Giáo trình bảo vệ môi trường - Phần 1 Bảo vệ khí quyển - Chương 2

Ảnh hưởng của sự ô nhiễm khí quyển tới con người, thế giới thực vật và động vật2.1. Mở đầu Tất cả các chất làm ô nhiễm không khí khí quyển ở mức độ nhiều hoặc ít đều ảnh h-ởng xấu tới sức khỏe con ng-ời. Những chất này đi vào cơ thể con ng-ời chủ yếu qua hệ thống hít thở. Các cơ quan hít thở chịu ảnh h-ởng ô nhiễm trực tiếp, vì gần 50 % các hạt tạp chất với bán kính 0,01-0,1 àm xâm nhập vào phổi sẽ lắng đọng tại đó. Khi xâm nhập vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình bảo vệ môi trường - Phần 1 Bảo vệ khí quyển - Chương 2 Ch−¬ng 2 nhiÒu sinh m¹ng. N¨m 1873, ë Lu©n ®«n, ®· ghi nhËn 268 tr−êng hîp tö vong bÊt ngê. Bôi khãi m¹nh kÕt hîp víi s−¬ng ¶nh h−ëng cña sù « nhiÔm khÝ quyÓn tíi mï trong thêi kú tõ 5 ®Õn 8 th¸ng m−êi hai n¨m 1852 ®· lμm con ng−êi, thÕ giíi thùc vËt vμ ®éng vËt chÕt h¬n 4 000 d©n néi thμnh Lu©n ®«n. Th¸ng giªng n¨m 1956, gÇn 1000 ng−êi Lu©n ®«n chÕt do mét vô bôi khãi kÐo dμi. PhÇn lín nh÷ng ng−êi chÕt bÊt ngê ®· bÞ viªm phÕ qu¶n, emphysema2.1. Më ®Çu phæi hay c¸c bÖnh tim m¹ch. Nh− h×nh 2.1 cho thÊy, nguyªn nh©n chñ yÕu cña nh÷ng kÕt côc tö vong lμ sù « nhiÔm kh«ng TÊt c¶ c¸c chÊt lμm « nhiÔm kh«ng khÝ khÝ quyÓn ë møc ®é khÝ khÝ quyÓn.nhiÒu hoÆc Ýt ®Òu ¶nh h−ëng xÊu tíi søc kháe con ng−êi. Nh÷ngchÊt nμy ®i vμo c¬ thÓ con ng−êi chñ yÕu qua hÖ thèng hÝt thë.C¸c c¬ quan hÝt thë chÞu ¶nh h−ëng « nhiÔm trùc tiÕp, v× gÇn 50% c¸c h¹t t¹p chÊt víi b¸n kÝnh 0,01−0,1 μm x©m nhËp vμo phæisÏ l¾ng ®äng t¹i ®ã. Khi x©m nhËp vμo c¬ thÓ, c¸c h¹t g©y nªn hiÖu øng ®éc, v×chóng: a) ®éc theo b¶n chÊt hãa häc hoÆc lý häc cña m×nh; b) t¹othμnh nhiÔu ®èi víi mét hoÆc mét sè c¬ chÕ b¶o ®¶m lμm s¹ch®−êng h« hÊp; c) lμm vËt mang chÊt ®éc do c¬ thÓ hÊp thô. Ph©n tÝch thèng kª ®· cho phÐp x¸c lËp mét c¸ch kh¸ tincËy sù phô thuéc gi÷a møc « nhiÔm kh«ng khÝ vμ nh÷ng bÖnhnh− tæn th−¬ng c¸c tuyÕn h« hÊp trªn, trôy tim, viªm phÕ qu¶n,hen, viªm phæi, emphysema phæi vμ c¸c bÖnh vÒ m¾t. Sù t¨ngm¹nh nång ®é t¹p chÊt duy tr× trong vßng mét sè ngμy sÏ lμmt¨ng tØ lÖ tö vong nh÷ng ng−êi ®øng tuæi do c¸c bÖnh ®−êng h« H×nh 2.1. Sè tr−êng hîp tö vong (1), nång ®é ®i«xit l−u huúnh (2) vμ khãi (3)hÊp vμ tim m¹ch. Th¸ng m−êi hai n¨m 1930, ë thung lòng s«ng trong khÝ quyÓn ë Lu©n ®«n th¸ng 12 n¨m 1952Maas (BØ), ng−êi ta ghi nhËn mét ®ît « nhiÔm kh«ng khÝ m¹nhtrong ba ngμy liÒn; kÕt qu¶ lμ hμng tr¨m ng−êi ®· bÞ ng· bÖnhvμ 60 ng−êi chÕt − h¬n 10 lÇn cao h¬n tØ lÖ tö vong trung b×nh. 2.2. ¤xit cacbonTh¸ng giªng n¨m 1931, ë vïng Manchester (Anh), 9 ngμy liÒnquan s¸t thÊy kh«ng khÝ nhiÔm bôi m¹nh vμ lμ nguyªn nh©n tö Nång ®é CO v−ît trªn nång ®é tíi h¹n cho phÐp sÏ dÉn tíivong cña 592 ng−êi. Ng−êi ta cßn ®−îc biÕt nh÷ng tr−êng hîp « nh÷ng biÕn ®æi sinh lý trong c¬ thÓ ng−êi, cßn nång ®é cao h¬n 750 phÇn triÖu − tö vong. §iÒu nμy lμ do CO − mét chÊt khÝnhiÔm khÝ quyÓn m¹nh ë Lu©n ®«n g¾n liÒn víi kÕt côc tö vong 47 48ho¹t tÝnh cao, dÔ liªn kÕt víi hång cÇu (hång huyÕt cÇu). Khi tÝch cùc ph©n hñy CO (ngoμi ra sù chuyÓn hãa CO thμnh CO2liªn kÕt t¹o thμnh cacboxihemoglobin (cao h¬n chuÈn 0,4 %), còng cã mét vai trß nμo ®ã).hμm l−îng chÊt nμy trong m¸u sÏ kÐo theo: a) sù suy gi¶m thÞ lùc vμ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ ®é dμi c¸c 2.3. §i«xit l−u huúnh vμ sunphua anhy®ritkho¶ng thêi gian, b) sù rèi lo¹n mét sè chøc n¨ng t©m lý vÒ chuyÓn ®éng cña §i«xit l−u huúnh (SO2) vμ sunphua anhy®rit (SO3) trong tæn·o bé (víi hμm l−îng 2−5 %), hîp víi c¸c h¹t l¬ löng vμ h¬i Èm cã t¸c h¹i nhÊt tíi con ng−êi, c¸c c¬ thÓ sèng vμ nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt. SO2 − chÊt khÝ kh«ng c) nh÷ng thay ®æi trong ho¹t ®éng cña tim vμ phæi (víi hμm mμu vμ kh«ng ch¸y, víi nång ®é trong kh«ng khÝ 0,3−1,0 phÇnl−îng h¬n 5 %), triÖu b¾t ®Çu c¶m thÊy mïi cña nã, cßn víi nång ®é cao h¬n 3 d) c¸c c¬n ®au ®Çu, buån ngñ, co giËt, h− h¹i chøc n¨ng thëvμ tö vong (víi hμm l−îng 10−80 %). phÇn triÖu SO2 cã mïi g¾t khã chÞu. §i«xit l−u huúnh trong hçn hîp víi nh÷ng h¹t r¾n vμ axit sunphuric (mét chÊt kÝch thÝch Møc ®é t¸c ®éng cña «xit cacbon tíi c¬ thÓ phô thuéc kh«ng m¹nh h¬n SO2) ngay víi hμm l−îng trung b×nh n¨m 0,04−0,09chØ vμo nång ®é cña nã, mμ c¶ ...