Giáo trình Khí tượng - Thủy văn - Hàng hải: Phần 2

Phần 2 của giáo trình trình bày từ chương 9 đến chương 16 với các nội dung: dự báo thời tiết và dịch vụ khí tượng, đại dương thế giới và các đặc điểm cơ bản của nó, đáy đại dương thế giới, tính chất lý - hóa của nước biển, nhiệt độ nước biển và đại dương, sóng biển, dao động mực nước đại dương thế giới, hiện tượng thủy triều và các hải lưu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Khí tượng - Thủy văn - Hàng hải: Phần 2Ch−¬ng IXDù b¸o thêi tiÕt vµ dÞch vô KhÝ t−îng§ 9.1. Tæ chøc vµ c¬ cÊu dÞch vô khÝ t−îng .9.1.1. DÞch vô khÝ t−îng toµn cÇu vµ ý nghÜa cña nã ®èi víi giao th«ng ®−êng biÓn.Dù b¸o thêi tiÕt chØ cã kh¶ n¨ng khi nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nã ®Õn tõ nh÷ng vïng réng lín cña ®ÞacÇu. §Ó thu ®−îc th«ng tin ®ã, cÇn sù hîp t¸c cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. V× thÕ vµo n¨m 1873 ®·khai sinh ra Tæ chøc khÝ t−îng Quèc tÕ. §Õn n¨m 1951 tæ chøc quèc tÕ ®ã, ®æi thµnh Tæ chøc khÝt−îng toµn cÇu (WMO) lµ mét c¬ quan ®Æc biÖt cña Liªn hîp quèc. Vµo n¨m 1983 tæ chøc nµy, cãkho¶ng 140 n−íc thµnh viªn.Môc ®Ých cña (WMO) lµ s¾p xÕp quèc tÕ ho¸ c¸c tr¹m quan tr¾c vµ m· ho¸ th«ng tin khÝ t−îng,quèc tÕ ho¸ mäi ¶nh h−ëng cña thêi tiÕt ®èi víi c¸c ngµnh vËn t¶i biÓn, hµng kh«ng, n«ng nghiÖp vµ mäiho¹t ®éng kh¸c cña con ng−êi; hç trî cho viÖc nghiªn cøu vµ huÊn luyÖn.§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, WMO cã mét tæng th− ký vµ mét bé chØ huy cã trô së ë Genev¬,d−íi sù chØ ®¹o cña mét héi ®ång hµnh chÝnh gåm 24 gi¸m ®èc, th−êng häp mÆt hµng n¨m, §¹i héi ®ångcña WMO häp 4 n¨m mét lÇn. §Ó dÔ dµng ho¹t ®éng WMO chia thÕ giíi thµnh 6 vïng, ë mçi vïng, ho¹t®éng khÝ t−îng ®−îc phèi hîp bëi sù hîp t¸c gi÷a c¸c vïng. C«ng t¸c kü thuËt ®−îc ho¹t ®éng nhê 8 héi®ång kü thuËt, do c¸c chuyªn gia tõ c¸c n−íc kh¸c nhau cña WMO. Héi ®ång kü thuËt cø 4 n¨m häp métlÇn vµ hä lµm viÖc b»ng c¸ch trao ®æi tµi liÖu gi÷a c¸c phiªn häp. Héi ®ång KhÝ t−îng hµng h¶i cñaWMO, mµ sù ¶nh h−ëng cña nã cã tõ mïa xu©n n¨m 1853 t¹i héi nghÞ Brussels (BØ), quan t©m vÒ mäiph−¬ng diÖn cña khÝ t−îng hµng h¶i. Mét ®iÒu tù nhiªn mµ nhiÒu ng−êi ph¶i thõa nhËn lµ khÝ t−îng thÕgiíi ®−îc b¾t nguån tõ KhÝ t−îng hµng h¶i, v× thêi tiÕt ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn sù an toµn, thuËn lîi vµthµng c«ng cña ng−êi ®i biÓn h¬n hÇu hÕt c¸c ®èi t−îng kh¸c .