Giáo dục đào tạo nguồn nhân lực lao động tri thức - Bài học Minh Trị Duy Tân và Trung Quốc Khoa giáo hưng quốc

Nội dung của bài viết tập trung xem xét truyền thống giáo dục Đông Á và tác động của nó qua hiện tượng Duy Tân Minh Trị Nhật Bản và chiến lược KHoa giáo hưng quốc của Trung Quốc; gợi mở đôi điều suy ngẫm về những bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam trong việc phát hiện, thu hút, sử dụng, đãi ngộ lao động tri thức và nhân tài giai đoạn hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục đào tạo nguồn nhân lực lao động tri thức - Bài học Minh Trị Duy Tân và Trung Quốc Khoa giáo hưng quốcgi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc lao ®éng tri thøc – bµi häc Minh TrÞ Duy T©n vµ trung quèc khoa gi¸o h−ng quèc NguyÔn V¨n Hång(*) NhËn thøc con ®−êng vµ t×m biÖn ph¸p ®µo t¹o nguån lùc tri thøc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lu«n lµ chñ ®Ò thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ chÝnh trÞ - kinh tÕ - lÞch sö - v¨n hãa. Néi dung chÝnh cña bµi viÕt d−íi ®©y tËp trung xem xÐt truyÒn thèng gi¸o dôc §«ng ¸ vµ t¸c ®éng cña nã qua hiÖn t−îng Duy T©n Minh TrÞ NhËt B¶n cïng chiÕn l−îc “Khoa gi¸o h−ng quèc” cña Trung Quèc; ®ång thêi gîi më ®«i ®iÒu suy ngÉm vÒ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam trong viÖc ph¸t hiÖn, thu hót, sö dông, ®·i ngé lao ®éng tri thøc vµ nh©n tµi giai ®o¹n hiÖn nay.I. Gi¸o dôc yÕu tè hiÕu häc –TrÝ tuÖ §«ng ¸ 1997, ch©u ¸ nhanh chãng æn ®Þnh vµ NhËt B¶n Minh TrÞ Duy T©n tù c−êng nhiÒu quèc gia khu vùc l¹i trë vÒ møcb¾t ®Çu tõ gi¸o dôc t¨ng tr−ëng víi tèc ®é æn ®Þnh. (*) Cho ®Õn nay c©u hái v× sao c¸c n−íc Cã nhiÒu nhµ nghiªn cøu cho r»ng ®ã§«ng ¸ l¹i xuÊt hiÖn nh÷ng hiÖn t−îng lµ do con ng−êi §«ng ¸ cã mét truyÒnt¨ng tr−ëng liªn tôc, bÒn v÷ng víi tèc ®é thèng Nho gi¸o hiÕu häc, tù c−êng, biÕt®¸ng ng¹c nhiªn vµo nh÷ng n¨m 1970- häc hái tiÕp thu kiÕn thøc khoa häc kü1990, ®Æc biÖt lµ hiÖn t−îng §µi Loan, thuËt tiªn tiÕn nªn ®· cã nh÷ng b−ícTrung Quèc, Hµn Quèc, Singapore...; Vµ nh¶y vät. Lêi gi¶i ®¸p cßn ch−a thÓng−îc thêi gian lµ hiÖn t−îng thÇn kú thuyÕt phôc, tho¶ m·n mäi ng−êi.NhËt B¶n (xuÊt hiÖn hai lÇn). Sau Duy Nh−ng râ rµng ë c¸c quèc gia §«ng ¸,T©n Minh TrÞ, NhËt B¶n ®· nhanh truyÒn thèng hiÕu häc Nho gi¸o nh− thÊmchãng trë thµnh ®Õ quèc ph¸t triÓn s©u vµo huyÕt qu¶n, trë thµnh mét t©mm¹nh ë ch©u ¸ vµo cuèi thÕ kû XIX - lý, mét ph−¬ng c¸ch øng xö tu th©n, métnöa ®Çu thÕ kû XX, vµ lÇn II vµo thêi kú cøu c¸nh cña ng−êi d©n x· héi v¨n minhsau ThÕ chiÕn II, trªn ®èng hoang tµn n«ng nghiÖp: “NhÊt sÜ nh× n«ng”, “nh©ncña chiÕn tranh bom ®¹n, NhËt B¶n håi bÊt häc bÊt tri lý”. C¸i ®¹o sèng, c¸i ®¹osinh xuÊt hiÖn nh− hiÖn t−îng quèc gia lµm ng−êi, con ®−êng tu d−ìng ®i lªn cñaph¸t triÓn hµng ®Çu ë ch©u ¸. Saukhñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ n¨m (*) PGS. Tr−êng ®¹i häc KHXH&NV26 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2009con ng−êi Nho gi¸o thµnh cÈm nang vµo “Gi¸o dôc - mét yÕu tè chñ yÕu” ®· cho ta®êi lµ “häc”. GÇn ®©y trªn tê Thanh niªn nh÷ng th«ng tin ®Þnh gi¸ quan träng vÒonline ngµy 28/10/2008 cã ®¨ng t¶i ý kiÕn gi¸o dôc. C¸c nhµ cÇm quyÒn thêi Minhcña «ng Lý Quang DiÖu – Cùu Thñ t−íng TrÞ rÊt coi träng vÊn ®Ò n©ng cao tr×nh ®éSingapore-, nãi vÒ nh©n tµi. ¤ng nãi víi häc thøc cña ®¹i chóng. Hä ý thøc r»ngthÕ hÖ trÎ r»ng “chÝnh kiÕn thøc ®em l¹i “nh©n c«ng h÷u hiÖu lµ cÇn thiÕt cho viÖccho b¹n cuéc sèng tèt ®Ñp... B¹n ph¶i x¸c s¸ng lËp nh÷ng kü nghÖ míi” (2).®Þnh râ rµng r»ng kiÕn thøc häc tËp vµøng dông kiÕn thøc vµo c«ng viÖc lµ c¸i Nh− chóng ta ®· biÕt chØ sau mét®em l¹i cho b¹n mét cuéc sèng tèt” (1). n¨m NhËt Hoµng Minh TrÞ lªn n¾m quyÒn, b¾t ®Çu c«ng viÖc c¶i c¸ch tõ 1869 T«i m−êng t−îng nh− «ng diÔn dÞch ChÝnh phñ thµnh lËp “V¨n phßng ®iÒu trac©u minh triÕt trong ch−¬ng ®Çu tiªn Häc häc ®−êng” ë c¸c phñ huyÖn, b−íc ®Çu chonhi cña LuËn ng÷ “Häc nhi thêi tËp chi”. viÖc h×nh thµnh chÕ ®é qu¶n lý gi¸o dôcHäc ph¶i lu«n hµnh, lu«n øng dông ®óng míi. N¨m 1871 thµnh lËp Bé gi¸o dôc,lóc ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. quyÕt ®Þnh ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh thuéc vÒ v¨n ho¸, gi¸o dôc, t«n ViÖc häc tËp n©ng cao tri thøc, ®−a gi¸o. §©y lµ v¨n b¶n quy ®Þnh thÓ chÕ cñatri thøc ®óng lóc ¸p dông vµo cuéc sèng nÒn gi¸o dôc c¶i c¸ch Minh TrÞ NhËt B¶n.nh− mét nguyªn lý quan träng lµm cÈm §ång thêi chÝnh phñ so¹n th¶o “ChÕ ®énang cho con ng−êi vµo ®êi mét c¸ch cã gi¸o dôc cña c¸c häc ®−êng quèc gia”, gi¸ohiÖu qu¶. Nã ...