Giáo trình lý thuyết thống kê - Chương 1

đối tượng nghiên cứu của thống kê họcI. Đối tượng nghiên cứu của thống kê học1-1. Sơ lược về sự ra đời vμ phát triển của thống kê họcThống kê học lμ một môn khoa học xã hội có lịch sử phát triển lâu đời.Người ta đã tìm thấy một số di tích cổ tại Trung Quốc, cổ Hy Lạp, La Mã, AiCập,... chứng tỏ rằng ngay từ thời cổ đại con người đã biết lμm công việc đăngký vμ ghi chép số liệu. Tuy nhiên, các công việc nμy còn đơn giản, tiến hμnhtrong phạm vi nhỏ hẹp, chưa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình lý thuyết thống kê - Chương 1 lêi nãi ®Çu Lý thuyÕt thèng kª lμ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ së n»m trong khèi kiÕnthøc chuyªn ngμnh thuéc ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o cao ®¼ng kÕ to¸n. Nh÷ng kiÕnthøc cña thèng kª häc mμ Lý thuyÕt thèng kª cung cÊp rÊt cÇn thiÕt cho sinhviªn khèi kinh tÕ, còng nh− ®èi víi nh÷ng ng−êi ®ang lμm c«ng t¸c qu¶n lý. Tr−íc yªu cÇu ®ã, tËp thÓ gi¸o viªn thuéc Khoa Kinh tÕ tr−êng Cao®¼ng X©y dùng sè 3, do Gi¶ng viªn chÝnh Ph¹m §×nh V¨n - Chñ nhiÖm KhoaKinh tÕ lμm chñ biªn, ®· biªn so¹n Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt thèng kª, nh»mphôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y vμ trang bÞ kiÕn thøc cho sinh viªn cao ®¼ngngμnh kÕ to¸n. Gi¸o tr×nh nμy ®· ®−îc Héi ®ång khoa häc nhμ tr−êng xÐtduyÖt vμ th«ng qua. Ngoμi ra, chóng t«i còng ®· tiÕp thu nhiÒu ý kiÕn ®ãnggãp cña c¸c ®ång nghiÖp trong vμ ngoμi tr−êng ®Ó biªn so¹n gi¸o tr×nh nμy. LÇn ®Çu tiªn biªn so¹n gi¸o tr×nh dμnh cho hÖ cao ®¼ng thuéc chuyªnngμnh kÕ to¸n, chóng t«i khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Do ®ã, chóng t«i rÊtmong nhËn ®−îc ý kiÕn nhËn xÐt cña b¹n ®äc ®Ó kÞp thêi bæ sung vμ chØnh lýcho gi¸o tr×nh ®−îc hoμn thiÖn h¬n. Chóng t«i xin ch©n thμnh c¸m ¬n. Chñ biªn ph¹m ®×nh v¨n http://www.ebook.edu.vn 2 CH¦¥NG I ®èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc I. §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc 1-1. S¬ l−îc vÒ sù ra ®êi vμ ph¸t triÓn cña thèng kª häc Thèng kª häc lμ mét m«n khoa häc x· héi cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi.Ng−êi ta ®· t×m thÊy mét sè di tÝch cæ t¹i Trung Quèc, cæ Hy L¹p, La M·, AiCËp,... chøng tá r»ng ngay tõ thêi cæ ®¹i con ng−êi ®· biÕt lμm c«ng viÖc ®¨ngký vμ ghi chÐp sè liÖu. Tuy nhiªn, c¸c c«ng viÖc nμy cßn ®¬n gi¶n, tiÕn hμnhtrong ph¹m vi nhá hÑp, ch−a mang tÝnh thèng kª râ nÐt. §Õn thêi chiÕm h÷u n« lÖ, c¸c chñ n« th−êng t×m c¸ch ghi chÐp vμ tÝnhto¸n ®Ó n¾m ®−îc tμi s¶n cña m×nh nh−: sè n« lÖ, sè sóc vËt,... D−íi chÕ ®éphong kiÕn, c«ng t¸c thèng kª ®· cã nhiÒu b−íc ph¸t triÓn. HÇu hÕt c¸c quècgia Ch©u ¸, Ch©u ¢u ®Òu ®· tæ chøc c¸c cuéc ®¨ng ký, kª khai ë ph¹m