Giáo trình Dược liệu (Nghề: Dược - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn (2023)

Giáo trình "Dược liệu (Nghề: Dược - Cao đẳng)" được biên soạn nhằm giúp sinh viên thực hiện được các kỹ thuật như: thu hái, phơi sấy, ổn định, chế biến sơ bộ, bảo quản và kiểm tra, đánh giá chất lượng dược liệu; Mô tả và thực hiện được các phương pháp chiết xuất, định tính, định lượng các nhóm hợp chất: Carbohydrat, glycosid, alcaloid, tinh dầu, lipid… có trong dược liệu đã học;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Dược liệu (Nghề: Dược - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn (2023) ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG CAO ĐẲNG BÁCH KHOA NAM SÀI GÒN GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: DƯỢC LIỆU NGÀNH/NGHỀ: DƯỢC TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNGBan hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-NSG ngày tháng năm 2023 của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng bách khoa Nam Sài Gòn Thành phố Hồ Chí Minh, Năm 2023 1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùngnguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lànhmạnh sẽ bị nghiêm cấm. 2 LỜI GIỚI THIỆU Bậc cao đẳng dược được đào tạo tại trường CĐ Bách Khoa Nam Sài Gòn trong khoảngthời gian là 3 năm, với các kiến thức chuyên ngành về thực vật dược, dược liệu, dược học cổtruyền. Học phần Dược liệu trang bị cho Sinh viên những kiến thức cơ bản về công tác dượcliệu, các nhóm chất chính trong dược liệu và các dược liệu thiết yếu. Giáo trình Dược liệu được biên soạn dựa trên các kiến thức và các giáo trình ngành Dượccủa trường ĐH Y Dược TP.HCM, ĐH Dược Hà Nội. Xin trân trọng cảm ơn Tổng cục Dạy nghề, khoa Y Dược trường Cao đẳng Bách KhoaNam Sài Gòn cũng như sự giúp đỡ quý báu của đồng nghiệp đã giúp tác giả hoàn thành giáotrình này. Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi sai sót, tác giả rất mong nhậnđược ý kiến đóng góp của người đọc để giáo trình được hoàn thiện hơn. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 07 năm 2023 Tham gia biên soạn: 1. Ths. Ds. Quách Hồ Xuân Hồng 2. DS. Nguyễn Thị Thu Vân 3 MỤC LỤCCHƯƠNG 1 .................................................................................................................................. 7ĐẠI CƯƠNG VỀ DƯỢC LIỆU ................................................................................................... 7CHƯƠNG 2 ................................................................................................................................ 17DƯỢC LIỆU CHỨA CARBOHYDRAT (GLUCID) ................................................................ 17CHƯƠNG 3 ................................................................................................................................ 29DƯỢC LIỆU CHỨA GLYCOSID ............................................................................................. 29CHƯƠNG 4 ................................................................................................................................ 75DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOID ............................................................................................. 75CHƯƠNG 5 ................................................................................................................................ 90DƯỢC LIỆU CHỨA TINH DẦU .............................................................................................. 90CHƯƠNG 6 .............................................................................................................................. 102DƯỢC LIỆU CHỨA LIPID ..................................................................................................... 102 4 GIÁO TRÌNH MÔN HỌCTên môn học: DƯỢC LIỆUMã môn học: MH 21Vị trí, tính chất của môn học:- Vị trí: Môn Dược liệu học là môn học bắt buộc thuộc khối các môn học chuyên ngành trongchương trình đào tạo cao đẳng ngành dược- Tính chất: Dược liệu học (Pharmacognosy) là môn khoa học chuyên nghiên cứu về sinh học vàhóa học những nguyên liệu làm thuốc có nguồn gốc từ: Thực vật, động vật, Khoáng vật… Đâylà môn học chuyên ngành, trang bị những kiến thức cơ bản về kỹ thuật thu hái, ổn định, phơi sấy,chế biến, kiểm tra chất lượng dược liệu … đến phương pháp chiết xuất, tính chất, định tính, địnhlượng, tác dụng dược lý, công dụng, cách dùng, liều dùng của các nguyên liệu dùng làm thuốcvà các sản phẩm có liên quanMục tiêu môn học:- Về kiến thức:+ Trình bày, giải thích được các nguyên tắc chung của kỹ thuật thu hái, phơi sấy, ổn định, chếbiến sơ bộ, bảo quản và mô tả được các bước khi tiến hành kiểm tra, đánh giá chất lượng dượcliệu;+ Trình bày được khái niệm cơ bản, cấu trúc hóa học, phân loại, tính chất, định tính, định lượng,tác dụng của các nhóm hoạt chất như: Carbohydrat, glycoside, alcaloid, tinh dầu, lipid … thườnggặp trong dược liệu đã được giới thiệu trong chương trình.- Về kỹ năng:+ Thực hiện được các kỹ thuật như: thu hái, phơi sấy, ổn định, chế biến sơ bộ, bảo quản và kiểmtra, đánh giá chất lượng dược liệu;+ Mô tả và thực hiện được các phương pháp chiết xuất, định tính, định lượng các nhóm hợp chất:Carbohydrat, glycosid, alcaloid, tinh dầu, lipid … có trong dược liệu đã học;+ Nắm vững cấu trúc hóa học của các nhóm hợp chất, liên quan cấu trúc với tác dụng các nhómhợp chất và mô tả được đặc điểm điển hình, bộ phận dùng, thành phần hóa học, công dụng, cáchdùng, liều dùng của các dược liệu.- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:+ Biết thu hái, thực hiện được các phương pháp chiết xuất, định tính, định lượng các nhóm hợpchất, đánh giá được chất lượng dược liệu theo dược điển Việt Nam, đồng thời biết cách cách sửdụng các dược liệu, các sản phẩm liên quan; 5+ Chịu trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm đối với nhóm trong ...