Giải thoát châu Phi khỏi Bệnh Sốt Rét

Ðó là chủ đề của “Ngày Sốt Rét châu Phi” vào 25 tháng 4 mỗi năm. Ngày này đã được nhiều quốc gia trên thế giới công nhận từ năm 2000. Ngày 25 tháng 4 năm 2007 vừa qua, Hoa Kỳ cũng công nhận ngày này - “US Malaria Awareness Day”- với mục đích giải thích tường tận cho dân chúng về hiểm họa của bệnh sốt rét đồng thời cũng nói cho thế giới biết rằng Hoa Kỳ sẽ sát cánh với mọi quốc gia để tiêu diệt nan bệnh sốt rét...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải thoát châu Phi khỏi Bệnh Sốt Rét“Giải thoát châu Phi khỏi Bệnh Sốt Rét”bác sĩ Nguyễn Ý- Ðức (Câu Chuyện Thầy Lang)Ðó là chủ đề của “Ngày Sốt Rét châu Phi” vào 25 tháng 4 mỗi năm. Ngày này đã đượcnhiều quốc gia trên thế giới công nhận từ năm 2000.Ngày 25 tháng 4 năm 2007 vừa qua, Hoa Kỳ cũng công nhận ngày này - “US MalariaAwareness Day”- với mục đích giải thích tường tận cho dân chúng về hiểm họa của bệnhsốt rét đồng thời cũng nói cho thế giới biết rằng Hoa Kỳ sẽ sát cánh với mọi quốc gia đểtiêu diệt nan bệnh sốt rét.Theo Cơ quan Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng từ 300 tới 500 triệu người mắc bệnh Sốtrét, với trên một triệu tử vong, đa số là trẻ em dưới 5 tuổi sống tại các quốc gia ở vùngtiểu Sahara châu Phi. Nơi đây, cứ mỗi 30 giây có một em bé thiệt mạng vì malaria.Sốt rét và sự nghèo khó có liên hệ chặt chẽ với nhau. Bệnh hầu như đã bị khai tử ở cácquốc gia giầu mạnh, nhưng còn hoành hành ở các nước đang phát triển, nhất là ở châuPhi. Nơi đây, chi phí phòng tránh và điều trị bệnh chiếm 40% ngân khoản dành cho y tếcông cộng. Ngoài ra, tình trạng bất ổn về chính trị cũng luôn luôn gây trở ngại cho việcloại trừ sốt rét tại một số quốc gia này.Ý thức được hiểm họa của bệnh, vào tháng 6 năm 2005, Tổng Thống Hoa Kỳ George WBush đã phát động chương trình “President’s Malaria Initiatives” và đóng góp trên 1.2 tỷmỹ kim với mục đích giảm 50% tử vong vì sốt rét tại 15 quốc gia châu Phi vào năm2010. Chương trình tập trung vào 4 điểm: xịt thuốc trừ muỗi tại nhà ở, phát mùng màntNm thuốc trừ sâu bọ, phát thuốc trị bệnh sốt rét và phòng tránh sốt rét ở phụ nữ mangthai.Theo Cơ quan Y tế Thế giới, mỗi chiếc màn tNm thuốc chỉ tốn khoảng 10 mỹ kim, nhưngcó thể giảm nguy cơ lan bệnh tới 60%, giảm tử vong trẻ em tới 20% và công hiệu trong 5năm. Không những các bà mẹ mang thai được mùng bảo vệ với muỗi, mà các em bé cũngđược che trở vì chúng thường ngủ chung với mẹ trong nhiều năm sau khi sanh.Lịch sửBệnh Sốt Rét còn được gọi là sốt rét định kỳ, sốt rét ngã nước, sốt rét rừng. Tiếng Pháp làPaludisme, còn tiếng Anh là Malaria.Bệnh được ghi nhận từ khi nhân loại biết dùng chữ viết, tức là vào thời gian từ năm 6000tới 5500 Trước Thiên Chúa. Sốt rét đã được gọi là “Một