Giáo trình lý thuyết thống kê - Chương 6

hồi quy và t-ơng quan I. Ph-ơng pháp hồi quy và t-ơng quan 1-1. Liên hệ hàm số và liên hệ t-ơng quan Giữa các hiện t-ợng kinh tế - xã hội hoặc giữa các tiêu thức th-ờng có mối liên hệ và phụ thuộc lẫn nhau theo những quy luật nhất định. Nghiên cứu mối liên hệ giữa các hiện t-ợng, các tiêu thức, xác định tính chất và trình độ chặt chẽ của mối liên hệ là nhiệm vụ cụ thể của thống kê. Có hai loại liên hệ phụ thuộc giữa các hiện t-ợng kinh tế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình lý thuyết thống kê - Chương 6 Ch−¬ng VI håi quy vμ t−¬ng quan I. Ph−¬ng ph¸p håi quy vμ t−¬ng quan 1-1. Liªn hÖ hμm sè vμ liªn hÖ t−¬ng quan Gi÷a c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi hoÆc gi÷a c¸c tiªu thøc th−êng cã mèi liªn hÖ vμ phô thuéc lÉn nhau theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh. Nghiªn cøu mèi liªn hÖ gi÷a c¸c hiÖn t−îng, c¸c tiªu thøc, x¸c ®Þnh tÝnh chÊt vμ tr×nh ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ lμ nhiÖm vô cô thÓ cña thèng kª. Cã hai lo¹i liªn hÖ phô thuéc gi÷a c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi lμ: liªn hÖ hμm sè vμ liªn hÖ t−¬ng quan. - Liªn hÖ hμm sè lμ lo¹i liªn hÖ hÕt søc chÆt chÏ gi÷a c¸c ®¹i l−îng biÕn thiªn nh−ng x¸c ®Þnh. Khi ®¹i l−îng nμy biÕn thiªn th× lμm cho ®¹i l−îng kia còng biÕn thiªn theo tû lÖ t−¬ng øng chÆt chÏ. VÝ dô: liªn hÖ gi÷a diÖn tÝch vμ b¸n kÝnh h×nh trßn (S = π.R2) lμ liªn hÖ hμm sè. Liªn hÖ hμm sè Ýt cã trong mèi liªn hÖ gi÷a c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi. - Liªn hÖ t−¬ng quan lμ liªn hÖ kh«ng hoμn toμn chÆt chÏ nh− liªn hÖ hμm sè. Trong liªn hÖ t−¬ng quan, cø mçi trÞ sè cña tiªu thøc nμy cã thÓ øng víi ph©n phèi c¸c trÞ sè kh¸c. Nãi c¸ch kh¸c, cã liªn hÖ t−¬ng quan khi gi÷a c¸c tiªu thøc cã rμng buéc nhau kh«ng cã sù t−¬ng øng chÆt chÏ. Khi trÞ sè cña tiªu thøc nμy t¨ng (hay gi¶m) th× trÞ sè cña tiªu thøc kia (tiªu thøc cã liªn hÖ) còng t¨ng (hay gi¶m) nh−ng kh«ng theo tû lÖ chÆt chÏ, v× ngoμi tiªu thøc nguyªn nh©n nμy cßn cã nguyªn nh©n kh¸c t¸c ®éng. VÝ dô: gi÷a møc trang bÞ TSC§ cho lao ®éng vμ n¨ng suÊt lao ®éng, gi÷a quy m« s¶n xuÊt kinh doanh víi hiÖu qu¶ ®ång vèn,...lμ liªn hÖ t−¬ng quan. XÐt theo chiÒu h−íng cña liªn hÖ t−¬ng quan, chia lμm hai lo¹i: liªn hÖ t−¬ng quan thuËn vμ liªn hÖ t−¬ng quan nghÞch. Liªn hÖ t−¬ng quan thuËn khi trÞ sè cña tiªu thøc nμy t¨ng lªn hay gi¶m ®i th× trÞ sè cña tiªu thøc kia còng t¨ng lªn hay gi¶m ®i; liªn hÖ nghÞch khi trÞ sè cña tiªu thøc nμy t¨ng th× trÞ sè cña tiªu thøc kia gi¶m vμ ng−îc l¹i. Ta cßn cã mèi liªn hÖ t−¬ng quan theo ®−êng th¼ng (liªn hÖ t−¬ng quan tuyÕn tÝnh) vμ mèi liªn hÖ t−¬ng quan theo ®−êng cong (liªn hÖ t−¬ng quan phi tuyÕn tÝnh). http://www.ebook.edu.vn 60 1-2. Ph−¬ng ph¸p håi quy vμ t−¬ng quan (ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch t−¬ng quan) Håi quy vμ t−¬ng quan lμ c¸c ph−¬ng ph¸p to¸n häc ®−îc ¸p dông trong thèng kª ®Ó ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ x· héi. C«ng viÖc chñ yÕu cña ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch t−¬ng quan gåm c¸c b−íc: 1- Ph¸t hiÖn ra mèi liªn hÖ t−¬ng quan gi÷a c¸c hiÖn t−îng, c¸c tiªu thøc. 2- X¸c ®Þnh quy luËt liªn hÖ d−íi d¹ng hμm sè. Dïng hμm sè nμy ®Ó ®Æc tr−ng cho mèi liªn hÖ t−¬ng quan nghiªn cøu. 3- X¸c ®Þnh møc ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ t−¬ng quan. 4- §¸nh gi¸ mèi liªn hÖ t−¬ng quan võa nghiªn cøu. II. Liªn hÖ t−¬ng quan tuyÕn tÝnh gi÷a hai tiªu thøc sè l−îng 2-1. Ph−¬ng tr×nh håi quy §Ó thuËn tiÖn cho viÖc xem xÐt ph−¬ng ph¸p nμy chóng ta h·y xÐt mèi quan hÖ gi÷a tuæi nghÒ vμ n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n theo vÝ dô cña b¶ng sau: B¶ng 6-1 Tªn c«ng nh©n ®−îc Tuæi nghÒ N¨ng suÊt lao ®éng x2 x.y chän ®Ó ®iÒu tra (n¨m) x (s¶n phÈm) y 25 1 25 1 A 80 4 40 2 B 135 9 45 3 C 240 16 60 4 D 325 25 65 5 E 420 36 70 6 G 630 49 90 7 H 720 64 90 8 I 900 81 100 9 K 1.000 100 100 10 L Céng 55 685 385 4.475 http://www.ebook.edu.vn ...