viréng, néi dung phong phó vμ cã tÝnh chÊt thèng kª râ rÖt nh−: ®¨ng ký nh©nkhÈu, kª khai ruéng ®Êt,... Tuy ®· cã tÝnh chÊt thèng kª, nh−ng c¸c ho¹t ®éngnμy ch−a ®óc kÕt thμnh lý luËn vμ chØ dõng l¹i ë thèng kª m« t¶. M·i ®Õn cuèi thÕ kû thø XVII, lùc l−îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh mÏvμ ph−¬ng thøc s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa ra ®êi. TÝnh chÊt x· héi cña s¶n xuÊtngμy cμng cao, thÞ tr−êng ®−îc më réng vμ c¹nh tranh ngμy cμng gay g¾t ®ßihái nh÷ng ng−êi qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý nhμ n−íc, nh÷ng nhμ khoa häcph¶i ®i s©u nghiªn cøu lý luËn vμ ph−¬ng ph¸p thùc tiÔn ®Ó thu thËp, tÝnh to¸n,ph©n tÝch sè liÖu. Thèng kª häc thùc sù ra ®êi vμ chuyÓn sang giai ®o¹n thèngkª ph©n tÝch. C¸c tμi liÖu, s¸ch b¸o vÒ thèng kª ra ®êi vμ ë mét sè tr−êng häcb¾t ®Çu gi¶ng d¹y lý luËn thèng kª. Trong thêi kú nμy, mét sè t¸c phÈm cã tÝnh chÊt ph©n tÝch thèng kª ®Çutiªn ra ®êi nh− cuèn “Sè häc chÝnh trÞ” (1676) cña nhμ kinh tÕ häc nguêi AnhWilliam Petty (1623 - 1687), «ng ®· cã ý nghÜ vÒ viÖc sö dông thèng kª ®Ónghiªn cøu c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi. N¨m 1660, nhμ kinh tÕ häc ng−êi§øc H. Conhring (1606 - 1681) ®· gi¶ng d¹y t¹i tr−êng §¹i häc Heimstedph−¬ng ph¸p nghiªn cøu hiÖn t−îng x· héi dùa vμo sè liÖu ®iÒu tra cô thÓ. §Õnn¨m 1759, mét Gi¸o s− ng−êi §øc G. Achenwall (1719 - 1772) lÇn ®Çu tiªndïng tõ “Statistik” ®Ó chØ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu trªn. Sau nμy ng−êi ta dÞchlμ “Thèng kª”. Nh÷ng thμnh tùu khoa häc tù nhiªn trong thêi kú nμy, ®Æc biÖt lμ sù ra®êi cña lý thuyÕt x¸c suÊt thèng kª to¸n ®· cã ¶nh h−ëng rÊt quan träng ®Õnsù ph¸t triÓn cña thèng kª häc. http://www.ebook.edu.vn 3 Nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa M¸c - Lªnin còng nhiÒu lÇn nhÊnm¹nh ®Õn ý nghÜa khoa häc vμ thùc tiÔn cña thèng kª. Trong c¸c t¸c phÈm cñaK. Marcx, F. Engghen, V.I. Lªnin kiÕn thøc thèng kª ®−îc sö dông ®Ó ph©ntÝch nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p vμ phong phó. Nghiªn cøu s¬ l−îc qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña thèng kª häc,cã thÓ thÊy thèng kª häc ra ®êi vμ ph¸t triÓn do nhu cÇu cña ho¹t ®éng thùctiÔn x· héi. 1-2. §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc Thèng kª häc lμ mét m«n khoa häc x· héi, nã ra ®êi vμ ph¸t triÓn g¾nliÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. C¸c hiÖn t−îng mμ thèng kª häcnghiªn cøu lμ c¸c hiÖn t−îng vμ qu¸ tr×nh x· héi, chñ yÕu lμ c¸c hiÖn t−îng vμqu¸ tr×nh kinh tÕ - x· héi, bao gåm: - C¸c hiÖn t−îng vÒ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña c¶i vËt chÊt x·héi. - C¸c hiÖn t−îng vÒ d©n sè vμ nguån lao ®éng. - C¸c hiÖn t−îng vÒ ®êi sèng v ...