§¹i d−¬ng kh«ng chØ chiÕm 3/4 diÖn tÝch mÆt ®Þa cÇu, mµ cßn lµ nguån gèc chÝnh, g©y ra c¸cnhiÔu lo¹n khÝ quyÓn vµ sù biÕn ®æi m¹nh cña thêi tiÕt. V× thÕ, c¸c nhµ khÝ t−îng rÊt cÇn c¸c sè liÖu quantr¾c th−êng xuyªn tõ c¸c ®¹i d−¬ng vµ c¸c biÓn, tõ nh÷ng n¬i cã c¸c h¶i ®¶o, cßn th× chØ cã thÓ lÊy c¸cquan tr¾c tõ c¸c tµu biÓn. Víi tÇm quan träng nh− thÕ mµ t¹i héi nghÞ Brussels n¨m 1853, ®· ph¶i lùachän c¸c tµu cña nhiÒu quèc gia kh¸c nhau, tù nguyÖn tiÕn hµnh quan tr¾c c¸c yÕu tè khÝ t−îng - h¶iv¨n mét c¸ch ®Òu ®Æn.Sù xuÊt hiÖn v« tuyÕn ®iÖn b¸o (1901), kh«ng nh÷ng t¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng cho c¸c tµu göi sèliÖu quan tr¾c vÒ bê, mµ cßn t¹o kh¶ n¨ng cho c¸c nhµ dù b¸o thêi tiÕt ph¸t b¸o c¸c th«ng tin cho tµubiÓn vÒ t×nh tr¹ng mÆt biÓn ë c¸c vïng kh¸c nhau. Ngµy nay c¸c th«ng b¸o nµy rÊt toµn diÖn vµ trongmét sè tr−êng hîp nã cßn bao gåm c¶ d÷ liÖu ®Ó cã thÓ vÏ ®−îc c¸c b¶n ®å thêi tiÕt trªn tµu.ë mçi quèc gia thµnh viªn WMO cã mét tæ chøc KhÝ t−îng Trung −¬ng: Nha KhÝ t−îng, hay Tængcôc KhÝ t−îng-thuû v¨n, trong ®ã cã nhiÖm vô x©y dùng c¸c tr¹m khÝ t−îng - thuû v¨n vµ tæ chøc quantr¾c c¸c yÕu tè khÝ t−îng thuû v¨n, thµnh lËp c¸c c¬ së ®µo t¹o c¸c c¸n bé chuyªn ngµnh vµ nghiªn cøukhoa häc, lµm c¸c dù b¸o thêi tiÕt .... Trong c¸c c¬ së dù b¸o quèc gia, cã thÓ lËp c¸c dù b¸o th«ngth−êng vµ c¸c dù b¸o thêi tiÕt chuyªn ngµnh. C¸c dù b¸o chuyªn ngµnh nh»m phôc vô cho c¸c ngµnhriªng biÖt nh−: n«ng nghiÖp, hµng h¶i, hµng kh«ng...9.1.2. M¹ng l−íi c¸c tr¹m KhÝ t−îng Si-nèp. Hµng ngµy trªn toµn cÇu cã gÇn 100.000 l−ît quantr¾c thêi tiÕt, trong bÇu khÝ quyÓn gÇn mÆt ®Êt vµ kho¶ng gÇn 11000 l−ît - vÒ tr¹ng th¸i thêi tiÕt ë c¸c lípkhÝ quyÓn trªn cao. C¸c quan tr¾c ®ã, ®−îc tiÕn hµnh trªn gÇn 8000 tr¹m mÆt ®Êt, 3000 m¸y bay vËn t¶ivµ chuyªn ngµnh vµ 4000 tµu thuû chë hµng. Ngoµi ra cßn cã th«ng tin tõ c¸c vÖ tinh nh©n t¹o, tõ tªnlöa khÝ t−îng vµ tõ c¸c tr¹m tù ®éng kh¸c nhau.C¸c Côc dù b¸o ph¶i thu c¸c th«ng tin thêi tiÕt vµ t×nh tr¹ng mÆt biÓn, tõ cµng nhiÒu tr¹m cµngtèt. C¸c sè liÖu quan tr¾c ®ã, ®−îc tiÕn hµnh trªn tÊt c¶ c¸c tr¹m theo mét thêi gian thèng nhÊt, vµ c¸ctr¹m nµy ®−îc gäi lµ c¸c tr¹m KhÝ t−îng Si-nèp mÆt ®Êt. Ngoµi ra cßn cã c¸c sè liÖu quan tr¾c, trªn c¸cm¸y th¨m dß v« tuyÕn, trªn c¸c khinh khÝ cÇu, ®−îc gäi lµ c¸c tr¹m cao kh«ng.C¸c tr¹m quan tr¾c cè ®Þnh trªn ®Êt liÒn vµ trªn h¶i ®¶o ®−îc ghi nhËn bëi n¨m con sè quy −íc,trong ®ã 2 con sè ®Çu lµ biÓu sè vïng trªn b¶n ®å mµ tr¹m ph©n bè cßn 3 sè sau - biÓu sè tr¹m (®−îc85ghi c¹nh vßng trßn nhá ®¸nh dÊu vÞ trÝ cña tr¹m trªn b¶n ®å). C¸c tr¹m quan tr¾c trªn c¸c tµu biÓn di®éng, th× ®−îc ®¸nh dÊu cho m×nh b»ng c¸c ch÷ c¸i. C¸c tµu nµy, khi ph¸t b¸o sè liÖu quan tr¾c cñam×nh, cÇn cho biÕt to¹ ®é n¬i tµu ®øng nh−: gãc phÇn t¸m cña ®Þa cÇu, kinh ®é vµ vÜ ®é.9.1.3. M· ho¸ th«ng tin KhÝ t−îng. Th«ng tin khÝ t−îng lµ nh÷ng kÕt qu¶ quan tr¾c nhê c¸c tr¹mSi-nèp, nh÷ng dù b¸o thêi tiÕt, dù b¸o b·o, nh÷ng gi¶i thÝch vÒ t×nh tr¹ng thêi tiÕt, t×nh tr¹ng mÆt biÓn chØcã gi¸ trÞ nÕu nh− chóng ®−îc truyÒn ®i trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n nhÊt. V× thÕ ®Ó cho nhanhchãng vµ thuËn ti ...