GIAN NÃO

Gian não (diencephalon) được hình thành do bọng não trước phát triển rất phức tạp: - Lúc đầu tách ra mỗi bên một bọng thị giác, để trở thành dây thần kinh thị giác. - Về sau bọng não trước lại tách ra 2 bọng con, bọng sau là gian não và bọng trước là đoan não. Như vậy, lúc phôi thai gian não là phần sau của bọng não, trước và trong quá trình phát triển gian não thọc vào đoan não và bị vùi sâu giữa hai bán cầu. Giữa gian não có não thất III. Gian...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIAN NÃO GIAN NÃO Gian não (diencephalon) được hình thành do bọng não trước phát triển rất phứctạp: - Lúc đầu tách ra mỗi bên một bọng thị giác, để trở thành dây thần kinh thị giác. - Về sau bọng não trước lại tách ra 2 bọng con, bọng sau là gian não và bọngtrước là đoan não. Như vậy, lúc phôi thai gian não là phần sau của bọng não, trước vàtrong quá trình phát triển gian não thọc vào đoan não và bị vùi sâu giữa hai bán cầu.Giữa gian não có não thất III. Gian não gồm có đồi thị (hay đồi não) não thất III và vùng quanh đồi.1. ĐỒI THỊ (THALAMUS) Là một thể hình xoan đầu to ở sau gọi là đồi chẩm, đè lên củ não sinh tư trước.Đầu nhỏ trước có lỗ Monro thông não thất III với não thất bên.1.1. Hình thể ngoài, liên quan Đồi thị là 1 khối chất xám hình xoan giống quả trứng chim bồ câu, dài 20 - 40mm, rộng 18 - 20 mm và cao 20 - 22 mm. Trục đồi thị hướng ra trước và vào trong,đồi thị có 4 mặt và hai đầu:1.1.1. Mặt trong Gồm có: - 1/3 sau liên quan với củ não sinh tư. - 2/3 trước là thành bên não thất III. - Có mép xám nối liền mặt trong 2 đồi thị. - Dưới là rãnh Monro ngăn cách đồi thị với vùng dưới đồi (đi từ lỗ Monro tớicống Sylvius).1.1.2. Mặt ngoài Dính vào bán cầu đại não cùng bên, liên quan với nhân đuôi (ở trên) và bao trong(ở dưới).1.1.3. Mặt dưới Liên quan với vùng hạ đồi ở phía trước trong và với vùng dưới đồi ở phía saungoài.1.1.4. Mặt trên Hình tam giác, đỉnh ở phía trước, có rãnh thị vân (ngăn cách đồi thị với nhânđuôi) và rãnh chéo có đám rối mạch mạc của não thất bên nằm. Mặt trên được chialàm 2 phần: phần trong rộng là 1 diện tự do gọi là tầng vùng; phần ngoài hẹp góp phầntạo nên sàn não thất bên. Nơi tiếp giáp giữa nhân đuôi và đồi thị có 2 bó chất trắnggồm vân tận ở ngoài và vân tủy đồi thị ở trong. Vân tủy đồi thị đi đến tận nhân cuống220tuyến tùng.1.2. Cấu tạo và tác dụng Đồi thị là một khối chất xám tập hợp nhiều nhân nhưng cũng có 1 số lá chấttrắng. - Chất trắng bao gồm các lá tủy đồi thị, các dải và các bó của đồi thị. Lá tủyngoài là lớp chất trắng nằm ở mặt ngoài đồi thị, ngăn cách đồi thị với bao trong. Lá tủytrong hình chữ Y nằm bên trong đồi thị gồm 1 lá sau và 2 lá trước chia đồi thị thành 3phần trước, trong và ngoài. - Chất xám của đồi thị bao gồm nhiều nhân nằm trong 3 phần của đồi thị. Cácnhân này gồm các nhân tận cùng của tất cả các đường cảm giác trước khi lên vỏ não,các nhân thuộc cấu tạo lưới và các nhân liên hợp chức năng vận động. - Các nhân trung gian (gồm cả thể gối) là nơi dừng của các đường cảm giác vàgiác quan. - Các nhân phối hợp thể vân với vỏ đại não. - Các nhân thuộc chất lưới, ở vùng chưa xác định được rõ ràng có tác dụng tăngcường hưng phấn các nhân trên. Đồi thị là trung khu thu nhận mọi cảm giác (chặng dừng của mọi đường cảm giáctrước khi lên não). Đồi thị làm giảm cường độ các kích thích có hại và tăng cường cáckích thích có lợi cho vỏ não. Ngoài ra còn là nơi tận hết của các sợi thuộc hệ củ nãosinh tư (ngoại tháp). 1. Nhân đuôi 2. Trụ trước thể tam giác 3. Đồi thị 4. Mép xám 5. Não thất III 6. Cuống tuyến tùng 7. Cơ não sinh tư trên 8. Trụ sau thể tam giác Hình 4.20. Đồi thị và mặt sau trung não2. VÙNG QUANH ĐỒI2.1. Vùng trên thị (epithalamus) Có tuyến tùng và hai cuống tuyến. Tuyến tùng hay mẩu não hình nón nhỏ nhưhạt đỗ xanh dài 7 - 8 mm, rộng 3 - 6 mm và nặng 0,15 - 0,20 gr, là một tuyến của trungnão nằm trong rãnh giữa hai củ não sinh tư trước, đầu trước lõm thành ngách tùng củanão thất III. Là tuyến thuộc loại thần kinh chế tiết có liên quan tới sự phát triển sinhdục (ức chế sinh dục). Cuống tyến tùng: cuống tuyến có hình tam giác nên được gọi là 221tam giác cuống tùng. 2 bên là 2 cuống, ở giữa là mảng mỏng gọi là mép cuống. Phíasau có 2 nhân cuống tuyến tùng trong và ngoài.2.2. Vùng sau thị (methathalamus) Vùng này liên quan chặt chẽ vùng mái của trung não, có 4 thể gối tiếp nối với cáccủ não sinh tư (trung khu nhìn và nghe dưới vỏ não).3. Vùng dưới thị (subthalamus) Đè lên cuống đại não và nằm ở sau ngoài đồi thị, ngăn cách với vùng hạ đồi bởicột vòm. Cấu tạo gồm: - Chất trắng là các bó hình quai (quai béo, quai cuống) đi xuống từ bèo nhạt, quacuống đồi thị dưới để đến đồi thị. - Chất xám tập trung chủ yếu ở vùng bất định và nhân dưới đồi là một trongnhững trạm dừng của đường ngoại tháp dưới vỏ, có tác dụng trong các cử động đungđưa lúc vận động di chuyển.2.4. Vùng hạ đồi (hypothalamus) Là phần trước nhất của gian não, nằm ở 2 bên thành não thất III, dưới rãnhMonro và liên tiếp với nhau ngang qua sàn não thất III, đi từ bờ sau củ núm v ...