Giáo trình bệnh cây đại cương - Gs.Ts.Vũ Triệu Mân phần 4

Chương V. Nấm gây bệnh câyChương VI. Vi khuẩn gây bệnh câyChương VII. Virus gây bệnh câyChương VIII. Phytoplasma gây bệnh cây
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình bệnh cây đại cương - Gs.Ts.Vũ Triệu Mân phần 4®éng m¹nh, do vËy nªn triÖu chøng thiÕu l©n xuÊt hiÖn trªn c¸c l¸ gi . §Êt b¹c mÇu, ®ÊtphÌn, ®Êt chua qu¸ (pH < 5) hay ®Êt kiÒm qu¸ (pH > 8) c©y th−êng m¾c bÖnh thiÕu l©n. C©y ¨n qu¶ thiÕu l©n l¸ cã mÇu lôc tèi hay lam-lôc kh«ng cã mÇu lôc t−¬i nh− c¸c l¸b×nh th−êng. C©y ng« thiÕu l©n trÇm träng trªn hai bªn mÐp l¸ h×nh th nh hai d¶i tÝm ®á,c©y non chuyÓn sang mÇu huyÕt dô kh¸ râ. C©y lóa thiÕu l©n mäc cßi cäc, ®Î nh¸nh kÐm,chÝn muén l¹i. c) TriÖu chøng bÖnh do thiÕu kali (K) Khi ®Êt kh«ng cung cÊp ®ñ kali n÷a th× kali ë c¸c bé phËn gi hay c¸c l¸ gi ®−îcvËn chuyÓn vÒ c¸c bé phËn non ®ang ph¸t triÓn m¹nh, Do vËy, triÖu chøng thiÕu kali xuÊthiÖn ë l¸ gi tr−íc. Lóa thiÕu kali c¸c l¸ gi th−êng xuÊt hiÖu nhiÒu vÕt bÖnh tiªm löa. C©y thiÕu kali, ®Çu tiªn mÐp l¸ bÞ óa v ng sau ®ã chuyÓn sang mÇu n©u nh− bÞ ®ètch¸y. C©y ng« thiÕu kali l¸ cã mÇu s¸ng, mÒm ®i, phiÕn l¸ kh«ng tr¶i ra mét c¸ch b×nhth−êng m uèn cong nh− gîn sãng. Khoai t©y thiÕu kali l¸ qu¨n xuèng, quanh g©n l¸ cãmÇu xanh lôc, sau ®ã mÐp l¸ chuyÓn sang mÇu n©u. d) TriÖu chøng bÖnh thiÕu l−u huúnh (S) TriÖu chøng thiÕu S còng gièng nh− triÖu chøng thiÕu N, c©y m¶nh kh¶nh, kh«ngmÒm m¹i v ®Òu l m cho l¸ cã mÇu v ng nh¹t. Song trong c©y S kh«ng linh ®éng nh− Nnªn triÑu chøng bÖnh l¹i th−êng xuÊt hiÖn ë l¸ non, ë phÇn ngän tr−íc. L¸ non mäc ra cãmÇu lôc nh¹t ®ång ®Òu hay b¹c phÕch, phun ®¹m hay bãn ®¹m còng kh«ng thÊy xanh l¹ith× ®óng l bÖnh thiÕu l−u huúnh. e) TriÖu chøng thiÕu canxi (Ca) Canxi th−êng kh«ng di chuyÓn trong c©y nªn trong m¹ch libe cã rÊt Ýt Ca++. Do vËytriÖu chøng thiÕu canxi th−êng thÊy xuÊt hiÖn ë c¬ quan dù tr÷ v qu¶ nh− bÖnh kh« qu¶t¸o (Bitter pit), bÖnh thèi ®Çu hoa (bloossom rot), bÖnh ®en rèn qu¶ c chua, bÖnh mèc h¹t®Ëu t−¬ng. C¸c tÕ b o tËn cïng nh− chåi tËn cïng v ®Çu chãp rÔ ®Òu ngõng ph¸t triÓn Ng« thiÕu canxi trÇm träng th× l¸ non kh«ng mäc ra ®−îc, ®Çu l¸ cã thÓ bÞ mét lípgªlatin bao phñ, c¸c l¸ cã khuynh h−íng nh− dÝnh v o nhau (ngän l¸ tr−íc dÝnh v o l¸ phÝad−íi kÕ tiÕp ngay víi nã). f) TriÖu chøng thiÕu magiª (Mg): Kh¸c víi canxi, magiª rÊt linh ®éng trong c©y, nªntriÖu chøng thiÕu magiª xuÊt hiÖn ®Çu tiªn ë c¸c l¸ phÝa d−íi. Magiª cã trong th nh phÇncÊu t¹o diÖp lôc nªn thiÕu magiª th× l¸ mÊt mÇu xanh lôc. C©y thiÕu magiª th−êng thÞt l¸v ng ra, chØ cßn g©n l¸ cã mÇu xanh, nªn trªn c¸c l¸ ®¬n tö diÖp cã bé g©n song song nh−l¸ ng« th× xuÊt hiÖn c¸c d¶i mÇu v ng xen lÉn c¸c d¶i g©n xanh; trªn c¸c l¸ song tö diÖp th×l¹i xuÊt hiÖn c¸c ®èm hay c¸c m¶ng m u v ng, trªn cã thÓ cã c¸c ®èm mÇu da cam hay tÝa,®á gi÷a c¸c ®−êng g©n xanh. C©y b«ng thiÕu magiª c¸c l¸ phÝa d−íi chuyÓn