Giáo trình Các cơ quan bảo vệ pháp luật: Phần 2 - PGS.TS Võ Khánh Vinh

Nối tiếp phần 1, phần 2 của cuốn giáo trình Các cơ quan bảo vệ pháp luật giúp người học nắm bắt các kiến thức về: tổ chức và hoạt động công chứng, hệ thống tòa án Liên Bang Nga, hệ thống tòa án nước cộng hòa Pháp, hệ thống tòa án cộng hòa Liên Bang Đức, hệ thống tòa án Mỹ, hệ thống tòa án Nhật Bản,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Các cơ quan bảo vệ pháp luật: Phần 2 - PGS.TS Võ Khánh Vinh Ch−¬ng XV tæ chøc vµ ho¹t ®éng c«ng chøng 1. Kh¸i niÖm c«ng chøng MÆc dï c«ng chøng víi t− c¸ch lµ mét thÓ chÕ ph¸p lý ®· ®−îc h×nhthµnh ë n−íc ta, tõ nh÷ng n¨m 1930 d−íi thêi Ph¸p thuéc (bÊy giê ®−îc gäi lµch−ëng khÕ), nh−ng m·i cho ®Õn n¨m 1987 th× thuËt ng÷ ph¸p lý “c«ngchøng” míi ®−îc sö dông mét c¸ch chÝnh thøc vµ phæ biÕn trong c¸c v¨n b¶nph¸p luËt cña Nhµ n−íc vµ tõng b−íc ®i vµo ®êi sèng x· héi. ViÖc x¸c ®ÞnhchÝnh x¸c kh¸i niÖm c«ng chøng cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng c¶ vÒ lýluËn còng nh− thùc tiÔn nã lµm c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh m« h×nh tæ chøc, c¬ chÕho¹t ®éng cña c¶ hÖ thèng c«ng chøng ë n−íc ta; ®ång thêi nã còng lµm c¬ sëcho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ph¸p lý cña v¨n b¶n c«ng chøng, x¸c ®Þnh ph¹m vic«ng chøng, néi dung, hµnh vi c«ng chøng, gi¸ trÞ ph¸p lý cña v¨n b¶n c«ngchøng vµ c¶ c¸c quyÒn, nghÜa vô cña nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc ®−îc Nhµ n−ícgiao cho quyÒn n¨ng c«ng chøng. §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 75/2000/N§-CP ngµy 08/12/2000 cña ChÝnh phñ vÒc«ng chøng, chøng thùc quy ®Þnh: “1. C«ng chøng lµ viÖc phßng c«ng chøng chøng nhËn tÝnh x¸c thùc cñahîp ®ång ®−îc giao kÕt hoÆc giao dÞch kh¸c ®−îc x¸c lËp trong quan hÖ d©nsù, kinh tÕ, th−¬ng m¹i vµ quan hÖ x· héi kh¸c (sau ®©y gäi lµ hîp ®ång, giaodÞch) vµ thùc hiÖn c¸c viÖc kh¸c theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy. 2. Chøng thùc lµ viÖc Uû ban Nh©n d©n cÊp huyÖn, cÊp x· x¸c nhËn sao ygiÊy tê, hîp ®ång, giao dÞch vµ ch÷ ký cña c¸ nh©n trong c¸c giÊy tê phôc vôcho viÖc thùc hiÖn c¸c giao dÞch cña hä theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy” - T¹i Th«ng t− sè 574/QLTPK, NghÞ ®Þnh 45/H§BT vµ NghÞ ®Þnh sè31/CP chñ thÓ thùc hiÖn hµnh vi c«ng chøng, chøng thùc kh«ng ®−îc nªu ramét c¸ch cô thÓ; néi dung hµnh vi c«ng chøng bao gåm viÖc lËp, x¸c nhËn vµhîp ph¸p ho¸ c¸c v¨n b¶n, sù kiÖn ph¸p lý; gi¸ trÞ ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶nc«ng chøng ®−îc x¸c ®Þnh lµ cã gi¸ trÞ thùc hiÖn; môc ®Ých cña c¸c hµnh vi 286c«ng chøng lµ t¹o ra nh÷ng b¶o ®¶m ph¸p lý ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi Ých hîp ph¸pcña c«ng d©n, c¸c c¬ quan, tæ chøc, ng¨n ngõa vi ph¹m ph¸p luËt, gióp choviÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®−îc thuËn lîi, gãp phÇn t¨ng c−êng