GÂY TÊ THÂN THẦN KINH CỦA CHI DƯỚI

Giải phẫu đám rối thắt lưng và đám rối cùng1.1. Đám rối thắt lưng Tạo nên bởi 4 đôi thần kinh thắt lưng đầu tiên.- L1 tạo ra dây thần kinh bụng sinh dục. - L2 tạo ra dây thần kinh đùi bì và sinh dục đùi rồi chia ra các nhánh trước và sau.- L3 và L4 mỗi rễ chia thành các nhánh trước và sau. - Các nhánh trước của L2, L3 và L4 tạo dây thần kinh bịt- Các nhánh sau của L2, L3 và L4 tạo dây thần kinh chậu.1.2. Đám rối cùng Tạo nên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GÂY TÊ THÂN THẦN KINH CỦA CHI DƯỚI GÂY TÊ THÂN THẦN KINH CỦA CHI DƯỚI1. Giải phẫu đám rối thắt lưng và đám rối cùng1.1. Đám rối thắt lưngTạo nên bởi 4 đôi thần kinh thắt lưng đầu tiên.- L1 tạo ra dây thần kinh bụng sinh dục.- L2 tạo ra dây thần kinh đùi bì và sinh dục đùi rồi chia ra các nhánh trước và sau.- L3 và L4 mỗi rễ chia thành các nhánh trước và sau.- Các nhánh trước của L2, L3 và L4 tạo dây thần kinh bịt- Các nhánh sau của L2, L3 và L4 tạo dây thần kinh chậu.1.2. Đám rối cùngTạo nên từ các nhánh trước của L5 và S1.1.3. Vùng chi phối của đám rối thắt lưng- Các nhánh bên của đám rối thắt lưng chi phối cơ đái chậu và hố thắt lưng.- Các dây bụng sinh dục chi phối thành cơ bụng và cơ quan sinh dục ngoài, môngvà phần da trên trong của đùi.- Dây đùi bì chi phối vùng ngoài của mông và đùi.- Dây chậu – sinh dục chi phối tam giác Scarpa.- Dây thần kinh bịt chi phối vùng trước trong của đùi, gối, vùng cẳng chân và chotới vùng mặt trong của bàn chân. Nó còn chi phối mặt trước trong của đùi.1.4. Vùng chi phối đám rối cùng:- Các nhánh bên của đám rối cùng và thần kinh hông nhỏ chi phối mặt dưới củamông, mặt sau của đùi và cẳng chân, nó chi phối cả vùng mông và vùng sau đùi.- Dây thần kinh hông tạo nên bởi các nhánh bên tham gia chi phối vùng sau củađùi.- Dây thần kinh hông khoeo ngoài chi phối mặt trước ngoài của cẳng chân và muchân cũng như vùng trước ngoài của cẳng chân và bàn chân.- Dây thần kinh hông khoeo trong chi phối mặt sau của cẳng chân, mặt ngo ài củagót chân, mặt mu của các ngón chân cũng như vùng sau của cẳng chân và vùnggan chân.2. Nguyên tắc của gây tê thần kinh chi dướiĐể gây tê chi dưới, gây tê thân thần kinh của các vùng dây thần kinh khác nhauxuất phát từ đám rối thắt lưng và đám rối cùng, là một sự biến đổi của gây tê tuỷsống và tê ngoài màng cứng.Nguyên tắc của kỹ thuật này giống hệt với nguyên tắc mô tả trong tê thân thầnkinh của chi trên. Nhưng nhìn chung số lượng thuốc tê dùng để gây tê chi dướinhiều hơn.- Thông thường để gây tê một vùng phải gây tê hai hoặc nhiều thân thần kinh.- Các dây thần kinh của chi dưới (kích thước lớn hơn) lại nằm trong các khoanggiải phẫu rộng hơn nên phải dùng thể tích thuốc tê lớn.Có nghĩa là bắt buộc phải có tiêu chuẩn chính xác về thể tích thuốc, tổng liềulượng thuốc tê và nguy cơ ngộ độc.Cũng giống như chi trên, gây tê một dây thần kinh phải tiến hành dựa trên các hiểubiết về mốc giải phẫu. Việc tìm thấy cảm giác dị cảm chứng tỏ kim chọc phải dâythần kinh không cần thiết trong gây tê thần kinh. Rất nhiều tổn thương thần kinhdo thầy thuốc gây nên do áp dụng tìm dị cảm bắt buộc. Do vậy, cần tôn trọngnguyên tắc xê dịch đầu kim vài milimet khi có dị cảm hoặc nếu tiêm thuốc tê vàolại gây đau. Việc sử dụng máy kích thích thần kinh cho phép t ìm được dây thầnkinh chính xác mà giảm nguy cơ tổn thương thần kinh. Trong trường hợp khôngcó máy kích thích thần kinh, dùng các kim có vát dài. Cũng vì lý do đó người takhông dùng kim có đường kính quá lớn.3. Người ta có thể sử dụng thuốc tê nào?Vì lý do tác dụng độc với tim của bupivacain, nên tốt nhất là tránh dùng thuốc này.Tuy nhiên nó được chỉ định khi chống chỉ định dùng adrenalin và khi thời gian mổdài hơn thời gian tác dụng của thuốc lidocain đơn thuần (khoảng 1 giờ). Do vậyngười ta sử dụng lidocain đậm độ tối đa là 0,5%. Trong đại đa số các trường hợp,người ta sử dụng lidocain với đậm độ 1-2% có trộn adrenalin (adrenalin kéo dài ítnhất là 50% tác dụng, hoặc có thể gấp 3 lần). Tuy nhiên, adrenalin bị chống chỉđịnh khi dùng tiêm dưói da hoặc chỗ tiêm thuốc nằm gần một động mạch có kíchthước bé (thí dụ như động mạch chày sau) đặc biệt là khi nó chi phối cho mộtvùng có bệnh của động mạch. Để gây tê tĩnh mạch, người ta sử dụng rộng rãilidocain 0,5% không có adrenalin.4.Gây tê dây thần kinh chậu (đùi) ở háng (Tê 3 trong 1)a. Giải phẫu:Dây thần kinh chậu chạy vào một hõm tạo nên bởi cơ thắt lưng ở phía trong, cơchậu ở phía ngoài. Nó chạy cùng động mạch đùi chui qua cung đùi, động mạch đùichạy ở phía trong của dây thần kinh. Chúng được bao phủ bởi lớp cân nông.b. Tư thế bệnh nhân: nằm ngửa, đùi xoay ra ngoài.c. Vật liệu: kim số 22G dài 5-10cm.d. Kỹ thuật:Điểm chọc cách cung đùi 1-2cm và khoảng 1cm phía ngoài của động mạch đùi màta lấy làm mốc.Kim chọc theo hướng cung đùi. Tuy nhiên, khi chọc qua cân nông cũng có cảmgiác mất sức cản và đầu của kim đã nằm trong khoang mạch thần kinh. Nhưngthông thường người ta buộc phải tìm cảm giác dị cảm. Tiêm 10ml cho phép làm têliệt dây thần kinh chậu. Tiêm 20-30ml dung dịch thuốc tê có kèm theo chèn ép ởphía dưới cho phép bơm thuốc đẩy lên cao và gây tê cả đám rối thắt lưng. Đó làgây tê “3 trong 1” (dây thần kinh chậu, đùi bì và thần kinh bịt).5. Gây tê thần kinh đùi bì ở mức cánh chậua. Giải phẫu: Ở mức này dây thần kinh đùi bì chạy ra khỏi khung chậu và chạ ...