Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao - Chương 2

Hàn Gang, đồng, nhôm 2.1. hàn gang 2.1.1. Đặc điểm của hàn gang Gang là hợp chất Fe-C mà C 2%, ngoài ra còn Mn, Si, S, P...gang hợp kim có thêm Cr, Ni, Al, Ti, Mo, Cu và các nguyên tố khác. L-u huỳnh S dể tạo thành cácbít, do đó dể sinh nứt khi hàn. Gang có tính dẻo kém, độ cứng, dòn cao nên khi hàn dể nứt. Khi hàn gang th-ờng sinh ra sự biến đổi cục bộ grafit thành xêmentit nên càng tăng độ dòn và cứng của gang. Trong quá trình hàn C bị cháy và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao - Chương 2 23 Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao NÕu thÊy vòng hµn cã xu h−íng sôt, cÇn ®iÒu chØnh tèc ®é dÞch chuyÓn vµ dao ®éng cña má hµn. Còng cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng c¸ch cho thªm kim lo¹i phô (d©y hµn phô) vµo vòng hµn ®Ó lµm nguéi bít vòng hµn. Trong mét sè tr−êng hîp, ®Ó tr¸nh ®Çu má hµn m¾c kÑt vµo r·nh hµn, cÇn sö dông chôp khÝ cã v¸t trßn ®Çu (h×nh 3.31). * Hµn èng nhiÒu líp: - Hµn líp ®¸y (líp 1): khèng chÕ chiÒu s©u ch¶y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng trong líp hµn ®¸y. ChØ cã thÓ ®¹t ®−îc ®iÒu ®ã qua thùc hµnh ®Ó tÝch luü kinh nghiÖm vµ t¹o thãi quen. + Hµn ®Ýnh vµ ®Æt liªn kÕt vµo vÞ trÝ cÇn hµn. + G©y hå quang t¹i mét bªn mÐp vµ ®−a hå quang xuèng ®¸y liªn kÕt. + Khi vòng hµn nèi hai bªn ®¸y th× ®−a d©y hµn phô vµo. C¸ch nhËn biÕt mèi hµn ®¸y ®· ngÊu hoµn toµn hay ch−a: Sau khi vòng hµn nèi hai bªn cña liªn kÕt, hå quang ®−îc gi÷ mét l¸t phÝa trªn vòng hµn. Sau ®ã, vòng hµn sÏ dÑt ra vµ cã d¹ng c¸i nªm (phÝa tr−íc th¼ng víi c¸c gãc trßn phÝa sau). §ã lµ mèi hµn ®¸y ®· ngÊu hoµn toµn. - Hµn c¸c líp ®iÒn ®Çy (líp thø 2 ®Õn líp thø n-1): + Dao ®éng ngang má hµn khi hµn thÐp C vµ thÐp hîp kim thÊp c¸c èng ngang ë t− thÕ cè ®Þnh (5G) hoÆc xoay (1G) sÏ tèn Ýt thêi gian hµn. + Kh«ng dao ®éng ngang má hµn khi hµn thÐp hîp kim cao (®Ó tr¸nh t¹o cacbit Cr) ë mäi t− thÕ vµ khi hµn èng ®øng cè ®Þnh (2G) thÐp C vµ thÐp hîp kim thÊp. - Hµn líp hoµn thiÖn (líp thø n trªn cïng) + Líp hµn cÇn réng h¬n liªn kÕt 3 mm vµ ®Òu vÒ hai bªn. + PhÇn nh« cña mèi hµn cÇn cao h¬n bÒ mÆt èng kho¶ng 1,6 mm. + ChuyÓn ®éng dao ®éng ngang cña má hµn: nh− víi c¸c líp ®iÒn ®Çy. Ch−¬ng 2 Hµn Gang, ®ång, nh«m 2.1. hµn gang 2.1.1. §Æc ®iÓm cña hµn gang Gang lµ hîp chÊt Fe-C mµ C > 2%, ngoµi ra cßn Mn, Si, S, P...gang hîp kim cã thªm Cr, Ni, Al, Ti, Mo, Cu vµ c¸c nguyªn tè kh¸c. L−u huúnh S dÓ t¹o thµnh c¸cbÝt, do ®ã dÓ sinh nøt khi hµn. Gang cã tÝnh dÎo kÐm, ®é cøng, dßn cao nªn khi hµn dÓ nøt. Khi hµn gang th−êng sinh ra sù biÕn ®æi côc bé grafit thµnh xªmentit nªn cµng t¨ng ®é dßn vµ cøng cña gang. Trong qu¸ tr×nh hµn C bÞ ch¸y vµ t¹o ra khÝ CO g©y cho mèi hµn rç khÝ, cßn Si bÞ ch¸y t¹o thµnh SiO2 khã nãng ch¶y. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng 24 Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao NhiÖt ®é ch¶y cña gang kh«ng cao vµ ®é ch¶y lo·ng lín nªn khi hµn mèi hµn ®øng, hµn trÇn hoÆc mèi hµn ngang rÊt khã. 2.1.2. C¸c ph−¬ng ph¸p hµn gang a/ Hµn nguéi Hµn nguéi cã mét sè yÕu tè kü thuËt nh− sau: - Tr−íc hÕt v¸t mÐp hµn råi khoan c¸c lç vµ tar« ren sau ®ã c¾m c¸c chèt thÐp cã d = (5÷13)mm (nh− h×nh vÏ) v× ®é liªn kÕt gi÷a thÐp vµ gang kh«ng tèt l¾m. - Dïng que hµn thÐp c¸cbon C 08 cã bäc H×nh 2.1. Hµn nguéi gang mét líp thuèc dµy 0,3 mm hµn «m xung quanh phÇn nh« ra cña chèt cho dÝnh chÆt víi gang sau ®ã hµn ®¾p cho ®Çy mèi hµn. - NÕu hµn c¸c vÕt nøt th× tr−íc hÕt ph¶i khoan c¸c lç nhá ë 2 ®Çu vÕt nøt ®Ó vÕt nøt kh«ng cßn ph¸t triÓn. ¦u ®iÓm dïng que hµn thÐp lµ cho phÐp söa chöa c¸c chi tiÕt nhá mµ kh«ng cÇn th¸o rêi ra khái kÕt cÊu. Ngoµi ra cßn cã thÓ dïng que hµn m«nen: 30%Cu, 65%Ni, 1,5%Mn, 3%Fe cßn thµnh phÇn thuèc bäc: 45% grafit, 15% tinh qu¼ng cao lanh, 20% ®Êt sÐt, 10% than gæ vôn vµ 10% xót dïng ®Ó hµn c¸c kÕt cÊu kh«ng chÞu bÒn cao. b/ Hµn nãng Hµn nãng lµ ph−¬ng ph¸p hµn cã nung nãng s¬ bé 500÷6000C: - ChuÈn bÞ hµn: v¸t mÐp, lµm s¹ch, khoan lç ë 2 ®Çu vÕt nøt. - ChÕ t¹o khu«n b»ng vËt liÖu: bét grafit, c¸t r©y nhµo trçn víi thuû tinh láng cã khi trçn víi ®Êt sÐt. - L¾p khu«n lªn vÞ trÝ hµn ®Ó kh«ng cho gang láng ch¶y ra ngoµi. SÊy khu«n vµ nung s¬ bé chæ mèi hµn ®Õn 500÷6000C b»ng ngän löa khÝ H.6.2. Hµn b¸nh xe gang b»ng hµn nãng ch¸y. - Dïng que hµn gang cã d = (6÷20) mm; Ih= 300÷1000 A. Khi mèi hµn ë tr¹ng th¸i láng cho bor¾c (Na2B4O7) vµo vòng hµn ®Ó t¹o xØ. Ngoµi ra cßn bá vµo vòng hµn fªr« silic ®Ó t¨ng nång ®é Si cho gang, do ®ã gang x¸m sau khi hµn xong ph¶i lµm nguéi chËm ®Ó chèng nøt. Chó ý: • Cã thÓ hµn gang b»ng ph−¬ng ph¸p hµn khÝ b»ng c¸ch dïng ngän löa c¸cbon ho¸. TÊt c¶ c¸c tr−êng hîp hµn gang b»ng ngän löa hµn khÝ ®Òu hµn nãng. • Thuèc hµn gang: bor¾c vµ mét sè chÊt: Na, bic¸cb«nat, «xyt silic. • Còng cã thÓ sö dông c¸c lo¹i que hµn ®ång vµ mét sè que hµn chÕ t¹o b»ng kim Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i ...