Giáo dục phẩm chất đạo đức và phát triển năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn cho học sinh thông qua hệ thống bài tập chương nitơ - photpho hóa học 11

Bài viết đề xuất các bài tập hóa học chương nitơ - photpho, biện pháp sử dụng bài tập, bộ công cụ đánh giá việc giáo dục phẩm chất đạo đức và sự phát triển năng lực vận dụng kiến thức của học sinh. Thực nghiệm được tiến hành ở 2 trường: THPT Thuận Thành 2 và THPT Tam Dương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục phẩm chất đạo đức và phát triển năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn cho học sinh thông qua hệ thống bài tập chương nitơ - photpho hóa học 11Giáo dục phẩm chất đạo đức và phát triển năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn…HNUE JOURNAL OF SCIENCEEducational Sciences, 2018, Vol. 63, Iss. 2, pp. 118-129This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnDOI: 10.18173/2354-1075.2018-0012GIÁO DỤC PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰCVẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC VÀO THỰC TIỄN CHO HỌC SINHTHÔNG QUA HỆ THỐNG BÀI TẬP CHƯƠNG NITƠ – PHOTPHO HÓA HỌC 11Hoàng Như Quỳnh, Nguyễn CươngKhoa Hóa học, Trường Đại học Sư phạm Hà NộiTóm tắt. Phát triển năng lực, phẩm chất người học là một trong những nhiệm vụ quan trọngtrong công cuộc đổi mới giáo dục của nước ta. Học sinh (HS) cần được giáo dục toàn diện cảvề tài và đức; sử dụng các bài tập là một biện pháp dạy học tích cực và có hiệu quả để thựchiện nhiệm vụ trên. Bài báo đề xuất các bài tập hóa học chương nitơ - photpho, biện pháp sửdụng bài tập, bộ công cụ đánh giá việc giáo dục phẩm chất đạo đức và sự phát triển năng lựcvận dụng kiến thức (VDKT) của HS. Thực nghiệm được tiến hành ở 2 trường: THPT ThuậnThành 2 và THPT Tam Dương. Kết quả bước đầu cho thấy việc sử dụng bài tập hóa học cótính khả thi trong việc giáo dục phẩm chất đạo đức và phát triển năng lực VDKT cho HS.Từ khóa: Năng lực vận dụng kiến thức, giáo dục phẩm chất đạo đức, bài tập hóa học, nitơ –photpho.1. Mở đầuBáo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tại Đại hội đại biểu toànquốc lần thứ XII của Đảng nêu rõ: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ,đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, nănglực của người học. Chuyển mạnh quá trình từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diệnnăng lực (NL) và phẩm chất người học; yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làmviệc hiệu quả.Từng bước hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng giáo dục mở, học tậpsuốt đời”.Đã có một số công trình nghiên cứu về phát triển NL, NL VDKT thông qua dạy học hóa học ởtrường phổ thông như tài liệu [1-5]. Cũng đã có một số công trình nghiên cứu về giáo dục đạođức học sinh THPT như tài liệu [6-11] hay các hành vi lệch chuẩn của học sinh như [12] hoặc cósách đã được viết cách đây hơn 40 năm [13].Trên thế giới có bài đăng về mối quan hệ giữa khoa học và đạo đức [14, 15]. Tuy nhiên, hiệnnay chưa có bài báo nào bàn về giáo dục phẩm chất đạo đức học sinh thông qua bài tập Hóa học.Trong khuôn khổ bài báo này, chúng tôi sẽ trình bày về việc giáo dục phẩm chất đạo đức vàphát triển năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn cho học sinh thông qua hệ thống bàitập chương nitơ – photpho – hóa học 11.Ngày nhận bài: 15/5/2017. Ngày chỉnh sửa: 05/6/2017. Ngày nhận đăng: 18/6/2017.Tác giả liên hệ: Nguyễn Cương, e-mail: n.cuongsp@yahoo.com.vn118Hoàng Như Quỳnh, Nguyễn Cương2. Nội dung nghiên cứu2.1. Phẩm chất đạo đức của học sinh Trung học phổ thôngKhái niệm phẩm chất: Phẩm chất là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử trongđạo đức, lối sống, ý thức pháp luật, niềm tin, tình cảm,... của con người. Phẩm chất cùng với nănglực tạo nên nhân cách con người [16].Khái niệm đạo đức: Theo từ điển tiếng Việt: Đạo đức là những tiêu chuẩn, nguyên tắc đượcdư luận xã hội thừa nhận, quy định hành vi, quan hệ của con người đối với nhau và đối với xãhội. Phẩm chất tốt đẹp của con người do tu dưỡng theo chuẩn mực đạo đức mà có.Phẩm chất chủ yếu của học sinh trường phổ thông [16]:Sống yêu thương: Yêu tổ quốc, giữ gìn phát huy truyền thống, di sản quê hương đất nước, tôntrọng các nền văn hóa trên thế giới, nhân ái, khoan dung, yêu thiên nhiên.Sống tự chủ: Sống trung thực; tự trọng; tự lực; chăm chỉ; vượt khó; tự hoàn thiện.Sống trách nhiệm: Tự nguyện; chấp hành kỉ luật; tuân thủ pháp luật; bảo vệ nội quy, pháp luật.2.2. Năng lực và biểu hiện của năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễnNăng lực: Khái niệm năng lực có nguồn gốc Latinh: “competentia” nghĩa là “gặp gỡ”. Ngàynay khái niệm năng lực được hiểu dưới nhiều cách tiếp cận khác nhau.Dự thảo chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể của Bộ Giáo dục và Đào tạo (tháng11/2015) đã xác định: Năng lực là khả năng thực hiện thành công hoạt động trong một bối cảnhnhất định nhờ sự huy động tổng hợp các kiến thức kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác nhưhứng thú, niềm tin, ý chí,... Năng lực của cá nhân được đánh giá qua phương thức và kết quả hoạtđộng của cá nhân đó khi giải quyết các vấn đề cuộc sống [16].Năng lực vận dụng kiến thức: là khả năng chủ thể vận dụng tổng hợp những kiến thức, kinhnghiệm, kĩ năng, thái độ và hứng thú,... để giải quyết có hiệu quả các vấn đề của thực tiễn có liênquan đến hóa học. Năng lực VDKT thể hiện phẩm chất, nhân cách của con người trong quá trìnhhoạt động để thỏa mãn nhu cầu chiếm lĩnh tri thức.Các biểu hiện/tiêu ...