Giáo trình kỹ thuật chăn nuôi heo - Chương 2

Trong không khí, dưỡng khí (Oxygen = O2) chiếm 21%, phần còn lại là khí Nitơ, Carbonic, khí hiếm…Tuy lượng oxy dồi dào như vậy nhưng trong thực tế, môi trrường chăn nuôi thường thiếu dưỡng khí. Đó là trường hợp nuôi quá nhiều thú trong chuồng chật hẹp, kém sự thông thoáng, vệ sinh chuồng không chu đáo làm cho những chất mà đàn gia súc thải ra quá nhiều như khí carbonic, nhiều hơi nước, khí H2S, khí Amoniac, khí mêtan… những chất khí này ít nhiều cũng ảnh hưởng đến sự hô hấp của đàn heo....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình kỹ thuật chăn nuôi heo - Chương 2 Giáo trình kỹ thuật chăn nuôi heo - Chương 2 CHÖÔNG II DINH DÖÔÕNG HEO I. VAI TROØ CUÛA DÖÔÕNG KHÍ Trong khoâng khí, döôõng khí (Oxygen = O2) chieám 21%, phaàn coøn laïi laø khí Nitô, Carbonic, khí hieám…Tuy löôïng oxy doài daøo nhö vaäy nhöng trong thöïc teá, moâi trröôøng chaên nuoâi thöôøng thieáu döôõng khí. Ñoù laø tröôøng hôïp nuoâi quaù nhieàu thuù trong chuoàng chaät heïp, keùm söï thoâng thoaùng, veä sinh chuoàng khoâng chu ñaùo laøm cho nhöõng chaát maø ñaøn gia suùc thaûi ra quaù nhieàu nhö khí carbonic, nhieàu hôi nöôùc, khí H2S, khí Amoniac, khí meâtan… nhöõng chaát khí naøy ít nhieàu cuõng aûnh höôûng ñeán söï hoâ haáp cuûa ñaøn heo. Thieáu döôõng khí traàm troïng laøm cho nhieàu heo bò cheát ngoäp, ñoù laø tröôøng hôïp chuyeân chôû thuù trong nhöõng xe taûi bít buøng keùm thoâng thoaùng laøm cho ngöôøi ta laàm vôùi beänh soát chuyeân chôû (beänh toi heo). Thieáu döôõng khí ôû möùc ñoä ít hôn, laøm cho söùc ñeà khaùng cuûa heo keùm, chaäm lôùn, heo deã bò caùc loaïi beänh taán coâng, khaû naêng sinh saûn giaûm. Ñeå ñaûm baûo ñuû cung caáp döôõng khí cho heo, chuoàng nuoâi phaûi coù söï ñoái löu töï nhieân: khí noùng trong chuoàng nheï, boác leân cao, khí laïnh töø ngoaøi trôøi mang nhieàu döôõng khí traøn vaøo trong chuoàng thay theá choã khí noùng. Thoâng thöôøng neáu xaây döïng kieåu chuoàng ñuùng, söï trao ñoåi khí nhö vaäy taïo vaän toác gioù töø 0,5m ñeán 1,0m moãi giaây. Tuy nhieân vieäc ñoái löu töï nhieân bò aûnh höôûng nhieàu do nhieät ñoä moâi tröôøng, ñoä aåm khoâng khí vaø nhieàu yeáu toá khaùc khoù kieåm soaùt ñöôïc. Do vaäy ngöôøi ta trang bò nhöõng quaït huùt hoaëc quaït ñaåy trong chuoàng ñeå ñaûm baûo söï ñoái löu khoâng khí cöôõng baùch theo yeâu caàu kyõ thuaät cuûa nhaø chaên nuoâi, ñaûm baûo ñuû döôõng khí caàn thieát cho ñaøn heo nuoâi vaø thích hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu töøng muøa khaùc nhau. Heo coù laù phoåi nhoû so vôùi taàm voùc cô theå do ñoù vieäc haáp thu döôõng khí deã bò aûnh huôûng khi ñieàu kieän moâi tröôøng coù nhieàu buïi, nhieàu khí ñoäc. Nhieät ñoä moâi trröôøng cao laøm taêng nhòp hoâ haáp cuûa heo raát mau choùng, raát deã laøm roái loaïn khaû naêng trao ñoåi khí oxy vaø khí carbonic, aûnh höôûng xaáu ñeán söï caàn baèng sinh lyù bình thöôøng cuûa heo. Phaûi xem döôõng khí nhö laø moät döôõng chaát thaät quan troïng trong dinh döôõng heo. II. VAI TROØ CUÛA NÖÔÙC Nöôùc laø thaønh phaàn caáu taïo cuûa teá baøo cô theå, nhöng cuõng coøn laø moâi tröôøng ñeå teá baøo hoaït ñoäng. Trong cô theå, nôi chöùa nhieàu nöôùc nhaát laø