Phương pháp luận trong nghiên cứu khoa học y học - PGS. TS Đỗ Hàm

Nghiên cứu khoa học luôn là vấn đề không thể thiếu ở mọi ngành, mọi nghề, đặc biệt trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong Y học, nghiên cứu khoa học vừa mang tính chất khai phá, đúc kết các vấn đề vừa có tính lý thuyết vừa mang tính chất thực tiễn cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp luận trong nghiên cứu khoa học y học - PGS. TS Đỗ Hàm ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA PHƯƠNG PHÁP LUẬN TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y HỌC (Giáo trình sau đại học) NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC HÀ NỘI, 2007 Chủ biên: PGS.TS ĐỖ HÀM Tham gia biên soạn: PGS.TS ĐỖ HÀM PGS.TS NGUYỄN THÀNH TRUNG PGS.TS NGUYÊN VĂN SƠN Thư ký biên soạn: PGS.TS NGUYỄN VĂN SƠN LỜI NÓI ĐẦU Nghiên cứu khoa học luôn là vấn đề không thể thiếu ở mọi ngành, mọi nghề, đặc biệt trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong Y học, nghiên cứu khoa học vừa mang tính chất khai phá, đúc kết các vấn đề vừa có tính lý thuyết vừa mang tính chất thực tiễn cao. Ngoài những vấn đề chung, cơ bản về phương pháp luận ngày nay toán học đã xâm nhập vào hầu hết các ngành kinh tế xã hội. Toán thống kê ứng dụng trong Y học là một minh chứng rõ rệt. Thông qua ứng dụng toán thống kê các vấn đề Y học đã được lượng giá hoặc khái quát hoá một cách chuẩn xác. Các kết quả nghiên cứu khoa học của các nhà chuyên môn nhờ đó mà đáng tin cậy hơn, giá trị khoa học được nâng lên cả về mặt lý thuyết cũng như thực tiễn. Đối với mỗi một cán bộ thực hiện công tác nghiên cứu và phục vụ trong lĩnh vực Y học đều cần thiết phải có những kiến thức cơ bản về phươngpháp luận nói chung trong nghiên cứu khoa học đồng thời cũng phải biết xử lý, kiểm định được các kết quả nghiên cứu và phục vụ của mình. Trải qua nhiều năm giảng dạy và nghiên cứu khoa học, phục vụ sự nghiệp bảo vệ sức khoẻ nhân dân, đặc biệt là qua nhiều khoá đào tạo sau đại học từ năm 1997 đến nay, chúng tôi đã từng bước rút kinh nghiệm để hoàn chỉnh cuốn “Phương pháp luận trong nghiên cứu khoa học Y học” Cuốn sách bao gồm hai phần: Phần I: Là những vấn đề chung về phương pháp luận trong nghiên cứu Y học Phần II: Gồm các thuật toán thống kê cơ bản ứng dụng trong nghiên cứu và kiểm định các kết quả nghiên cứu Y học ở các mức độ khác nhau. Trong tương lai, cùng với sự phát triển về mọi mặt của nền kinh tế nước nhà, công tác nghiên cứu khoa học sẽ ngày càng phát triển, trong đó có nghiên cứu Y học. Cuốn “Phương pháp luận trong nghiên cứu Y học” cùng với các tư liệu được minh chứng có thể hỗ trợ ít nhiều cho các bạn đồng nghiệp những kiến thức cơ bản ứng dụng trong thực tiễn nghiên cứu khoa học. Do đặc điểm của các vấn đề khoa học là rộng lớn, với kinh nghiệm của nhóm tác giả ít nhiều còn nhiều hạn chế nên cuốn sách chắc chắn sẽ còn nhiều khiếm khuyết và chưa đầy đủ. Kính mong các quý vị độc giả, các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến để lần biên soạn sau cuốn sách sẽ được hoàn chỉnh hơn. Xin chân thành cảm ơn! THAY MẶT NHÓM TÁC GIẢ PGS.TS ĐỖ HÀM 1 MỤC LỤC Trang LỜI NÓI ĐẦU............................................................................................................................ 1 Phần I: ĐẠI CƯƠNG VỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC.............................. 4 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN ................................................5 1. Khoa học, kỹ thuật và công nghệ trong quá trình phát triển ...............................5 2. Các lĩnh vực, phương pháp nghiên cứu...............................................................7 3. Đặc thù của nghiên cứu y học ...........................................................................10 CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU THÔNG DỤNG ........................................12 1. Nghiên cứu mô tả ..............................................................................................12 2. Nghiên cứu phân tích.........................................................................................15 XÂY DỰNG ĐỀ CƯƠNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC........................................20 1. Đặt vấn đề ..........................................................................................................20 2. Nội dung của đề cương nghiên cứu...................................................................20 3. Một số điểm cần lưu ý .......................................................................................21 CÁC BIẾN TRONG NGHIÊN CỨU........................................................................22 1. Phân loại các biến số .........................................................................................22 2. Các yếu tố nhiễu ................................................................................................23 3. Ý nghĩa của ...