Giáo dục trách nhiệm đạo đức công dân ở Mỹ

Bài viết trình bày và phân tích phạm trù trách nhiệm đạo đức công dân, một số khuynh hướng nổi bật chi phối việc xây dựng trách nhiệm đạo đức công dân trong nền giáo dục Mỹ. Đồng thời luận chứng những phẩm chất cốt lõi về người công dân có trách nhiệm đạo đức theo quan niệm của nền giáo dục Mỹ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục trách nhiệm đạo đức công dân ở MỹGI¸O DôC TR¸CH NHIÖM §¹O §øC C¤NG D¢N ë Mü Lª V¨n Tïng(*) Bµi viÕt tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ph¹m trï tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc c«ng d©n, mét sè khuynh h−íng næi bËt chi phèi viÖc x©y dùng tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc c«ng d©n trong nÒn gi¸o dôc Mü. §ång thêi luËn chøng nh÷ng phÈm chÊt cèt lâi vÒ ng−êi c«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc theo quan niÖm cña nÒn gi¸o dôc Mü. i¸o dôc tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc cho 1. Tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc c«ng d©n lµG c«ng d©n lµ môc tiªu quan träng ý thøc vÒ nghÜa vô vµ bæn phËn cña méttrong bÊt kú nÒn gi¸o dôc nµo trªn thÕ ng−êi ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh, cénggiíi. Bëi, muèn ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn ®ång, ®Êt n−íc, nh©n lo¹i. Ph¹m trïcña mét ®Êt n−íc th× cÇn b¾t ®Çu tõ yÕu tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc c«ng d©n kh¸i qu¸ttè con ng−êi. Tuy nhiªn, kh«ng cã mét c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc thiÕt yÕu, c¸ch×nh mÉu chung vÒ ®¹o ®øc c«ng d©n quy t¾c xö sù chung cña mét céng ®ångcho tÊt c¶ c¸c quèc gia. ë Mü, viÖc gi¸o nhÊt ®Þnh, do vËy nã cã tÝnh lÞch sö,dôc tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc cho c«ng d©n tÝnh cô thÓ vµ tÝnh t−¬ng ®èi. Ph¹m trïlµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt nµy còng lµ mét trong nh÷ng néi dung®Ó h×nh thµnh ng−êi c«ng d©n cã ®ñ träng t©m cña hÇu hÕt c¸c triÕt lý gi¸ophÈm chÊt ®Ó sèng vµ lµm viÖc hiÖu dôc, c¸c nÒn gi¸o dôc trong tõng thêi kúqu¶, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn ®Êt ®Òu ®Æt môc ®Ých ®µo t¹o ra c¸c thÕ hÖn−íc. ViÖc x©y dùng h×nh ¶nh chung vÒ cã phÈm chÊt nµy.(*)ng−êi c«ng d©n Mü cã tr¸ch nhiÖm ®¹o Mü lµ n−íc cã tÝnh ®a d¹ng xÐt trªn®øc c¨n cø vµo nhiÒu yÕu tè nh− lÞch sö tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò, do vËy viÖc bµn luËnh×nh thµnh, yÕu tè tù nhiªn cïng sù vÒ c¸c quy t¾c xö sù chung th−êng rÊtchuyÓn biÕn x· héi... Nh÷ng ®iÒu nµy s«i næi, lý do ®¬n gi¶n lµ c¸c nhãm x·hÇu nh− Ýt cã ®iÓm t−¬ng ®ång víi hÇu héi lu«n canh chõng mét ý ®å “®óckh¾p c¸c quèc gia ch©u ¢u. ChÝnh trén”, ®ång hãa, c¸i cã thÓ lµm xãi mßnnh÷ng kh¸c biÖt ®ã kÕt hîp l¹i gãp phÇn b¶n s¾c riªng cña hä. Cã lÏ v× vËy,x©y dùng nªn c¸ tÝnh cña