10 phút)(2,17). Bìnhthường đường máu được duy trì bởi cơ chế phảnhồi âm tính (feedback).Khi đường huyết giảm cơChuyên Đề Gây Mê Hồi Sức6h3728/29,16h421/37,46h242/36,76h353/39,46h314/35,66h385/36,16h477/35,6thể sẽ giảm sản xuất insulin, ngược lại đườnghuyết tăng sẽ dẫn đến tăng insulin. Trong u tếbào β tụy, sự sản xuất insulin không phụ thuộcđường huyết(17). Tăng insulin trong máu khi hạđường huyết giúp chẩn đoán insulinoma. Testnhịn đói 72 giờ được xem là tiêu chuẩn vàng đểchẩn đoán insulinoma.Các tiêu chuẩn giúp chẩn đoán(3):- Đường huyết giảm < 55 mg/dl (3,0 mmol/l).- Insulin máu ≥ 3,0 µU/ml (18 pmol/l).- C-peptit ≥ 0,6 ng/ml (0,2 nmol/l).- Proinsulin ≥ 5,0 pmol/l.Chẩn đoán hình ảnh chỉ có giá trị hỗ trợ chẩnđoán, phẫu thuật vẫn được tiến hành ngay cả khichẩn đoán hình ảnh không phát hiện đ ...