Giáo trình hóa đại cương B part 4

Hệ quả của định luật Hess : - Hiệu ứng nhiệt phản ứng bằng tổng nhiệt tạo thành của các sản phẩm phản ứng trừ đi tổng nhiệt tạo thành của các chất đầu. - Hiệu ứng nhiệt phản ứng bằng tổng nhiệt đốt cháy của các chất đầu trừ đi tổng nhiệt đốt cháy của các sản phẩm phản ứng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình hóa đại cương B part 4 Hoaù ñaïi cöông B - 27 - Ví duï : Giaû söû coù 1ntg Na; 0,5ptg H2 vaø 0,5ptg O2. Haõy ñieàu cheá 1ptg NaOHvaø xaùc ñònh hieäu öùng nhieät cuûa phaûn öùng ñieàu cheá NaOH. Giaûi - Phöông phaùp 1 : Na(r) + 1/2O2 = 1/2Na2O2(r) ; ∆H1 = -60,3 kcal 1/2H2(k) + 1/4O2(k) = 1/2H2O(l) ; ∆H2 = -34,1 kcal 1/2Na2O2(r) + 1/2H2O(l) = NaOH(r) + 1/4O2(k);∆H3=-7,6 kcal Coäng 3 phöông trình treân : Na(r) + 1/2H2(k) + 1/2O2(k) = NaOH(r) ;∆H=∆H1+∆H2 =-102 kcal - Phöông phaùp 2 : H2(k) + 1/2O2(k) = H2O(k) ; ∆H1 = -68,3 kcal Na(r) + H2O(l) = NaOH(r)+1/2H2(k) ;∆H2 =-33,7 kcal Coäng 2 phöông trình treân : Na(r) + 1/2H2(k) + 1/2O2(k) = NaOH(r) ;∆H=∆H1+∆H2 =-102 kcal Vôùi 2 phöông phaùp ñieàu cheá khaùc nhau, hieäu öùng nhieät cuûa phaûn öùng ñeàu laø–102 kcal(∆H0298). * Heä quaû cuûa ñònh luaät Hess : - Hieäu öùng nhieät phaûn öùng baèng toång nhieät taïo thaønh cuûa caùc saûn phaåm phaûnöùng tröø ñi toång nhieät taïo thaønh cuûa caùc chaát ñaàu. - Hieäu öùng nhieät phaûn öùng baèng toång nhieät ñoát chaùy cuûa caùc chaát ñaàu tröø ñitoång nhieät ñoát chaùy cuûa caùc saûn phaåm phaûn öùng. Phaûn öùng toång quaùt : aA + bB +… = cC + dD… ∆H0 Σ(∆H0tt)sp Σ(∆H0tt)cñ = - (c∆H0tt(c) d(∆H0tt(D)) – (a∆H0tt(A) + = +b∆H0tt(A)) ∆H0 Σ(∆H0ñc)cñ Hay = - Σ(∆H0ñc)sp (a∆H0ñc(A) b(∆H0ñc(B)) – (c∆H0ñc(C) + = +d∆H0ñc(D)) ThS. Hoà Thò Bích Ngoïc Khoa Hoaù hoïc Hoaù ñaïi cöông B - 28 -II. CHIEÀU TÖÏ DIEÃN BIEÁN CUÛA CAÙC PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC 1. Chieàu töï dieãn bieán cuûa caùc quaù trình: Cho ñeán cuoái theá kyû 19, khi khaùi quaùt hoùa caùc döõ kieän thöïc nghieäm veà hieäuöùng nhieät phaûn öùng hoùa hoïc, ngöôøi ta thaáy ôû ñieàu kieän nhieät ñoä khoâng ñoåi, chænhöõng phaûn öùng toûa nhieät (∆H < 0) môùi coù khaû naêng töï dieãn bieán, coøn caùc phaûn öùngthu nhieät (∆H > 0) chæ xaûy ra khi ñöôïc cung caáp naêng löôïng töø beân ngoaøi cho heä. Töøñoù, Marcelin Berthelot phaùt bieåu qui taéc Caùc phaûn öùng hoùa hoïc chæ töï dieãn bieántheo chieàu toûa nhieät. Trong thöïc teá, ña soá caùc phaûn öùng hoùa hoïc töï dieãn bieán laø phaûn öùng toûanhieät (ñoát chaùy nguyeân lieäu, caùc quaù trình hoùa hoïc xaûy ra trong cô theå…) Tuy nhieân, cuõng coù moät soá quaù trình thu nhieät cuõng töï dieãn bieán. Ví duï : N2O5 = 2NO2 + 1/2O2 , ∆H = +9,7 kcal Caùc tinh theå muoái NH4Cl, NaNO3 töï tan trong H2O laøm dung dòch laïnh ñi roõreät, chaát loûng laïnh ñi khi bay hôi… Nhö vaäy, khoâng theå noùi raèng taát caû caùc quaù trình töï dieãn bieán ñeàu toûa nhieät. Maët khaùc, nhieàu quaù trình toûa nhieät maø khoâng töï dieãn bieán. Ví duï : H2O(hôi) H2O (loûng) → H2(k) + 1/2O2(k) H2O (l) → Laïi coù nhöõng quaù trình töï dieãn bieán maø khoâng keøm theo söï bieán ñoåi naênglöôïng : caùc khí trô töï khueách taùn vaøo nhau ôû nhieät ñoä, aùp suaát khoâng ñoåi… Toùm laïi, söï giaûm naêng löôïng cuûa heä khoâng phaûi laø yeáu toá duy nhaát quyeátñònh chieàu höôùng cuûa quaù trình. Vaäy yeáu toá thöù hai cuõng aûnh höôûng ñeán chieàu töïdieãn bieán cuûa quaù trình laø gì ? Xeùt caùc tröôøng hôïp sau : - Ñeå deã hình dung, ngöôøi ta so saùnh moät heä nhieät ñoäng vôùi moät coã baøi. Vôùimoät coå baøi coù theå coù 2 traïng thaùi vó moâ khaùc nhau : * Traïng thaùi traät töï : Caùc quaân baøi ñöôïc saép xeáp theo traät töï coá ñònh. * Traïng thaùi maát traät töï : Caùc quaân baøi ñöôïc xeáp theo traät töï ngaãu nhieân, coùvoâ soá caùch xeáp baøi kieåu naøy. Khi ñaùnh baøi, moät caùch töï nhieân coã baøi chuyeån töøtraïng thaùi traät töï (laø traïng thaùi coù xaùc suaát nhoû) sang maát traät töï (laø traïng thaùi coù xaùcsuaát lôùn). - Moät heä coâ laäp goàm hai chaát khí khoâng taùc duïng vôùi nhau (VD : Ar vaø Hephaân caùch nhau bôûi moät vaùch ngaên) khi boû vaùch ngaên, caùc khí töï troän laãn vaøo nhau,sau moät thôøi gian caû heli laãn argon ñöôïc phaân boá trong toaøn theå tích. Caùc khí bò phaân Caùch coù traät töï hôn : trong moät theå tích lôùn hôn, moãi phaân töûkhí coù theå chieám nhieàu vò trí hôn… ThS. Hoà Thò Bích Ngoïc Khoa Hoaù hoïc Hoaù ñaïi cöông B - 29 - Vaäy khuynh höôùng töï nhieân cuûa caùc khí laø chuyeån töø traïng thaùi traät töï sangtraïng thaùi maát traät tö ...