Giáo trình Cơ kỹ thuật (dùng cho hệ cao đẳng nghề và trung cấp nghề): Phần 2

(NB) Nối tiếp phần 1 cuốn "Giáo trình Cơ kỹ thuật (dùng cho hệ cao đẳng nghề và trung cấp nghề)" mời các bạn cùng tìm hiểu phần 2 để nắm bắt một số thông tin cơ bản về: Sức bền vật liệu; các tiết máy mối ghép; các chi tiết máy truyền động.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Cơ kỹ thuật (dùng cho hệ cao đẳng nghề và trung cấp nghề): Phần 2 Chương 4. Các mối ghép cơ bản § 1: Mối ghép bằng đinh tán1.1. Những vấn đề chung1.1.1. Giới thiệu mối ghép đinh tán- Mối ghép đinh tán được biểu diễn trên Hình 5-1. Các tấm ghép 1 và 2 được liênkết trực tiếp với nhau bằng các đinh tán số 3, hoặc liên kết thông qua tấm đệm số 4và các đinh tán số 3.- Nguyên tắc liên kết của mối ghép đinh tán: Thân đinh tán tiếp xúc với lỗ của cáctấm ghép, lỗ của các tấm đệm, đinh tán có tác dụng như một cái chốt cản trở sựtrượt tương đối giữa các tấm ghép với nhau, giữa các tấm ghép với tấm đệm.- Để tạo mối ghép đinh tán, người ta gia công lỗ trên các tấm ghép, lồng đinh tánvào lỗ của các tấm ghép, sau đó tán đầu đinh- Tấm ghép không được dầy quá 25 mm. Lỗ trên tấm ghép có thể được gia côngbằng khoan hay đột, dập. Lỗ trên tấm ghép có đường kính bằng hoặc lớn hơnđường kính thân đinh tán d.- Tán nguội, quá trình tán đinh có thể tiến hành ở nhiệt độ môi trường. Tán nguộidễ dàng thực hiện, giá rẻ; nhưng cần lực lớn, dễ làm nứt đầu đinh. Tán nguội chỉdùng với đinh tán kim loại màu và đinh tán thép có đường kính d nhỏ hơn 10 mm. O- Tán nóng, đốt nóng đầu đinh lên nhiệt độ khoảng (1000÷1100) C rồi tiến hànhtán. Tán nóng không làm nứt đầu đinh; nhưng cần thiết bị đốt nóng, các tấm ghépbiến dạng nhiệt, dễ bị cong vênh.- Đinh tán thường làm bằng kim loại dễ biến dạng, thép ít các bon như CT34,CT38, C10, C15 hoặc bằng hợp kim màu. Thân đinh tán thường là hình trụ tròn cóđường kính d, giá trị của d nên lấy theo dẫy số tiêu chuẩn. Các kích thước khác củađinh tán được lấy theo d, xuất phát từ điều kiện sức bền đều. h = (0,6 ÷ 0,65).d R = (0,8 ÷ 1).d l = (S + S ) + (1,5 ÷ 1,7).d. 1 2- Ngoài mũ đinh dạng chỏm cầu, đinh tán còn có nhiều dạng mũ khác nhau, nhưtrên Hình 5-3. 1.1.2. Phân loại mối ghép đinh tánTùy theo công dụng và kết cấu của mối ghép, mối ghép đinh tán được chia ra:+ Mối ghép chắc: Mối ghép chỉ dùng để chịu lực không cần đảm bảo kín khít.+ Mối ghép chắc kín: Vừa dùng để chịu lực vừa đảm bảo kín khít.+ Mối ghép chồng: Hai tấm ghép có phần chồng lên nhau.+ Mối ghép giáp mối: Hai tấm ghép đối đầu, đầu của 2 tấm ghép giáp nhau.+ Mối ghép một hàng đinh: Trên mỗi tấm ghép chỉ có một hàng đinh.+ Mối ghép nhiều hàng đinh: Trên mỗi tấm ghép có nhiều hơn một hàng đinh.1.1.3. Kích thước chủ yếu của mối ghép đinh tán- Xuất phát từ yêu cầu độ bền đều của các dạng hỏng (khả năng chịu tải của cácdạng hỏng là như nhau, hoặc xác suất xuất hiện của các dạng hỏng là như nhau),kích thước của mối ghép đinh tán ghép chắc được xác định như sau:+ Đối với mối ghép chồng một hàng đinh: d = 2.S ; p = 3.d; e = 1,5.d min đ+ Đối vơi mối ghép chồng n hàng đinh: d = 2.Smin; pđ = (1,6.n +1).d; e = 1,5.d+ Đối với mối ghép giáp mối hai tấm đệm một hàng đinh: d = 1,5.S; pđ = 3,5.d; e = 2.d+ Đối với tấm ghép giáp mối hai tấm đệm n hàng đinh: d = 1,5.S; pđ = (2,4.n + 1).d; e = 2.d- Kích thước của mối ghép đinh tán ghép chắc kín được xác định như sau: + Đốivới mối ghép chồng một hàng đinh: d = Smin+ 8 mm; pđ = 2.d + 8 mm; e = 1,5.d+ Đối với mối ghép chồng 2 hàng đinh: d = Smin+ 8 mm; pđ = 2,6.d + 15 mm; e = 1,5.d+ Đối với mối ghép chồng 3 hàng đinh: d = Smin+ 6 mm; pđ = 3.d + 22 mm; e = 1,5.d+ Đối với mối ghép giáp mối hai tấm đệm 2 hàng đinh: d = S + 6 mm; p = 3,5.d + 15 mm; e = 2.d đ+ Đối với tấm ghép giáp mối hai tấm đệm 3 hàng đinh: d = S + 5 mm; pđ = 6d + 20 mm e = 2.dCác kich thước pđ, pđ1, e, e1 biểu thị trên hình 5-4, kích thước pt1 và e1 lấy theo bướcđinh pt : p = (0,8 ÷ 1).p t1 â e1 = 0,5.pt1.2. Tính mối ghép đinh tán1.2.1. Các dạng hỏng của mối ghép và chỉ tiêu tính toánKhi mối ghép đinh tán chịu tải trọng (Hình 5-4), trên mối ghép có thể xuất hiện cácdạng hỏng sau đây:- Thân đinh bị cắt đứt,- Tấm ghép bị kéo đứt tại tiết diện qua tâm các đinh,- Bề mặt tiếp xúc giữa lỗ trên tấm ghép và thân đinh bị dập,- Biên của tấm ghép bị cắt đứt theo các tiết diện có kích thước e,- Các tấm ghép bị trượt tương đối với nhau, không đảm bảo kín khít. Chỉ tiêu tínhtoán của mối ghép chắc: kết cấu của mối ghép đã được xây dựng trên cơ sở sức bềnđều, do đó người ta chỉ kiểm tra điều kiện bền τđ ≤ [τđ], để tránh dạng hỏng cắt đứtthân đinh là đủ.Điều kiện bền τđ ≤ [τđ] được dùng làm chỉ tiêu tính toán ...