moâ maùu, nôi chöùa ít nuôùc nhaát laø men raêng (dentin) coù 5% nuôùc vaø cuõng laø nôi cöùng nhaát trong cô theå. Thieáu nuôùc laøm cho thuù cheát khaùt, ñieàu naøy thöïc söï thöôøng xaûy ra treân heo nuoâi ôû nhöõng nôi coù taäp quaùn cho heo aên maën, aên loûng. Ôû nhieàu nôi nhaø chaên nuoâi khoâng boá trí thieát bò cung caáp nöôùc ñaày ñuû cho heo vì laàm töôûng heo aên loûng neân khoâng caàn cung caáp theâm nöôùc. Nuôùc cung caáp cho heo phaûi chuù yù soá löôïng vaø chaát löôïng. Trung bình moät ngaøy ñeâm moãi ñaàu heo caàn 50 lít nöôùc cho caùc nhu caàu aên uoáng taém röûa chuoàng, nhu caàu naøy thay ñoåi theo khí haäu thôøi tieát, thieát bò cung caáp nuôùc. Ñaëc bieät heo coù taäp quaùn vöøa aên vöøa uoáng, vöøa taém vöøa uoáng do vaäy khoù taùch bieät duøng nöôùc cho aên uoáng vôùi nöôùc laøm veä sinh chuoàng. Ñoù cuõng laø ñieåm baát lôïi trong vieäc boá trí beå taém trong Kỹ thuật chăn nuôi lợn http://www.ebook.edu.vn chuoàng. Veà chaát löôïng, nöôùc duøng cho heo phaûi khoâng chöùa khoaùng ñoäc, vi sinh vaät coù haïi. Ôû nhöõng nguoàn nöôùc bò nhieãm maën, nhieãm pheøn (pheøn saét, pheøn nhoâm) coù aûnh höôûng xaáu ñeán söï taêng tröôûng vaø söùc ñeà khaùng beänh cuûa heo nuoâi. Neáu söû duïng nguoàn nöôùc maët thì phaûi quan taâm ñeán khía caïnh vi sinh vaät coù haïi voán töø ñaàu nguoàn soâng ngoøi, ao ñaàm… Taäp quaùn laâu ñôøi cuûa nhöõng cö daân soáng ven bôø soâng, keânh raïch thöôøng vaát xaùc thuù cheát, raùc reán, phaân… xuoáng nguoàn nöôùc, laøm nhieãn vi sinh vaät coù haïi. Hôn nöõa, cheá ñoä baùn nhaät trieàu (2 laàn nöôùc lôùn, 2 laàn roøng trong ngaøy) cho thaáy caùc chaát thaûi treân khi tuoâng xuoáng doøng nöôùc thì khoâng troâi ñi ñaâu xa maø laån quaån trong nguoàn nöôùc soâng keânh raïch cuûa cö daân ôû ñoù. Neáu söû duïng nguoàn nöôùc ngaàm thì phaûi chuù yù troïng caùc khoaùng chaát hoaø tan trong nöôùc, neáu haøm löôïng nhöõng khoaùng ñoäc quaù nhieàu thì khoâng duøng ñeå nuoâi heo ñöôïc. Maët khaùc nöôùc gieáng cuõng coù theå bò nhieãm moäi, thoâng vôùi nguoàn nöôùc maët, do vaäy phaûi ñònh kyø kieåm tra nöôùc. Nöôùc maët hay nöôùc ngaàm bò nhieãm moäi chöùa nhieàu vi sinh vaät coù haïi thì coù theå söû duïng hoaù chaát khöû truøng nöôùc (nhö calcium hypochloride) ñeå dieät maàm beänh tröôùc khi duøng ñeå nuoâi heo. Nöôùc möa cuõng laø nguoàn thieân nhieân caàn quan taâm söû duïng, nhöng cuõng phaûi chuù troïng khía caïnh nhieãm vi sinh vaät coù haïi töø buïi laãn trong khoâng khí nhieãm gioït nöôùc möa. Ñöông nhieân muoán söû duïng nguoàn naøy thì caàn kinh phí xaây döïng boàn, beå chöùa raát toán keùm. Ôû nhöõng vuøng nöôùc maët coù nhieàu phuø sa thì caàn theâm thieát bò gaïn laéng phuø sa tröôùc khi saùt truøng nöôùc. Ngoaøi vieäc taém röûa chuoàng, nöôùc coøn duøng ñeå laøm maùt, choáng noùng chuoàng traïi nhaát laø heo noïc, heo naùi nuoâi con, naùi chöûa, laøm taêng ñoä aåm khoâng khí muøa khoâ noùng cho phuø hôïp sinh lyù bình thöôøng cuûa heo nuoâi. Chaên nuoâi coâng nghieäp thöôøng cho heo aên thöùc aên khoâ, ñieàu naøy cuõng laøm giaûm tính theøm aên, nhaát laø vaøo nhöõng thaùng noùng oi böùc, trong khi ñoù, chaên nuoâi gia ñình hay ôû moät soá traïi quy moâ nhoû, ngöôøi ...