sang mÇu tÝm®á, råi n©u v ho¹i tö. 52Trư ng ñ i h c Nông nghi p 1 – Giáo trình B nh cây ñ i cương --------------------------------------------------- g) TriÖu chøng thiÕu kÏm (Zn): KÏm kh«ng linh ®éng trong c©y nªn triÖu chøng thiÕukÏm xuÊt hiÖn ë c¸c l¸ non v dØnh sinh tr−ëng. Ng« thiÕu kÏm l¸ non v ng ®i, råi tr¾ng ra cho nªn cã tªn gäi l bÖnh “tr¾ng bóp’.Ruéng lóa thiÕu kÏm sau khi cÊy 10-15 ng y trªn l¸ gi xuÊt hiÖn c¸c ®èm nhá mÇu v ngnh¹t, lóc ®Çu n»m r¶i r¸c, sau ®ã ph¸t triÓn réng ra, nèi liÒn l¹i víi nhau, råi chuyÓn th nhmÇu n©u thÉm, trªn c¸nh ®ång xuÊt hiÖn c¸c m¶ng c©y mÇu n©u nh− mÇu s«c«la, c©y nh−ch¸y ®øng (burned-up); t i liÖu n−íc ngo i cã n¬i gäi l bÖnh khaira. Cam quÝt thiÕu kÏm,ë ®Çu c¸c c nh kh« trôi l¸, c¸c ®èt mäc ng¾n l¹i, c¸c l¸ míi mäc tóm tôm l¹i víi nhautr«ng nh− mét b«ng hång nhá nªn ®−îc gäi l bÖnh “rosette”. B«ng thiÕu kÏm m¾c bÖnh“little leaf” . Khoai t©y thiÕu kÏm l¸ mäc so¨n l¹i nh− l¸ d−¬ng xØ (fern leaf). h) TriÖu chøng thiÕu ®ång (Cu): TriÖu chøng thiÕu ®ång tr−íc hÕt còng xuÊt hiÖn ëngän c©y. C¸c l¸ míi ra v ng ®i sau ®ã ngän v mÐp l¸ bÞ ho¹i tö gièng nh− triÖu chøngthiÕu kali. Rau thiÕu ®ång l¸ tr«ng nh− bÞ hÐo, kh«ng tr−¬ng n−íc v cã mÇu lôc xØn. Chanh cam thiÕu ®ång trªn vá qu¶ th−êng thÊy xuÊt hiÖn c¸c ®èm n©u. i) TriÖu chøng thiÕu s¾t (Fe): S¾t còng l nguyªn tè kh«ng linh ®éng trong c©y, dovËy triÖu chøng thiÕu s¾t xuÊt hiÖn tr−íc hÕt ë c¸c l¸ non h¬n. Do 90% Fe n»m trong c¸clôc l¹p (chloroplast) v microchondria nªn khi thiÕu Fe th× l¸ mÊt mÇu xanh. C©y thiÕu Fel¸ cã mÇu xanh nh¹t, phÇn thÞt l¸ n»m gi÷a c¸c g©n v ng ®i (dÔ lÇm víi thiÕu magiª).ThiÕu nghiªm träng th× to n bé l¸ non chuyÓn sang mÇu tr¾ng.. TriÖu chøng n y thÊy rÊtrâ trªn c©y lóa miÕn (sorghum) mäc trªn ®Êt cã ph¶n øng trung tÝnh hay kiÒm (pH 7,0).(Ng−êi ta xem lóa miÕn l c©y chØ thÞ thiÕu Fe) Trªn c¸c c¸nh ®ång nho, d©u (blueberry),cam, chanh trång trªn ®Êt cacbonat, ®Êt cã ph¶n øng kiÒm còng th−êng xuÊt hiÖn bÖnhthiÕu s¾t, gäi l bÖnh v ng do s¾t (iron chlorosis). j) TriÖu chøng thiÕu mangan (Mn): Mangan còng l nguyªn tè Ýt di ®éng trong c©yv triÖu chøng thiÕu mangan còng xuÊt hiÖn ë c¸c l¸ non tr−íc. ë gèc c¸c l¸ non nhÊt xuÊthiÖn nh÷ng vïng x¸m sau ®ã chuyÓn sang mÇu tõ v ng nh¹t ®Õn v ng da cam. Trªn ng« v ®Ëu t−¬ng khi thiÕu mangan phÇn thÞt l¸ gi÷a c¸c g©n l¸ xuÊt hiÖn c¸c®èm v ng sau ®ã cã thÓ bÞ ho¹i tö. Trªn c¸c c©y kh¸c triÖu chøng thiÕu Mn l¹i thÓ hiÖn kh¸c v ®−îc m« t¶ b»ng c¸cthuËt ng÷ kh¸c nh− bÖnh “vÖt x¸m” trªn yÕn m¹ch, “marsh spot” ë ®Ëu H Lan, “lèm ®èmv ng” ë cñ c¶i ®−êng, v bÖnh “v»n säc” ë mÝa, k) TriÖu chøng bÖnh thiÕu Bo (Bo) Bo l mét trong c¸c nguyªn tè vi l−îng kÐm linh ®éng nhÊt trong c©y v kh«ng dÔd ng ®−îc vËn chuyÓn tõ c¸c bé phËn gi ®Õn bé phËn non. TriÖu chøng thiÕu Bo tr−íc hÕtxuÊt hiÖn ë c¸c ®Ønh sinh tr−ëng v m« ph©n sinh- ®Ønh th©n, ®Ønh rÔ, l¸ non, chåi hoa. 53Trư ng ñ i h c Nông nghi p 1 ...