con ng−êi Mü chóng th−êng ®−îc nh¾c ®Õn nh− lµvíi hÖ t− t−ëng vµ ph−¬ng ch©m hµnh nh÷ng khuynh h−íng xem xÐt kh¶ dÜ cã®éng hiÖu qu¶, thùc tiÔn, ph¶n ¸nh nÐt®éc ®¸o trong b¶n s¾c v¨n hãa cña (*) ThS., Gi¶ng viªn Tr−êng §¹i häc §ång Th¸p;n−íc Mü. NCS. Khoa TriÕt häc, Häc viÖn Khoa häc x· héi.Gi¸o dôc tr¸ch nhiÖm… 49thÓ ®−îc ®Ò cËp. C¸c khuynh h−íng xem sinh c¸c vïng. Cho ®Õn nh÷ng n¨mxÐt næi bËt nh−: thuyÕt d©n trÞ cña 1840, c¸c nhµ c¶i c¸ch gi¸o dôc nh−Alexis de Tocqueville (1805-1859) ®Ò Horace Mann (1796-1859) vµ HenrycËp lèi sèng d©n chñ, lý thuyÕt x· héi Bernard (1811-1900) ®· ®Ò nghÞ x¸c lËphäc cña Max Weber (1864-1920) chó mét hÖ thèng gi¸o dôc (tiÓu häc) c«ngträng lý gi¶i mèi liªn hÖ gi÷a nÒn ®¹o lËp víi môc tiªu xãa mï ch÷. ë ®ã®øc Tin lµnh vµ tinh thÇn cña chñ nghÜa kh«ng chØ d¹y c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n mµt− b¶n, chñ nghÜa thùc dông cña cßn d¹y vÒ ®øc h¹nh, t− c¸ch c«ng d©n,William James (1842-1910) nãi vÒ tÝnh viÖc båi d−ìng lý trÝ vµ l−¬ng t©m lµ ®ihiÖu qu¶, t−¬ng ®èi cña ®¹o ®øc, tiÕp liÒn víi nhau, tiÕc r»ng néi dung cñacËn v¨n minh cña Jean Pierre Fichou lý chóng ®· chØ gãi gän trong Kinh th¸nh.gi¶i c¸c chiÒu c¹nh kh¸c nhau cña v¨nminh Mü, lý thuyÕt v¨n hãa cña Robert C«ng lao s¸ng lËp ra m«n gi¸o dôcH. Bellah (1927-2013) bµn vÒ chñ nghÜa c«ng d©n Mü lµ cña William Holmesc¸ nh©n vµ sù rµng buéc cña nã trong McGuffey (1800-1873). LÇn ®Çu tiªn c¸c®êi sèng v¨n hãa Mü, vµ gÇn ®©y lµ néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc c«ng d©n cãThomas Lickona(*) (§¹i häc tiÓu bang tÝnh chÊt thÕ tôc ®−îc ®−a vµo gi¶ngNew York ë Cortland) bµn vÒ c¸c ®øc d¹y phæ biÕn ë Mü lµ tõ nh÷ng n¨m 1840, kÐo dµi ®Õn cuèi thÕ kû XIX.tÝnh thiÕt yÕu cña ng−êi Mü, JamesWilson(**), William Bennett(***),v.v... c¸c McGuffey h×nh dung vÒ ng−êi c«ng d©nxu h−íng ®ã sÏ cã ¶nh h−ëng tham cã ®¹o ®øc lµ sù héi tô cña c¸c phÈmchiÕu lªn môc ®Ých gi¸o dôc ®¹o ®øc chÊt nh− yªu n−íc, ngay th¼ng, thËtc«ng d©n ë Mü nöa cuèi thÕ kû XX, tøc thµ, siªng n¨ng, tiÕt ®é, can ®¶m vµ lÔlµ ®em gi¸ trÞ nµo vµo ®Ó d¹y dç. ®é. ViÖc ®−a yªu n−íc lªn hµng ®Çu ph¶n ¸nh tÝnh chÊt cè kÕt liªn bang Mü lµ n−íc cã sù ¶nh h−ëng lín vÒ trong xu thÕ tiÕn vµo c«ng nghiÖp hãa ët«n gi¸o ngay tõ nh÷ng buæi ®Çu lËp ®Êt n−íc nµy, nã còng nh¾m tíi viÖcn−íc. Thùc tÕ cho thÊy, ë Mü trong thêi ®Þnh h×nh b¶n s¾c v¨n hãa Mü.kú thuéc ®Þa, c¸c nhµ thê t«n gi¸o lµ chñthÓ cña c«ng t¸c gi¸o dôc, trong ®ã cã Nh− ®· ®Ò cËp, n−íc Mü lµ sù héi tôkhÝa c¹nh gi¸o dôc ®¹o ®øc, c¸c gi¸o cña nh÷ng ng−êi nhËp c−, cho nªn c¸cviªn thêi kú nµy ®· dïng c¸c chuÈn mùc t− t−ëng triÕt häc còng ®−îc hä mang®¹o ®øc trong Phóc ¢m ®Ó d¹y cho häc theo vµo v¨n hãa Mü, chóng ¶nh h−ëng ®Õn th¸i ®é vËn dông, sù suy xÐt cña hä(*) Trong Hµm ý c¸c ®øc tÝnh cña chóng ta: M−êi ®èi víi vÊn ®Ò ®¹o ®øc c«ng ...