giảm đau, chống viêm: Dùng thế nào để không thêm bệnh?

Viêm là một phản ứng bảo vệ của cơ thể. Nhưng khi phản ứng viêm xảy ra quá mạnh thì phải dùng các thuốc chống viêm, trong số đó có loại thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm – được gọi chung là nhóm thuốc Non steroid. Đây nhóm thuốc được sử dụng khá rộng rãi trong điều trị, bên cạnh đó ý thức sử dụng thuốc của bệnh nhân còn thấp, việc lạm dụng thuốc diễn ra khá phổ biến, đó là các lý do dẫn tới tình trạng bệnh nhân gặp phải các tác dụng phụ của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
giảm đau, chống viêm: Dùng thế nào để không thêm bệnh? giảm đau, chống viêm: Dùng thế nào để không thêm bệnh?Viêm là một phản ứng bảo vệ của cơ thể. Nhưng khi phản ứngviêm xảy ra quá mạnh thì phải dùng các thuốc chống viêm,trong số đó có loại thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm – đượcgọi chung là nhóm thuốc Non steroid.Đây nhóm thuốc được sử dụng khá rộng rãi trong điều trị, bên cạnhđó ý thức sử dụng thuốc của bệnh nhân còn thấp, việc lạm dụngthuốc diễn ra khá phổ biến, đó là các lý do dẫn tới tình trạng bệnhnhân gặp phải các tác dụng phụ của thuốc khá nhiều, đặc biệt làcác biến chứng nguy hiểm có thể dẫn tới tử vong như chảy máutiêu hóa, suy gan cấp, suy thận cấp.Tác dụng của thuốcCác thuốc Non steroid có bản chất là các acid yếu, dễ qua ống tiêuhoá, được chuyển hoá ở gan, riêng acid salicylic chuyển hóa ởtrong máu, thải trừ chủ yếu qua thận dưới dạng còn hoạt tính, nhấtlà khi dùng với liều cao do vậy dễ có nguy cơ gây tổn thương ganvà thận nếu không dùng đúng theo chỉ định.Tác dụng hạ sốt: với liều điều trị, các thuốc Non steroid chỉ làm hạnhiệt độ trên những bệnh nhân bị sốt, không có tác dụng hạ nhiệtđộ ở người có thân nhiệt bình thường. Thuốc có tác dụng hạ sốt dobất kỳ nguyên nhân gì. Thuốc chỉ có tác dụng lên quá trình thảinhiệt (giãn mạch da, tăng tiết mồ hôi) mà không có tác dụng lênquá trình sinh nhiệt. Chỉ là thuốc điều trị triệu chứng mà không cótác dụng điều trị nguyên nhân gây sốt, sau khi thuốc bị thải trừ, sốtsẽ trở lại.Tác dụng giảm đau: Các thuốc Non steroid chỉ có tác dụng với cácchứng đau nhẹ và vừa, đau khu trú (đau sau mổ, đau răng, đaukhớp, viêm khớp, viêm cơ, viêm dây thần kinh…). Thuốc khônggây ngủ, không gây nghiện do tác dụng của thuốc trên hệ thần kinhtrung ương yếu hoặc không có nên còn gọi là thuốc giảm đau ngoạivi. Trong một số trường hợp đau sau mổ, các thuốc Non steroid cótác dụng giảm đau mạnh hơn cả morphin vì làm giảm quá trìnhviêm do phẫu thuật gây ra.Tác dụng chống viêm: các thuốc Non steroid có tác dụng trên hầuhết các loại viêm do nhiều nguyên nhân. Thuốc có tác dụng lên cảgiai đoạn viêm cấp và giai đoạn viêm mạn.Tác dụng chống ngưng kết tiểu cầu: một số thuốc Non steroid cótác dụng chống ngưng kết tiểu cầu ở liều thấp, như aspirin10mg/kg/48 giờ. Ngoài ra còn có indomethacin, oxyphenbutazon,phenylbutazon.Chỉ địnhVới các tác dụng như trên, các thuốc thuộc nhóm Non steroidthường được chỉ định trong một số trường hợp sau:Các triệu chứng đau và sốt thông thường: các triệu chứng sốt vàđau trong cảm cúm, phụ khoa, tiết niệu, thần kinh, tai mũi họng,sau phẫu thuật…Các bệnh viêm cấp và mạn tính: thấp khớp cấp, viêm khớp dạngthấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp cùng chậu…Dự phòng huyết khối và tắc mạch trong các bệnh tăng huyết áp;hẹp van hai lá, viêm tĩnh mạch, giãn tĩnh mạch…Ngoài ra các thuốc thuộc nhóm này còn đang được nghiên cứu đểdự phòng và điều trị Alzheimer, polyp đại tràng, ung thư đại – trựctràng, ung thư tuyến liền liệt… nhưng thời gian sử dụng thuốc kéodài (18 tháng trở lên) đã làm tăng nguy cơ tác dụng không mongmuốn trên hệ tim mạch.Tác dụng không mong muốn của các thuốc Non steroidTrên lâm sàng, hiện nay nhóm thuốc này có thể được coi là nhómthuốc được sử dụng phổ biến và nhiều nhất do rất nhiều tác dụngtối ưu của chúng, tuy nhiên bên cạnh các tác dụng có lợi thì nhómthuốc này cũng có rất nhiều tác dụng không mong muốn, thậm chícả các tác dụng phụ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng bệnhnhân.Tác dụng không mong muốn trên ống tiêu hoá: Đây là tác dụngphụ rất hay gặp, với các mức độ khác nhau: cảm giác đầy bụng,nóng rát vùng thượng vị, viêm loét dạ dày tá tràng; chảy máu,thủng dạ dày, hành tá tràng. Tác dụng phụ xuất hiện cả khi dùngđường uống hoặc đường tiêm. Sở dĩ tác dụng phụ này hay gặp nhấtdo một mặt thuốc gây tổn thương trực tiếp niêm mạc dạ dày, mặtkhác nó làm giảm quá trình sản xuất chất nhày tạo điều kiện choacid và pepsin của dịch vị gây tổn thương niêm mạc.Tác dụng phụ trên máu và cơ quan tạo máu: thuốc làm kéo dài thờigian chảy máu; dễ gây chảy máu trên những bệnh nhân có nguy cơchảy máu như bệnh nhân sốt xuất huyết, bệnh nhân dùng thuốcchống đông máu, bệnh ưa chảy máu, bệnh nhân phẫu thuật; giảmhồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu; nếu dùng kéo dài có thể gây suytủy.Ngoài ra còn một số tác dụng không mong muốn khác như độc vớitim, thận và gan, dễ gây quái thai và các ảnh hưởng khác lên thainhi, gây cơn hen giả, dị ứng; đau đầu, chóng mặt, có thể rối loạntâm thần nhẹ.Nguyên tắc chung sử dụng thuốc Non steroidĐể phát huy tốt nhất tác dụng của thuốc và hạn chế tối đa tác dụngkhông mong muốn của thuốc, cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:- Uống trong hoặc ngay sau bữa ăn để tránh kích thích niêm mạcdạ dày.- Không dùng cho bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày, hành tá tràng.Trong trường hợp thật cần thiết, phải dùng cùng với thuốc bảo vệniêm mạc dạ dày.- Thận trọng với bệnh nhân bị viêm thận, suy gan, người có cơ ...