Giáo trình Gây mê - Hồi sức cơ sở - ĐH Y dược Huế

Tham khảo giáo trình để biết được các phương pháp gây mê cơ bản đối vơi những bệnh nhân có nhu cầu phẫu thuật. Ngoài ra giáo trình còn trang bị một số kiến thức khái quát về các kỹ thuật vô cảm trong lĩnh vực gây mê hồi sức bổ sung kiến thức cho sinh viên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Gây mê - Hồi sức cơ sở - ĐH Y dược Huế ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HUẾ BỘ MÔN GÂY MÊ HỒI SỨC GIÁO TRÌNH GÂY MÊ-HỒI SỨC CƠ SỞ HUẾ 2008 ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HUẾ BỘ MÔN GÂY MÊ HỒI SỨC GIÁO TRÌNH GÂY MÊ-HỒI SỨC CƠ SỞ Chủ biên: TS. HỒ KHẢ CẢNH Tham gia biên soạn: THẠC SĨ. NGUYỄN VĂN MINH THẠC SĨ. TRẦN XUÂN THỊNH BS. BÙI THỊ THƯƠNG HUẾ 2008 Mở đầu Trường Đại học Y Khoa Huế là một trong những cơ sở đào tạo cán bộ Y Dược của cả nước, là một Trường đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực về đại học và sau đại học trong hệ thống y học Nước nhà. Nhiệm vụ trung tâm của Nhà trường là giảng dạy, nghiên cứu khoa học, điều trị, chăm sóc và phục vụ bệnh nhân. Trong chương trình đào tạo Bác sĩ đa khoa, Hội đồng Khoa học Giáo dục của Nhà trường đã chọn học phần Gây mê hồi sức cơ sở là một phần chương trình đào tạo cho khối lớp Y4 đa khoa chính qui với mục tiêu trang bị những kiến thức cơ bản trong việc chẩn đoán, đánh giá, cấp cứu cũng như theo dõi, chăm sóc bệnh nhân trong lĩnh vực ngoại khoa, đặc biệt những bệnh nhân có điều trị can thiệp phẫu thuật. Ngoài ra trang bị một số kiến thức khái quát về các kỹ thuật vô cảm trong lĩnh vực Gây mê hồi sức nhằm góp phần bổ sung kiến thức trong các nội dung chương trình giảng dạy thuộc các lĩnh vực có điều trị can thiệp ngoại khoa. Tập giáo trình Gây mê hồi sức cơ sở của Bộ môn Gây mê hồi sức Trường Đại học Y Huế ra đời nhằm đáp ứng các mục tiêu trên, đồng thời nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của sinh viên cũng như xây dựng bộ tài liệu cơ bản làm cơ sở giảng dạy cho đội ngũ giáo viên chuyên ngành gây mê hồi sức của Nhà trường. Trong khuôn khổ thời lượng của chương trình đào tạo và lần đầu thực hiện, còn nhiều nội dung chưa thể đề cập đến, ngoài ra trong từng bài, từng chương còn có mặt này, mặt khác chưa hoàn thiện. Chúng tôi mong độc giả lượng thứ và xin tiếp thu để bổ sung, sửa chữa lần sau. Thay mặt nhóm biên soạn TS.BS. Hồ Khả Cảnh Chương 1 1 Các phương pháp gây mê Mục tiêu học tập: 1. Trình bày được khái quát các kỹ thuật gây mê. 2. Phân biệt được kỹ thuật gây mê nội khí quản và gây mê tĩnh mạch. 3. Nêu ra được các tai biến thường gặp khi gây mê nội khí quản. I. Đại cương Ngôn ngữ triết học Hy lạp dùng chữ gây mê (Anesthesia) để mô tả tác dụng gây ngủ của cây thực vật có tên Mandragora (cây khoai ma thuộc họ cà). Trong cuốn từ điển Bailey's An Universal Etymological English Dictionary (1721) định nghĩa chữ Anesthesia là giảm cảm giác. Trong cuốn Encyclopedia Britannica (1771) của Anh lại định nghĩa là mất tri giác (privation of the senses). Hiện nay chữ gây mê (Anesthesia) dùng để biểu thị một tình trạng gây ngủ mà nó có thể làm mất cảm giác đau do phẫu thuật được Oliver Wendell Homlmes đưa ra từ năm 1946. Ở Mỹ chữ Anesthesiology là biểu thị sự thực hành gây mê, được đề nghị sử dụng đầu tiên vào thập niên thứ hai của thế kỷ XX để nhấn mạnh sự phát triển và tính khoa học cơ bản của một chuyên khoa. Mặc dù hiện nay chuyên ngành gây mê hồi sức mang tính khoa học căn bản, nhưng gây mê vẫn còn mang tính chất pha trộn giữa khoa học và nghệ thuật. Hoạt động và thực hành của chuyên ngành gây mê-hồi sức phát triển sâu hơn, đặc biệt nó là một chuyên khoa đòi hỏi sự làm việc có tính chất tập thể, gắn kết với nhiều chuyên khoa khác như: Ngoại khoa, Nội khoa, Nhi khoa, Sản khoa cũng như các chuyên khoa y học cơ sơ như: Sinh lý học, Dược lý lâm sàng và Kỹ thuật y sinh học. Ứng dụng những tiến bộ của chuyên ngành Kỹ thuật y sinh học đã mang lại và thúc đẩy chuyên ngành gây mê-hồi sức phát triển nhanh chóng. Trong bài này chỉ giới thiệu những nét khái quát về các phương tiện gây mê (hệ thống gây mê), một số kỹ thuật gây mê cơ bản trong đó có một số kỹ thuật mang tính lịch sử (vì hiện nay ít áp dụng), nhưng đó là các kỹ thuật căn bản là cơ sở cho sự phát triển các kỹ thuật hiện đại sau này. II. Hệ thống gây mê 1. Hệ thống không thở lại (hệ thống hở hoàn toàn) Hệ thống không thở lại là hệ thống mê có lưu lượng khí thở vào cao, khi bệnh nhân thở ra, khí thở ra đều bị đưa hoàn toàn ra ngoài hệ thống và khi bệnh nhân thở vào lại chu kỳ sau khí thở vào là hoàn toàn mới. Điển hình của hệ thống này là ống thở hay mặt nạ hở ”Mask bà hoàng”. Hệ thống này hiện nay ít sử dụng, nó còn giữ lại có tính chất lịch sử về sự phát triển của ngành gây mê. Hình 1.1. Kiểu thở theo kỹ thuật hở hoàn toàn bằng ống thở 2. Hệ thống thở lại một phần (hệ thống nửa hở, nửa kín) Về lý thuyết hệ thống thở lại một phần là hệ thống có lưu lượng khí mới đi vào trong hệ thống thở để cung cấp cho bệnh nhân ít hơn thông khí phút của bệnh nhân nhưng lớn hơn tỷ lệ cá ...