Giáo trình Điện cơ điện tử ngành công nghệ ô tô (Phần B): Phần 2

Nối tiếp phần 1, phần 2 giáo trình gồm 3 chương còn lại: Chương 5 - Hệ thống cung cấp động cơ xăng; chương 6 - Hệ thống cung cấp động cơ diesel; chương 7 - Động học, động lực học cơ cấu trục khuỷu - thanh truyền và cân bằng động cơ. Mời các bạn cùng tìm hiểu về giáo trình Điện cơ điện tử ngành công nghệ ô tô (Phần B) để biết thêm về chi tiết nội dung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Điện cơ điện tử ngành công nghệ ô tô (Phần B): Phần 2 Chƣơng 5. HỆ THỐNG CUNG CẤP ĐỘNG CƠ XĂNG 5.1. KHÁI NIỆM CHUNG 5.1.1. Nhiệm vụ Hệ thống cung cấp (hệ thống nhiên liệu) động cơ xăng nói chung có nhiệm vụ cung cấp hỗn hợp khí công tác gồm nhiên liệu (dạng khí) và không khí có thành phần và khối lượng phù hợp với mọi chế độ làm việc của động cơ. Hệ số dư lượng không khí  đặc trưng cho thành phần hỗn hợp, là một thông số quan trọng. Mỗi loại hỗn hợp khí chỉ có thể cháy trong một vùng có hệ số dư lượng không khí  thích hợp, gọi là giới hạn cháy, tùy theo tính chất của nhiên liệu và phương pháp hình thành hỗn hợp. Hỗn hợp xăng và không khí có giới hạn cháy hẹp,  chỉ nằm trong giới hạn từ (0,6 – 1,2). Tuy nhiên hỗn hợp cháy trong động cơ xăng được coi là đồng nhất, vì hỗn hợp hình thành ngoài xi lanh (trừ động cơ phun xăng trực tiếp vào xi lanh). Để điều chỉnh tải trọng phải dùng phương pháp điều chỉnh hỗn hợp cung cấp cho mỗi chu trình bằng bướm tiết lưu hay còn gọi là bướm ga trên đường nạp. Thực chất của phương pháp này là điều chỉnh đồng thời cả nhiên liệu và không khí. 5.1.2. Các phƣơng pháp tạo hỗn hợp đốt trong động cơ xăng Hiện nay, căn cứ vào phương pháp tạo hỗn hợp, hệ thống cung cấp động cơ xăng được chia ra 2 loại chính: - Hệ thống cung cấp động cơ xăng dùng bộ chế hòa khí (thường gọi là cacbuaratơ) – Hay còn gọi là hệ thống cung cấp động cơ xăng kiểu hút. - Hệ thống cung cấp kiểu phun xăng. Trong đó hệ thống phun xăng điều khiển bằng điện tử được sử dụng phổ biến trên các động cơ xăng hiện đại, vì có nhiều ưu điểm vượt trội so với hệ thống cung cấp kiểu hút, sẽ được nghiên cứu kỹ sau (hệ thống điện động cơ). 5.1.3. Sơ đồ nguyên lý hệ thống cung cấp động cơ xăng dùng bộ chế hòa khí a. Sơ đồ: Gồm các bộ phận được trình bày trên sơ đồ hình 5.1. 161 Hình 5.1. Sơ đồ hệ thống nhiên liệu động cơ xăng 1- Cổ đổ xăng 10- Bầu lọc tinh 2- Phễu đổ xăng 11- Bầu lọc gió 3- Lỗ thông áp 12- Bộ phận giảm thanh trên đường nạp 4- Thùng xăng 13- Bộ chế hòa khí 5- Thước thăm mức xăng 14- Bộ hạn chế tốc độ 6- Khoá xăng 16- Phao chỉ mức xăng 7- Ống dẫn xăng 17- Ốc xả 8- Bầu lọc thô 18- Lưới hút xăng 9- Bơm xăng b. Nguyên lý hoạt động: Xăng được rót vào thùng xăng (4) qua phễu có lưới lọc sơ bộ, khi động cơ làm việc, bơm xăng (9) hoạt động, hút xăng từ thùng qua đầu ống hút (khi khoá đã mở), xăng theo đường ống qua bầu lọc thô (8), bơm xăng (9), đến bơm, xăng được bơm đẩy lên bầu lọc tinh (10) để lọc sạch rồi lên bộ CHK. Tại đây hỗn hợp giữa xăng (dạng khí) và không khí được tạo thành. Hỗn hợp theo đường nạp, qua xu páp nạp cung cấp cho xi lanh động cơ có thành phần, khối lượng theo chế độ làm việc của động cơ. Sau khi bị đốt cháy và giãn nở sinh công sản vật cháy được xả ra ngoài khí trời thông qua xu páp xả và ống giảm thanh. Trên các động cơ xăng cỡ nhỏ, và động cơ mô tô, xe máy hệ thống nhiên liệu không có bơm xăng, khi đó thùng xăng được bố trí ở vị trí cao hơn bộ CHK nên xăng tự chảy xuống bộ CHK (hệ thống nhiên liệu kiểu tự chảy). 