bệnh sốt giết người” khi xưa vìsố tử vong của người mắc bệnh lên rất cao.N gười đặt nền móng cho nền y học Tây phương Hippocrates đã nói về bệnh này từ 2500năm về trước. Ông phân chia bệnh ra nhiều loại như sốt định kỳ mỗi ngày, sốt mỗi haingày hoặc mỗi bốn ngày.N guyên nhân gây bệnh đã được nhiều khoa học gia lưu tâm nghiên cứu, nhưng phải đợitới năm 1880, mới được giáo sư Alphonse Laveran (1845-1922), đại học Rome, miêu tảrõ ràng hơn. Rồi đến năm 1885, nhà bệnh-học người Ý Ettore Marchiafava (1847-1935)nhận thấy trong hồng huyết cầu người bệnh có những sinh vật gây bệnh và đặt ông tên làPlasmodium. Mối liên hệ giữa sốt rét và muỗi đốt đã được dân chúng biết tới từ lâu.N ăm 1897, Sir Ronald Ross (1857-1932), bác sĩ người Anh, chứng minh sự hiện diện củaPlasmodium trong muỗi Anopheles cái.Định NghĩaSốt rét là một bệnh hay lây, do nhóm ký sinh trùng Plasmodium gây ra.Có 4 loại Plasmodium là P. Ovale chủ yếu là ở vùng nhiệt đới ở Tây châu Phi; P.Malariae có khắp nơi trên thế giới; P. Falciparum ở các quốc gia nhiệt đới châu Á, Phi vàN am Mỹ và P. Vivax có khắp vùng nhiệt đới và ôn đới.Bệnh có thể chữa khỏi nếu được xác định và uống thuốc trong vòng 24 giờ.Phát hiện trễ, bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm có thể đưa tới tử vong.Dịch HọcCó khoảng 3.2 tỷ người trên trái đất sống trong vùng có bệnh Sốt rét, đặc biệt là các nướcở vùng nhiệt đới khí hậu nóng từ N am Mỹ châu tới bán đảo Ấn độ. Việt N am cũng nằmtrong vủng có rủi ro này. Ai cũng có thể mắc bệnh. Tuy nhiên ba nhóm người có nhiềunguy cơ hơn là phụ nữ có thai, trẻ em dưới 5 tuổi và người bị nhiễm HIV/AIDS.Ở Bắc Mỹ châu, bệnh hầu như đã bị tiêu diệt nhưng muỗi Anopheles vẫn còn. Đa số cácbệnh phát giác ở Hoa kỳ là do nhiễm từ nước ngoài mang về, đôi khi qua sự truyền máu.Bệnh lây lan do muỗi Anopheles cái hút máu người bệnh rồi truyền ký sinh trùng sangngười kế tiếp khi chúng đói bụng, kiếm thức ăn. Muỗi thường hút máu vào ban đêm.Trong cơ thể con người, ký sinh trùng trú Nn ở gan, sinh sôi nNy nở trong vòng 5 ngày rồilan vào máu. Chúng tiêu hủy hồng huyết cầu, gây ra các triệu chứng của bệnh cũng nhưcác biến chứng trầm trọng khác.Triệu ChứngThời kỳ nhiễm bệnh, từ khi ký sinh trùng vào cơ thể tới khi có dấu hiệu bệnh, thay đổi từmột tới hai tuần lễ, đôi khi kéo dài cả năm, tùy theo loại ký sinh trùng. Dấu hiệu chínhcủa Malaria là nóng sốt, tức là nhiệt độ cơ thể người bệnh lên cao, với ba giai đoạn:* Lạnh đến run người, kéo dài từ 15 phút đến 1 giờ. Đây là lúc hồng huyết cầu bị ký sinhtrùng xâm nhập, làm tan vỡ.* N óng bừng bừng như thiêu đốt lửa, nhiệt độ lên cao trong nhiều giờ liên tiếp* Đổ mồ hôi như tắm, đồng thời nhiệt độ cơ thể giảm xuống dần dần.Các giai đoạn trên có thể tái diễn trong v ...