Ghi đơn thuốc bằng tên gốc: Tiện và chưa tiện

Kê đơn thuốc bằng tên gốc được nêu ra từ rất lâu, nếu chỉ tạm tính từ khi đưa vào quy chế kê đơn tạm thời cũng ngót chục năm nay. Song việc thực hiện không dễ dàng, không được bao nhiêu. Với thuốc có nhiều hoạt chất, đơn phải ghi đúng biệt dược. Với thuốc có chứa một hoạt chất, Quy chế kê đơn 18472003 QĐ-BYT (Chương II, Điều 7, tiết 4) qui định: "Viết tên thuốc theo tên quốc tế DCI..." ; Quy chế kê đơn hiện hành 04 -2008/QĐ- BYT (Chương II, điều 7, tiết 5) ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ghi đơn thuốc bằng tên gốc: Tiện và chưa tiện Ghi đơn thuốcbằng tên gốc: Tiện và chưa tiệnKê đơn thuốc bằng tên gốc được nêu ra từ rất lâu, nếu chỉtạm tính từ khi đưa vào quy chế kê đơn tạm thời cũng ngótchục năm nay. Song việc thực hiện không dễ dàng, khôngđược bao nhiêu. Với thuốc có nhiều hoạt chất, đơn phải ghi đúng biệt dược.Với thuốc có chứa một hoạt chất, Quy chế kê đơn 1847-2003 QĐ-BYT (Chương II, Điều 7, tiết 4) qui định: Viết tênthuốc theo tên quốc tế DCI... ; Quy chế kê đơn hiện hành04 -2008/QĐ- BYT (Chương II, điều 7, tiết 5) quy định: Viếttên thuốc theo tên chung quốc tế (INN, generic name), hoặcnếu biệt dược thì phải ghi tên chung quốc tế trong ngoặcđơn.Quy định trên tạo cho BS, DS dễ hiểu được ý nhau trongviệc giao dịch: bán (cấp), thay đổi thuốc, trao đổi sai sót cóthể có của mỗi bên.Với đa số trường hợp tên gốc, tên DCI đã phổ biến (như cáckháng sinh cổ điển, một số kháng sinh mới kháng viêm giảmđau...) ghi tên gốc, tên DCI là tiện, không bàn thêm. Trongmột số trường hợp khác lại không hẳn như vậy. Sau đây xinnêu vài dẫn chứng:Kê đơn biệt dược depersolon, DS hiểu ý BS cần dạngprednisolon tiêm tĩnh mạch, nếu không có, có thể đề nghịBS đổi một dạng prednisolon tiêm tĩnh mạch khác. Kê đơnmazipredon hay depersolon chua thêm chữ mazipredontrong ngoặc đơn, DS hiểu BS cần một dạng prednisolon cụthể, nếu không, thì tìm biệt dược chứa mazipredon khác,thực tế không có loại biệt dược khác, nên chắc hẳn DS phảiquay về trao đổi với BS giải quyết theo cách đầu hay nếungại BS chỉ cần loại cụ thể đó thôi thì để người bệnh tìmmua nơi khác. Trong trường hợp này, việc ghi biệt dượcdepersolon, không chua thêm tên gốc, cũng không có gì khóhiểu trở ngại, thậm chí có khi còn làm cho DS hiểu vấn đềtheo kiểu rộng, dễ xử lý hơn.Nifedipin có các sản phẩm thuộc nhóm giải phóng hoạt chấtnhanh có tên gốc nifedipin như biệt dược Adalat 5mg-10mg,có các sản phẩm thuộc nhóm giải phóng hoạt chất chậmnhư biệt dược Adalat retad (20mg), Adalat LA (30mg). Hainhóm này có một số chỉ định chi tiết, độ an toàn, cách dùngkhác nhau. Nếu đơn ghi rõ tên biệt dược adalat retard20mg hay adalat LA30mg, DS hiểu rõ dụng ý BS phân biệtsự khác nhau trong chỉ định. BS có ghi thêm tên thuốc gốc,DS cũng không thể dựa vào đó đề nghị đổi thuốc, ngườidùng thuốc cũng không chấp nhận thay biệt dược adalatretard 20mg hay adalat LA30mg bằng các sản phẩm mangtên gốc nifedipinCó những biệt dược đầu tiên như aspisin, paracetamol đãphổ biến đến mức trừ trường hợp viết sách tra cứu, tronggiao dịch không mấy khi dùng tên DCI (acetyl salicylic,acetaminophen). Có những biệt dược chưa hẳn là đầu tiênnhưng sớm có ở các nước khác như ở nước ta, qua 30 - 40năm dùng, trở thành quen thuộc như depersolon, seduxen,flucinar, bactrim không mấy khi dùng tên gốc (mazipredon,diazepam, flucinolon acetonid, co-trimoxazol). Lại có các biệtdược ngắn gọn dễ đọc như thuốc hỗ trợ chức năng ganfotex, bedipa trong khi tên DCI lại dài, khó đọc, khó viết đúng(biphenyldimethyldicarboxylat). Lại có biệt dược như efticoltên hoạt chất rất đơn giản (natrichlorid) BS, DS nào cũngbiết nhớ nhưng chỉ kê đơn, giao dịch bằng biệt dược (đểtạo tâm lý coi trọng thuốc chăng?). Theo quy định phải viếtđơn bằng tên gốc, tên DCI nếu kê biệt dược thì phải ghithêm tên DCI mới được coi là đúng, nhưng trong nhữngtrường hợp này, viết bằng biệt dược không chua tên DCI,vẫn dễ dàng hiểu nhau.Trong BV thuốc có cùng hoạt chất, dạng bào chế, hàmlượng nhưng giá khác nhau thì phải lập thẻ kho riêng chotừng biệt dược, nếu nhãn mang tên gốc thẻ kho phải ghithêm nơi sản xuất. Khoa Dược chủ động đề nghị với BS ghibệnh án, kê đơn đúng với tên ấy. Nếu ghi bệnh án, kê đơn,lập phiếu lĩnh bằng tên gốc mà khi cấp vội vàng không ghibiệt dược thực cấp vào đơn phiếu thì sẽ tính viện phí chongười bệnh sai làm mất cân đối lượng- tiền (giữa khoadược- buồng bệnh - phòng tài vụ), không quyết toán được.Đây là tình huống hay gặp. Trong trường hợp này, việc ghibệnh án, kê đơn bằng biệt dược là cần. Việc kiểm tra ghi tênthuốc của BS tại nhà thuốc rất khó (vì không có đơn, vìkhông lưu đơn) nên thường chỉ kiểm tra ở bệnh án, đơn cấpphát. Nếu không chú ý chi tiết này sẽ có kết luận sai. ...