Giải trình tự chuỗi DNA phát hiện đột biến gen p53 trong ung thư niêm mạc miệng

Đột biến p53 được nhận biết trong nhiều loại bướu, thể hiện tính bất ổn bằng cách cho phép tích lũy những thay đổi về di truyền do quá trình sinh ung tạo ra. Vì vậy nghiên cứu này tìm hiểu tỉ lệ và kiểu đột biến của gen p53 trong ung thư niêm mạc miệng ởngười Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải trình tự chuỗi DNA phát hiện đột biến gen p53 trong ung thư niêm mạc miệngY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011Nghiên cứu Y họcGIẢI TRÌNH TỰ CHUỖI DNA PHÁT HIỆN ĐỘT BIẾN GEN P53TRONG UNG THƯ NIÊM MẠC MIỆNGTrần Thị Kim Cúc*, Nguyễn Thị Hồng*TÓM TẮTMở đầu: Đột biến p53 được nhận biết trong nhiều loại bướu, thể hiện tính bất ổn bằng cách cho phép tíchlũy những thay đổi về di truyền do quá trình sinh ung tạo ra.Mục tiêu: Nghiên cứu này tìm hiểu tỉ lệ và kiểu đột biến của gen p53 trong ung thư niêm mạc miệng ởngười Việt Nam.Đối tượng và phương pháp: Sử dụng kỹ thuật giải trình tự trực tiếp để phân tích vùng bảo tồn của genp53 từ exon 5 đến exon 8 trong ung thư tế bào gai nguyên phát ở hốc miệng của 109 bệnh nhân, và tìm hiểu mốiliên quan giữa đột biến gen p53 với những thói quen nguy cơ ung thư như hút thuốc, uống rượu, nhai trầu.Kết quả: Tỉ lệ đột biến gen 53 là 47,7%. Về kiểu đột biến, 62,2% là đột biến sai nghĩa; 18,9% đột biến vônghĩa; 9,4% đột biến mất đoạn gen; 5,7% đột biến ghép nối sai; 1,9% đột biến thêm đoạn gen và 1,9% đột biếntrong khung. Đa số là đột biến chuyển vị G:C>A:T (40,0%) và đột biến chuyển dạng G:C>T:A (25,5%). Tỉ lệ độtbiến gen p53 ở những người có thói quen hút thuốc lá cao hơn có ý nghĩa so với ở những người không có thóiquen này (pA:T transitions and G:C>T:Atransversions were the predominant mutations (65,5%). p53 gene mutation significantly related to tobaccosmoking habit (p< 0.05).*: Khoa RHM – Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: Trần Thị Kim CúcChuyên Đề Răng Hàm MặtĐT: 0908348850,Email: kimcuc0804@yahoo.com119Nghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011Conclusion: This study suggested an important contributing role of tobacco to p53 gene mutation and thattobacco might induce specific patterns and spectrums of mutations in oral cancer patients.Key words: p53 gene mutations, DNA sequencing, oral cancer.liên quan đến các tác nhân môi trường. Đa sốĐẶT VẤN ĐỀđột biến xảy ra từ exon từ 5 đến exon 8 của genUng thư là bệnh lý do những thay đổi vềp53, nằm ở vị trí đặc hiệu của gen- chính là khumặt tế bào qua một loạt đột biến ở các gen đặcvực kết nối với DNA(9). Nghiên cứu này khảo sáthiệu, làm tăng sinh tế bào không kiểm soátsự thay đổi của gen p53 trong UTNMM ở ngườiđược. Nguyên nhân của những thay đổi này doViệt Nam, với các mục tiêu sau:tiếp xúc với một hay nhiều các tác nhân hóa học- Xác định tỉ lệ đột biến gen p53 tronghay vật lý, gây ra các lỗi trong quá trình saoUTNMM.chép hay các lỗi trong quá trình sửa chữa DNA.Đột biến ở các gen kiểm soát chu kỳ tế bào và- Xác định tỉ lệ các kiểu đột biến gen p53đường dẫn truyền tín hiệu sửa chữa DNA làtrong UTNMM.những sự kiện bắt đầu và cần thiết của quá trình- Phân tích mối liên quan giữa đột biến gensinh ung thư(5).p53 với các thói quen nguy cơ UTNMM (hútNhững nghiên cứu gần đây cho thấy bấtthuốc, uống rượu, nhai trầu).hoạt các gen đè nén bướu là yếu tố quanĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUtrọng trong quá trình sinh ung thư nhiềubước. Có nhiều gen đè nén bướu liên quanMẫu nghiên cứuđến các bướu ác tính khác nhau, cũng nhưMẫu nghiên cứu về lâm sàng, giải phẫuliên quan đến ung thư niêm mạc miệngbệnh và sinh học phân tử gồm 109 bệnh nhân(UTNMM). Sự thay đổi gen đè nén bướu p53được chẩn đoán xác định là UTNMM và đượclà yếu tố di truyền được nói đến nhiều nhấtđiều trị tại Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM trongtrong các loại ung thư ở người. Các nghiênnăm 2009 và 2010.cứu cho thấy tỉ lệ đột biến gen này thay đổiTiêu chuẩn chọn bệnhtừ 30-70% trong ung thư đầu cổ(2,4).- Có tổn thương ung thư nguyên phát ở hốcGen p53, nằm trên nhiễm sắc thể 17, có 11miệng.exon mã hóa cho protein ở nhân tế bào có trọnglượng phân tử 53 kDa, được biết đến với chứcnăng điều hòa sự tăng sinh tế bào. Khi tế bào bịtổn thương DNA, protein p53 làm dừng chu kỳtế bào ở pha G1 nhằm khởi động quá trình sửachữa DNA, hoặc quá trình chết tế bào theo lậptrình. Do có vai trò quan trọng trong điều hòachu kỳ tế bào, gen p53 ảnh hưởng nhiều đến quátrình điều trị ung thư như hóa trị hay xạ trị(1).Phân tích các kiểu đột biến gen p53 giúpnhận biết vị trí đột biến và làm rõ hơn chức năngcủa protein p53 đột biến, chức năng này thườngbị bất hoạt trong tế bào ung thư. Ngoài ra, cáckiểu đột biến có thể thay đổi tùy thuộc vào bảnchất của các yếu tố bệnh căn, và cho thấy phổđột biến của gen p53 có thể là dấu ấn sinh học120- Có chẩn đoán giải phẫu bệnh là carcinômtế bào gai.- Có trả lời phỏng vấn trực tiếp về các thóiquen ăn trầu, hút thuốc, uống rượu.- Có hồ sơ bệnh án đầy đủ.- Chưa được điều trị ung thư đặc hiệu.Thiết kế nghiên cứuCắt ngang, mô tả và phân tích.Qui trình nghiên cứu- Ghi nhận qua phỏng vấn trực tiếp các dữliệu của bệnh nhân và thói quen hút thuốc, uốngrượu, nhai trầu.- Khám và đánh giá lâm sàng.Chuyên Đề Răng Hàm MặtY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * ...