Giáo trình Bệnh học ngoại khoa lồng ngực, tim mạch, tuyết giáp: Phần 2

(NB) Nối tiếp nội dung phần 1 cuốn giáo trình "Bệnh học ngoại khoa lồng ngực, tim mạch, tuyết giáp", phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Bệnh mạch máu, bệnh tuyến giáp, bệnh tuyến vú. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Bệnh học ngoại khoa lồng ngực, tim mạch, tuyết giáp: Phần 2 Ch¬ng 13 mét sè bÖnh tim bÈm sinh13.1. §¹i c¬ng vÒ ph©n lo¹i c¸c bÖnh tim bÈm sinh: C¸c bÖnh lý bÈm sinh cña tim rÊt phøc t¹p do ®ã cã rÊt nhiÒu c¸chph©n lo¹i kh¸c nhau, mçi c¸ch ph©n lo¹i chØ nãi nªn ®îc mét sè khÝa c¹nhnhÊt ®Þnh cña c¸c bÖnh lý nµy.13.1.1. Theo gi¶i phÉu vµ c¸c rèi lo¹n huyÕt ®éng: + BÖnh tim bÈm sinh kh«ng tÝm: Lµ c¸c bÖnh tim bÈm sinh trong ®ã c¸c rèi lo¹n bÖnh lý ban ®Çu kh«ngcã sù ch¶y cña dßng m¸u tõ c¸c buång tim ph¶i (m¸u ®en do chøa nhiÒuCO2) sang m¸u cña c¸c buång tim tr¸i. Lo¹i nµy cã thÓ ®îc chia thµnh 3nhãm chÝnh: - Nhãm bÖnh cã c¸c lç th«ng: th«ng liªn nhÜ, th«ng liªn thÊt, cßn èng®éng m¹ch, tån t¹i èng nhÜ thÊt, tÜnh m¹ch phæi ®æ vÒ nhÜ ph¶i hoÆc tÜnhm¹ch chñ, rß ®éng m¹ch chñ vµo ®éng m¹ch phæi, rß tÜnh m¹ch vµnh vµobuång tim ph¶i... - Nhãm bÖnh cã c¶n trë dßng m¸u: hÑp ®éng m¹ch phæi ®¬n thuÇn,hÑp eo ®éng m¹ch chñ, hÑp ®éng m¹ch chñ (hÑp van hay hÑp díi van)... - Nhãm bÖnh dÞ d¹ng ®éng m¹ch vµnh: thêng gÆp lµ bÖnh ®éng m¹chvµnh ph¶i t¸ch ra tõ th©n ®éng m¹ch phæi. + BÖnh tim bÈm sinh cã tÝm: Lµ c¸c bÖnh tim bÈm sinh trong ®ã rèi lo¹n bÖnh lý cã sù pha tréndßng m¸u cña c¸c buång tim ph¶i (m¸u ®en) sang m¸u cña c¸c buång timtr¸i. Lo¹i nµy cã thÓ chia thµnh 2 nhãm chÝnh: - Nhãm bÖnh tim bÈm sinh cã tÝm phæi s¸ng: phæi s¸ng lµ do lîngm¸u lªn phæi Ýt. Cã thÓ gÆp c¸c bÖnh: tø chøng Fallot, teo van ba l¸ (bao giêcòng kÌm th«ng liªn nhÜ), teo ®éng m¹ch phæi… - Nhãm bÖnh tim bÈm sinh cã tÝm phæi ®Ëm: phæi ®Ëm lµ do cã qu¸nhiÒu m¸u lªn phæi. Cã thÓ gÆp c¸c bÖnh: ®æi chç ®éng m¹ch chñ vµ ®éngm¹ch phæi (®éng m¹ch chñ t¸ch ra tõ thÊt ph¶i vµ ®éng m¹ch phæi t¸ch ra tõthÊt tr¸i), thÊt ph¶i cã hai ®êng ra (®éng m¹ch chñ vµ ®éng m¹ch phæi ®Òut¸ch ra tõ thÊt ph¶i, thÈt tr¸i teo nhá vµ cã lç th«ng liªn thÊt to), thÊt tr¸i cãhai ®êng ra (®éng m¹ch chñ vµ ®éng m¹ch phæi ®Òu t¸ch ra tõ thÊt tr¸i, thÊtph¶i teo nhá vµ cã lç th«ng liªn thÊt to), t©m thÊt mét buång (kiÓu tim babuång).13.1.2. Theo ®Æc ®iÓm løa tuæi: + C¸c bÖnh tim bÈm sinh ë trÎ em: Thêng gÆp c¸c bÖnh: th«ng liªn thÊt, cßn èng ®éng m¹ch, hÑp ®éngm¹ch phæi, Tø chøng Fallot, th«ng liªn nhÜ, hÑp ®éng m¹ch chñ, ®æi chç®éng m¹ch chñ vµ ®éng m¹ch phæi, tån t¹i èng nhÜ- thÊt, t©m thÊt métbuång... + C¸c bÖnh tim bÈm sinh ë ngêi lín: Thêng gÆp c¸c bÖnh: th«ng liªn nhÜ, th«ng liªn thÊt, hÑp ®éng m¹chphæi, cßn èng ®éng m¹ch vµ hÑp ®éng m¹ch chñ. Gi÷a trÎ em vµ ngêi lín cã sù kh¸c biÖt râ rÖt vÒ sù ph©n bè c¸c bÖnhtim bÈm sinh, cã thÓ thÊy râ ®iÒu ®ã qua b¶ng sau: TØ lÖ % c¸c bÖnh tim bÈm sinh ë trÎ em vµ ngêi lín Lo¹i bÖnh TrÎ em Ngêi lín Th«ng liªn nhÜ 5-10 45 Th«ng liªn thÊt 20-30 25 HÑp ®éng m¹ch phæi 7-10 15 Cßn èng ®éng m¹ch 8-15 5 HÑp ®éng m¹ch chñ 3-8 3 Tø chøng Fallot 6-10 2 C¸c bÖnh kh¸c 25-35 5 Céng 100% 100%13.2. Th«ng liªn nhÜ ( Atrial Septal Defect: ASD ):13.2.1. §¹i c¬ng: Th«ng liªn nhÜ lµ t×nh tr¹ng cã ®êng th«ng gi÷a hai t©m nhÜ qua v¸chliªn nhÜ. §©y lµ bÖnh tim bÈm sinh hay gÆp nhÊt trong c¸c bÖnh tim bÈm sinhë ngêi lín. Lç th«ng cã thÓ ®¬n gi¶n nhng cã thÓ rÊt phøc t¹p do cã kÌm theoc¸c dÞ tËt bÈm sinh kh¸c cña tim. Thêng chia ra hai thÓ chÝnh: - Th«ng liªn nhÜ thÓ lç th«ng thø hai (secundum): lµ lo¹i hay gÆp. Lçth«ng thêng ë gi÷a v¸ch liªn nhÜ (vïng hè bÇu dôc) nhng còng cã thÓ ëthÊp h¬n (gÇn chç ®æ vµo cña tÜnh m¹ch chñ díi) hay ë cao (gÇn chç ®æ vµocña tÜnh m¹ch chñ trªn). Lç th«ng cã thÓ lµ mét lç (kÝch thíc nhá hoÆc cãkhi chiÕm hÕt c¶ v¸ch liªn nhÜ), nhng ®«i khi cã nhiÒu lç th«ng qua v¸chliªn nhÜ nh kiÓu m¾t líi. - Th«ng liªn nhÜ thÓ lç th«ng thø nhÊt (primum): lµ lo¹i Ýt gÆp h¬n. Lçth«ng ë thÊp s¸t víi nÒn cña t©m nhÜ, h×nh th¸i tæn th¬ng thêng rÊt phøct¹p v× hay cã kÌm theo c¸c dÞ tËt cña èng nhÜ- thÊt (AV canal), dÞ tËt cña vanhai l¸ vµ van ba l¸.13.2.2. Sinh lý bÖnh: + Lóc ®Çu m¸u tõ nhÜ tr¸i cã ¸p lùc cao h¬n sÏ ch¶y vµo nhÜ ph¶i(shunt tr¸i-ph¶i) g©y t¨ng ¸p lùc m¸u thÊt ph¶i vµ ®éng m¹ch phæi. + VÒ sau do ¸p lùc m¸u thÊt ph¶i vµ ®éng m¹ch phæi t¨ng nªn shunttr¸i-ph¶i gi¶m dÇn, cuèi cïng cã thÓ dÉn tíi ®¶o chiÒu shunt (thµnh shuntph¶i-tr¸i): lóc nµy m¸u ®éng m¹ch sÏ bÞ trén lÉn nhiÒu m¸u cña tÜnh m¹chnªn da vµ niªm m¹c cña bÖnh nh©n sÏ chuyÓn thµnh tÝm.13.2.3. TriÖu chøng chÈn ®o¸n: + TiÕng thæi t©m thu ë liªn sên 2 c¹nh bªn tr¸i x¬ng øc. + §iÖn tim: dµy nhÜ ph¶i, dµy thÊt ph¶i, trôc ph¶i. + X.quang: - Rèn phæi ®Ëm, ®éng m¹ch phæi c¨ng to. - NhÜ vµ thÊt ph¶i to. + Siªu ©m: - H×nh lç th«ng ë v¸ch liªn nhÜ. - Siªu ©m doppler x¸c ®Þnh ®îc cã dßng ch¶y th«ng gi÷a hai t©m nhÜ.13.2.4. §iÒu trÞ ngo¹i khoa: + ChØ ®Þnh: mäi bÖnh nh©n bÞ th«ng liªn nhÜ ®Òu nªn chØ ®Þnh mæ ®Ó®ãng kÝn l¹i lç th«ng ë v¸ch liªn nhÜ nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp. + C¸c ph¬ng ph¸p mæ: Ph¶i mæ díi m¸y tim phæi nh©n t¹o. Cã hai ph¬ng ph¸p chÝnh ®îc¸p dông lµ: - Kh©u kÝn l¹i lç th«ng: chØ dïng ®îc cho c¸c lç th«ng nhá ë vÞ trÝtrung t©m hoÆc cao cña v¸ch liªn nhÜ (th«ng liªn nhÜ thÓ lç thø hai). - V¸ l¹i lç th«ng: dïng khi lç th«ng to. MiÕng v¸ lµ mét m¶nh mµngngoµi tim cña bÖnh nh©n hay m¶nh vËt liÖu nh©n t¹o. Thêng dïng cho c¸cth«ng liªn nhÜ cã lç th«ng to. + Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ph¸t triÓn ph¬ng ph¸p bÞt lç th«ng liªn nhÜ b»ng kü thuËt can thiÖp néi m¹ch m¸u: ...