ph¸p chÕ x·héi chñ nghÜa. Nh−ng kh¸i niÖm c«ng chøng ®−îc nªu t¹i §iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè31/CP cã mét sè ®iÓm míi lµ: thay kh¸i niÖm “c«ng chøng Nhµ n−íc” b»ngkh¸i niÖm “c«ng chøng”; cã sù ph©n biÖt gi÷a “c«ng chøng” vµ “chøng thùc”. - Theo NghÞ ®Þnh sè 75/2000/N§-CP th× viÖc ph©n ®Þnh chñ thÓ cña hµnhvi c«ng chøng vµ chøng thùc ®· ®−îc thÓ hiÖn mét c¸ch kh¸ râ nÐt lµ: c¬ quanc«ng chøng lµ chñ thÓ cña hµnh vi chøng nhËn, cßn Uû ban nh©n d©n cÊphuyÖn, x· lµ chñ thÓ cña hµnh vi chøng thùc. Nh− vËy, nÕu t¹i NghÞ ®Þnh sè31/CP lÇn ®Çu tiªn hai thuËt ng÷ “chøng nhËn” vµ “chøng thùc” ®−îc sö dông®Ó chØ hµnh vi cña hai lo¹i c¬ quan kh¸c nhau cã thÈm quyÒn c«ng chøng,chøng thùc, ®ã lµ phßng c«ng chøng Nhµ n−íc vµ Uû ban nh©n d©n cÊp cãthÈm quyÒn (Cô thÓ ho¸ c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù n−íc Céng hoµ x·héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®−îc th«ng qua ngµy 28/10/1995), th× ®Õn NghÞ ®Þnhsè 75/2000/N§-CP, viÖc ph©n biÖt chñ thÓ cña hµnh vi c«ng chøng, chøngthùc ®−îc ®Èy lªn mét cÊp ®é cao h¬n, vµ ®−îc x©y dùng thµnh 2 kh¸i niÖm®éc lËp: kh¸i niÖm “c«ng chøng” vµ kh¸i niÖm “chøng thùc”. Tuy nhiªn, vÊn ®Òcßn tån t¹i ë ®©y lµ chñ thÓ ®−îc nªu ra t¹i §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 75/2000/N§-CP chØ ®¬n thuÇn lµ c¸c chñ thÓ thùc hiÖn c¸c hµnh vi c«ng chøng, chøng thùcë trong n−íc mµ ch−a ®Ò cËp tíi chñ thÓ thùc hiÖn hµnh vi c«ng chøng cñan−íc ta ë n−íc ngoµi. T¹i §iÒu 24 Ph¸p lÖnh L·nh sù ngµy 24/11/1990 cña Héi®ång Nhµ n−íc quy ®Þnh viÖc “Thùc hiÖn c«ng chøng” cña c¬ quan l·nh sùn−íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam t¹i n−íc ngoµi vµ c¸c §iÒu 19NghÞ ®Þnh sè 45/H§BT, §iÒu 16 NghÞ ®Þnh sè 31/CP vµ §iÒu 25 NghÞ ®Þnh sè75/2000/N§-CP còng quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c yªu cÇu c«ngchøng, chøng thùc cña c«ng d©n ViÖt Nam t¹i n−íc ngoµi cña hÖ thèng c¸c c¬quan nµy. Nh− vËy, c¬ quan l·nh sù cña n−íc ta ë n−íc ngoµi mÆc dï kh«ngph¶i lµ mét c¬ quan c«ng chøng chuyªn tr¸ch nh−ng nh÷ng ho¹t ®éng cña häliªn quan ®Õn lÜnh vùc nµy vÉn ®−îc coi lµ ho¹t ®éng c«ng chøng, vµ c¸c c¬quan nµy còng ph¶i ®−îc coi lµ chñ thÓ cña c«ng chøng “c«ng chøng”. Do ®ã,viÖc quy ®Þnh chñ thÓ hµnh vi c«ng chøng, chøng thùc chØ lµ phßng c«ngchøng vµ Uû ban Nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn lµ ch−a ®Çy ®ñ. VÒ néi dung hµnh vi c«ng chøng ®−îc nªu trong kh¸i niÖm c«ng chøng vµkh¸i niÖm chøng thùc (§iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 75/2000/N§-CP) còng cã sù kh¸cbiÖt vÒ c¬ b¶n. NÕu nh− néi dung cña hµnh vi c«ng chøng lµ chøng nhËn tÝnhx¸c thùc cña hîp ®ång, giao dÞch; th× néi dung chñ yÕu cña hµnh vi chøng thùc 287l¹i chØ lµ viÖc x¸c nhËn sao y giÊy tê, hîp ®ång, giao dÞch vµ ch÷ ký cña c¸nh©n. - VÒ gi¸ trÞ ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n c« ...