Ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV: Chấn động giới khoa học

Tạp chí Blood tháng 12/2010 công bố ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV, gây chấn động giới khoa học thế giới. Song, liệu việc đó có trở thành liệu pháp phổ biến? Cần hiểu rõ hơn cách chữa bệnh này Timothy Ray Brown bị nhiễm HIV 10 năm, sau đó bị ung thư máu (leukemia) cấp dòng tủy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV: Chấn động giới khoa học Ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV: Chấn động giới khoa họcTạp chí Blood tháng 12/2010 công bố ghép tế bào gốcchữa khỏi HIV, gây chấn động giới khoa học thế giới.Song, liệu việc đó có trở thành liệu pháp phổ biến?Cần hiểu rõ hơn cách chữa bệnh nàyTimothy Ray Brown bị nhiễm HIV 10 năm, sau đó bị ungthư máu (leukemia) cấp dòng tủy. Chữa ung thư máu bằnghóa trị thất bại. Tháng 2/2007, anh được ghép tủy lần đầu,đồng thời ngừng dùng các thuốc chữa HIV. Một năm saubệnh ung thư cũ tái phát anh lại được ghép tủy lần thứ hainhưng lần này thì ghép tủy của người cho có tế bào gốcmang một gen đặc biệt có khả năng miễn dịch tự nhiên vớiHIV (tế bào gốc CCR5). Cả thời gian dài sau khi ghép tủylần hai và ngừng mọi thuốc điều trị HIV, Timothy RayBrown hoàn toàn khỏe mạnh, vừa không còn ung thư máucấp dòng tủy lại vừa không còn nhiễm HIV, hệ miễn dịchtrở lại bình thường như trước khi nhiễm HIV. Đây được coilà trường hợp chữa khỏi HIV.Giá trị khoa học của thử nghiệmHIV gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải(AIDS). Khi cơ thể bị nhiễm HIV sẽ mắc thêm nhiều bệnhcơ hội khác dẫn đến tử vong. HIV luôn luôn biến đổi nênkhó có một kháng sinh ức chế như với vi khuẩn, virut khác.Một trong những cách chữa bệnh có thể đặt ra là thay đổihệ miễn dịch của người bệnh. Thử nghiệm chữa khỏi HIVở trên thực chất là thay thế hệ miễn dịch của người bệnhbằng hệ miễn dịch của người cho có tế bào gốc CCR5mang gen có khả năng miễn dịch tự nhiên với HIV, thôngqua việc ghép tủy của người cho để tạo ra các tế bào máumới có tính năng đặc biệt này. Như vậy thử nghiệm này đãchứng minh cùng một lúc lý thuyết khoa học về cơ chế gâybệnh của HIV và hướng chữa nhiễm HIV (theo TS.Miachel Saag - Đại học Alabama). Trên kính hiển vi điện tử, HIV-1 như nở ra từ tế bào lympho bị cấy.Những trở ngại khó vượt quaTỷ lệ người có tủy chứa tế bào gốc CCR5 mang gen có khảnăng miễn dịch tự nhiên với HIV ở người da trắng là 1%, ởvới người da đen và người châu Á là 0%. Tìm ra đượcngười cho tủy không dễ, nếu tìm được thì giá thành sẽ rấtcao.Trước khi ghép tủy của người cho, phải dùng các hóa chấtcực mạnh tiêu diệt hoàn toàn tủy của người bệnh. Tức là,trong thời gian giao thời (trước khi ghép tủy cho đến khighép tủy tạo ra các tế bào máu mới, hệ miễn dịch mới) thìngười bệnh hoàn toàn mất hệ miễn dịch của mình và sẽ bịbất cứ bệnh cơ hội nào khi có các tác nhân bên ngoài thâmnhập. Tỷ lệ tử vong trong trường hợp này hơn 30% .Sau khi ghép tủy của người cho tạo ra hệ miễn dịch mới,người bệnh còn phải dùng thuốc chống thải loại lâu dài.Chiphí cho một ca ghép tủy chữa khỏi HIV như Timothy RayBrown là hàng trăm ngàn USD chưa kể thuốc chống thảiloại về sau.David Baltimon, người từng đoạt giải Nobel Y học 1975hoan nghênh thành công này và có ý tưởng thành lập racông ty ghép tế bào gốc chữa HIV. Tất nhiên, việc chiết ratế bào gốc CCR5 từ tủy, rồi cho chúng phát triển thành tếbào máu mới là điều có thể thực hiện được trong bối cảnhtiến bộ vượt bậc của công nghệ sinh học hiện nay. Điềunày sẽ giải quyết được sự khan hiếm tủy tự nhiên và ýtưởng thành lập công ty là hoàn toàn có thể. Nhưng dù saovẫn có tính mạo hiểm và giá thành vẫn cao.Thử nghiệm chữa khỏi HIV có ý nghĩa khoa học cao nhưngvì những khó khăn lớn (cả về mặt kỹ thuật và kinh tế) nênkhó trở thành mliệu pháp phổ biến cho hàng triệu ngườinhiễm HIV trên toàn thế giới và đa số đều thuộc diện nghèokhó. Có nghĩa là ở thời điểm này, vẫn còn phải xác địnhnhiễm HIV là một đại dịch, thực tế chưa có cách chữa, phảichủ động tránh nhiễm HIV bằng cách ngăn chặn các đườnglây truyền HIV.