Giáo trình Chăn nuôi dê và thỏ - Chương 8

Tham khảo tài liệu giáo trình chăn nuôi dê và thỏ - chương 8, khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Chăn nuôi dê và thỏ - Chương 8 Chương 8 K THU T CHĂN NUÔI CÁC LO I TH Cùng nhu dê, m i lo i th c n ñư c chăm sóc, nuôi dư ng và s d ng theo nh ng kthu t phù h p v i ñ c ñi m sinh lý và s n xu t c a chúng. Chương này s l n lư t gi i thiêu cáck thu t chăn nuôi th sinh s n (ñ c và cái gi ng), th con, th h u b và th th t. M t s bi npháp k thu t c n thíêt trong vi c chăm sóc th cùng ñư c gi i thi u cu i chương này.I. CHĂN NUÔI TH CÁI SINH S N1.1. Ho t ñ ng sinh d c và sinh s n c a th cái a. ð c ñi m cơ quan sinh d c Cơ quan sinh d c c a th cái g m có các b ph n chính như hình 8-1. Hình 8-1: Cơ quan sinh d c th cái b. Chu kỳ ñ ng d c Chu kỳ ñ ng d c c a th kho ng 13-16 ngày. Th i gian ñ ng d c kéo dài 3-5 ngày. Thcái ñ ng d c s m hay mu n, ñúng kỳ hay không ph thu c nhi u vào tr ng thái s c kho , ch ñdinh dư ng và môi trư ng khí h u quy t ñ nh. Béo quá, g y y u, mùa hè nóng kéo dài, mùa ñôngrét bu t trong kỳ th thay lông, th c ăn thi u khoáng, thi u sinh t ... ñ u là nguyên nhân làm thkhông ñ ng d c ho c ít hưng ph n ch u ñ c. Khi th y th lâu ngày không ñ ng d c, không ph igi ng ñư c thì ph i ki m tra xác ñ nh y u t nào gây nh hư ng ñ có bi n pháp kh c ph c k pth i. Có th kích thích th cái ñ ng d c b ng cách nh t th cái g n th ñ c ho c có th dùng kíchd c t như huy t thanh ng a ch a tiêm b p v i li u 15 ñơn v chu t cho 1 kg th tr ng, sau khitiêm 1-4 ngày là ph i. Bi u hi n c a th ñ ng d c: Th ñ ng d c thư ng b ăn ho c ăn ít, phá chu ng ñòi ra tìmcon ñ c, không ra ñư c thì g m chu ng, húc máng ăn, húc nóc chu ng ñ thoát ñư c ra ngoài,nh t là vào ban ñêm. Th không ñ ng d c, tư th n m bình thư ng, hai chân trư c du i th ngtho i mái v phía trư c, hai bàn chân và các ngón chân n m song song v i m t sàn chu ng, chânsau và ñuôi tư th tho i mái, toàn thân dài song song v i m t sàn chu ng. Khi th ñ ng d c toànthân n m tư th ph c ph , hai chân trư c không du i th ng, ch nhô ra trư c ng c m t ít, haichân sau thu vào b ng, mông v ng lên, ñuôi nâng lên, s hai tai th y r t nóng (th không ñ ngd c tai ch hơi m). Bình thư ng niêm m c âm h c a th có màu h ng nh t, n u ñ ng d cchuy n sang màu ñ tươi, sưng t y lên. Lúc này n u cho th cái ñ n ô chu ng th ñ c thì ch uñ c, mông và ñuôi cong lên ch th ñ c giao ph i. Khi niêm m c âm h chuy n sang màu ñth m, tím b m là k t thúc kỳ ñ ng d c, th không ch u ñ c n a. Hình 8-2: Phát hi n th ñ ng d c ñ ph i gi ng2.1. Ph i gi ng cho th cái a. Tu i ph i gi ng l n ñ u Th cái b t ñ u ñ ng d c và có th ch u ñ c lúc 4-4,5 tháng tu i tuỳ theo gi ng và nuôidư ng. Thông thư ng sau khi ñ ng d c 2 chu kỳ m i cho ph i gi ng l n ñ u ñ cho cơ quan sinhd c c a th cái phát tri n hoàn toàn nh m ñ m b o cho vi c ch a ñ và nuôi con t t. Lúc nàykh i lư ng cơ th ñ t t 75-80% kh i lư ng trư ng thành. ð i v i th ngo i tu i ph i gi ngthích h p là lúc kh i lư ng cơ th ñ t t 3kg tr lên, th lai ñ t 2,6kg tr lên vào lúc 5,5-6 thángtu i. N u cho ph i s m trư c 5 tháng tu i thì ñàn con y u, kém phát tri n và ñ i gi ng c a b mng n hơn b i vì cơ th th trư c 5 tháng tu i chưa phát tri n hoàn h o. b. K thu t ph i gi ng Vi c ph i gi ng bao gi cũng ñư c th c hi n chu ng th ñ c, có nghĩa là ph i b t thcái ñ n l ng th ñ c. N u b t ngư c l i thì th ñ c l ch khó làm quen v i th cái và th cáithư ng kháng l i th ñ c. Khi b t th cái thao tác như sau: tay ph i n m da gáy th cái nh c rakh i chu ng, tay trái ñ l y mông và ñưa ñ n l ng th ñ c (ñã ñư c b trí ghép giao ph i trongm t gia ñình). Khi con cái vào l ng con ñ c, sau ít phút làm quen mùi c a con ñ c ñã bao trùmngăn l ng và gây kích thích hưng ph n cao ñ cho con cái, t o ñi u ki n t t ñ ph i gi ng ñ t k tqu . ð n lúc này th ñ c ch m lên lưng th cái và th cái ñ ng yên mình vươn dài ra phía trư c,hai chân sau ki ng lên, mông nâng cao, ñuôi v t sangm t bên tư th ch ph i. Âm h th cái l rõ và mr ng, t o ñi u ki n cho th ñ c giao ph i. Khác v i t tc các gia súc khác là th ñ ng d c mà không r ngtr ng, ch khi nào con ñ c nh y lên lưng con cái gâykích thích thì th cái m i r ng tr ng. Vì v y, khi ph igi ng cho th ph i ph i 2 l n trong ngày ñ nâng caokh năng r ng tr ng và tăng s con ñ ra. Th i gian giao ph i ch kéo dài kho ng 15-20giây. Khi giao ph i k t thúc, con ñ c co mình ngã lănc nh con cái ho c ngã ngã ng i xu ng sàn chu ng phíasau ñuôi th cái và phát ra m t ti ng kêu nho nh , ñólàâm thanh báo hi u vi c giao ph i ñã k t thúc tho i máic a con ñ c. Ngư c l i, n u con cái không ch u ñ c thì Hình 8-3: Cho th ph i gi ngc ch y tr n r i n m áp mông, c p ñuôi xu ng ñáyl ng chu ng. Có m t s con cái ñ ng d c nhưng do s hãi cũng không cho con ñ c ph i, trư ng h p ñóc n kéo con cái ra gi a l ng và lu n tay xu ng dư i b ng nh nhàng nâng mông th cái lên chocon ñ c nh y. Tr ...