5.2. LỌC KHÔNG KHÍ 5.2.1. Nhiệm vụ Lọc sạch bụi bẩn có lẫn trong không khí trước khi đưa vào đường nạp. Nếu không khí không được làm sạch thì bụi bẩn và các tạp chất khác cùng hỗn hợp cháy nạp vào xi lanh sẽ làm tăng tốc độ mài mòn xi lanh, pít tông, vòng găng… Bình lọc không khí được lắp ở cửa vào của đường ống nạp động cơ. 5.2.2. Các phƣơng pháp lọc không khí 162 Trên các động cơ xăng ô tô, bầu lọc không khí thường sử dụng các kiểu lọc sau: - Lọc quán tính - Lọc lưới - Lọc bằng giấy - Lọc liên hợp a. Lọc quán tính Hình 5.2. Lọc quán tính a) Sơ đồ phương pháp lọc quán tính khô b) Sơ đồ phương pháp lọc quán tính ướt Lọc quán tính là phương pháp cho dòng khí nạp chuyển động tốc độ nhanh rồi đổi hướng chuyển động đột ngột, dưới tác dụng của lực quán tính các bụi bẩn bị tách khỏi dòng khí sạch. Nếu cho dòng khí lao vào bề mặt chất lỏng (thường là dầu nhờn) rồi đổi hướng chuyển động của dòng khí thì do bụi bẩn có quán tính lao mạnh hơn vào mặt chất lỏng và bị chất lỏng giữ lại. Phương pháp này gọi là quán tính ướt. Ưu điểm cấu tạo đơn giản, lực cản nhỏ nhưng có nhược điểm là cấu tạo cồng kềnh, mức độ lọc không sạch, thường chỉ để lọc sơ bộ ban đầu. b. Lọc lưới Lọc lưới là phương pháp cho dòng khí đi qua lưới lọc để lưới lọc giữ lại bụi bẩn, lưới lọc có thể là lưới kim loại, dạ, mút, sợi rối v.v… Để nâng cao khả năng lọc sạch người ta thường tẩm ướt lưới bằng dầu (lọc lưới ướt). c. Lọc bằng giấy 163 Lõi lọc có thể là dạng tấm hoặc dạng gấp nếp hình vành khăn. Bụi chứa trong không khí bị gạt lại khi đi qua lõi lọc. Thông thường các bình lọc giấy còn kết hợp chức năng tiêu âm đối với dòng khí nạp (tiếng ồn trong dòng khí nạp là do tính chu kỳ đóng mở các cửa nạp tạo ra) nhờ có thêm ống Lavan hoặc ống cộng hưởng ở cửa vào lõi lọc. Ngoài các chức năng trên lõi lọc giấy còn có tác dụng chặn lửa, tránh không để lửa của hiện tượng hồi hỏa đi vào không gian động cơ gây ra hỏa hoạn. Hình 5.3. Bình lọc không khí có lõi lọc bằng giấy 1- Phần tử lọc thứ cấp 4- Đầu dẫn khí ra 2- Ống dẫn bụi ra 5- Đầu dẫn khí vào 3- Phần tử lọc sơ cấp d. Lọc liên hợp Lọc liên hợp là phương pháp sử dụng kết hợp hai phương pháp lọc trên. 5.2.3. Cấu tạo và hoạt động một số bình lọc không khí a .Bình lọc liên hợp khô : * Cấu tạo: Hình 5.4a. Bình lọc liên hợp khô 164 Nắp và thân được bắt với nhau nhờ bulông tai hồng. Trong nắp có bộ phận lọc khô gồm 2 lớp, lớp ngoài làm bằng sợi tổng hợp, lớp bên trong có bìa các tông xếp lượn sóng. Ống trung tâm của thân lắp với bộ chế hòa khí nhờ đai thép và bu lông. * Nguyên lý hoạt động Khi động cơ làm việc, không khí từ bên ngoài chui qua hai lớp của bộ phận lọc vào ống trung tâm của thân rồi xuống bộ chế hòa khí, bụi bẩn được giữ lại bên ngoài bộ phận lọc. b. Bình lọc liên hợp ướt: * Cấu tạo: Bình lọc được bắt chặt trên 2 ống thép với cụm nạp của động cơ. Phía trên có ống nối cao su và liên hệ với khoang dẫn khí bố trí phía dưới nắp đậy của động cơ. Thân bình lọc ở giữa có ố ...