Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụng: Phần 2

Phần 2 Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụng gồm nội dung chương 4 - Thanh toán trong nền kinh tế thị trường, chương 5 - Thanh toán và tín dụng quốc tế. Soạn giả đã cố gắng thể hiện nội dung giáo trình môn học đảm bảo tính lý luận, tính khoa học và tính thực tiễn phù hợp với nhận thức chung của sinh viên Cao đẳng Nghề Kế toán. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụng: Phần 2Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụngNguyễn Sơn Ngọc Minh CHƯƠNG 4 THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG I.Thanh toán tiền mặt trong nền kinh tế thị trường 1 Khái niệm và nội dung thanh toán dùng tiền mặt Thanh toán tiền mặt là chỉ việc chi trả tiền hàng, dịch vụ trong nền kinh tếquốc dân được thực hiện bằng đồng tiền do Ngân hàng quốc gia phát hành. - Các tổ chức kinh tế, cá nhân thực hiện các khoản thanh toán nhỏ, lẻ, giátrị thanh toán mỗi lần không lớn như: doanh nghiệp trả tiền dịch vụ chi phí muangoài, trả lương cho nhân viên; cá nhân mua hàng để đáp ứng nhu cầu chi tiêuhàng ngày. - Các ngân hàng cơ sở tổ chức thanh toán cho các khách hàng tham giagiao dịch tại ngân hàng. - Các doanh nghiệp thanh toán bằng tiền mặt cho các đối tác kinh doanhvà thanh toán cho người lao động. 2. Ưu nhược điểm của thanh toán bằng tiền mặt 2.1 Ưu điểm - Thanh toán bằng tiền mặt nhằm đáp ứng các giao dịch thườngxuyên, hàng ngày với các khoản thanh toán có giá trị nhỏ của doanh nghiệpvà dân cư. - Thanh toán bằng tiền mặt được diễn ra nhanh gọn và nhanh chóng 2.2 Nhược điểm - Thanh toán bằng tiền mặt làm tăng chi phí lưu thông xã hội liên quanđến việc phát hành, bảo quản, sử dụng tiền mặt. - Nhà nước khó kiểm soát được các hoạt động tài chính tiền tệ của cácdoanh nghiệp và các cá nhân trong xã hội. II- Thanh toán không dùng tiền mặt 1- Khái niệm 63Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụngNguyễn Sơn Ngọc Minh Thanh toán không dùng tiền mặt là việc chi trả tiền hàng, dịch vụ trongnền kinh tế quốc dân được thực hiện bằng cách trích chuyển tiền từ tài khoảntiền gửi của người trả tiền sang tài khoản tiền gửi của người nhận tiền trong hệthống ngân hàng, kho bạc hoặc bù trừ công nợ mà không sử dụng tiền mặt. 2- Bản chất của thanh toán không dùng tiền mặt - Thanh toán không dùng tiền mặt là việc dùng tiền ghi sổ để thanh toánbằng cách trích chuyển tiền từ tài khoản tiền gửi trong hệ thống ngân hàng. - Thanh toán không dùng tiền mặt gắn liền với sự vận động của vật tưhàng hoá trong nền kinh tế. - Thanh toán không dùng tiền mặt gắn liền với sự phát triển của hệ thốngtài chính, tín dụng đặc biệt là sự phát triển của hệ thống ngân hàng 3- Các nguyên tắc trong thanh toán không dùng tiền mặt 3.1 Mỗi khoản thanh toán phải có ít nhất ba bên tham gia: người trả tiền,người nhận tiền và các trung gian thanh toán Người trả Người nhận tiền tiền Trung gian thanh toán 3.2. Các chủ thể thanh toán phải mở tài khoản tại ngân hàng hoặc kho bạc + Tài khoản trả tiền: là nơi ghi chép số tiền phải trả. Trong bất kỳ trườnghợp nào người trả tiền cũng phải đảm bảo số dư trên tài khoản tiền gửi của mìnhđủ điều kiện để thực hiện việc thanh toán. Tài khoản trả tiền bao gồm: Tài khoản tiền gửi thanh toán của kháchhàng, tài khoản vay ngân hàng. 64Giáo trình Lý thuyết tiền tệ tín dụngNguyễn Sơn Ngọc Minh + Tài khoản nhận tiền: là nơi ghi chép số tiền nhận được. Tuỳ theo yêucầu của người nhận tiền mà số tiền nhận được được hạch toán (ghi) vào các TKkhác nhau. 3.3. Các chứng từ thanh toán phải được lập theo mẫu quy định của ngânhàng, kho bạc và phải đảm bảo các yếu tố cơ bản của chứng từ. 3.4. Các trung gian thanh toán phải có trách nhiệm thực hiện đúng đắn sựuỷ nhiệm của khách hàng. 4. Ý nghĩa của thanh toán không dùng tiền mặt ( TTKDTM) - TTKDTM thúc đẩy nhanh sự vận động của vật tư, tiền vốn trong nềnkinh tế, góp phần hạ thấp chi phí lưu thông xã hội. - TTKDTM tạo khả năng tập trung nguồn vốn của xã hội vào hệ thốngngân hàng để đầu tư cho vay phát triển kinh tế. - TTKDTM tạo điều kiện để hệ thống ngân hàng kiểm soát các hoạt độngkinh tế của các tác nhân kinh tế trong xã hội. III- Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt (KDTM) Hình thức TTKDTM là tổng thể các quy định về cách thức trả tiền. Nóicách khác, nó là sự liên kết các yếu tố của quá trình thanh toán theo những tínhchất và điều kiện nhất định. Các hình thức TTKDTM bao gồm: 1. Thanh toán bằng séc a- Khái niệm Séc là lệnh trả tiền của chủ tài khoản được lập trên mẫu in sẵn, yêu cầungân hàng phục vụ mình trả cho người thụ hưởng một số tiền nhất định ghi trênséc. b- Các quy định trong thanh toán séc * Tất cả các cơ quan doanh nghiệp và cá nhân có mở TKTG tại ngân hàngđều có quyền dùng séc để thanh toán. Séc được dùng để thanh toán tiền hàng, dịchvụ, nộp thuế, trả nợ…hoặc rút tiền mặt tại các chi nhánh ngân hàng. ...