Giáo trình Máy điện 1 (Ngành: Điện công nghiệp) - CĐ Công nghiệp Hải Phòng

Giáo trình Máy điện 1 được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, bổ sung nhiều kiến thức mới, đề cập những nội dung cơ bản, cốt yếu theo tính chất của ngành nghề đào tạo cho phù hợp và theo qui định trong chương trình khung đào tạo nghề của Bộ Lao động Thương binh Xã hội và Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp. Nội dung của giáo trình được biên soạn gồm: Khái niệm chung về máy điện; Máy biến áp; Máy điện không đồng bộ; Máy điện đồng bộ; Máy điện một chiều.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Máy điện 1 (Ngành: Điện công nghiệp) - CĐ Công nghiệp Hải Phòng UBND THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG TRƢỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP HẢI PHÕNG GIÁO TRÌNH Môn học/ Mô đun: Máy điện 1 NGHỀ:ĐIỆN CÔNG NGHIỆP TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG Hải Phòng, 2019 1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. LỜI NÓI ĐẦU Việc tổ chức biên soạn giáo trình phục vụ cho việc đào tạo nghề Điện Công nghiệp là một nhiệm vụ rất quan trọng của trường Cao đẳng Công nghiệp Hải Phòng. Chính vì lẽ đó Khoa Điện đã có nhiều cố gắng để biên soạn giáo trình các môn học/modul nghề phục vụ cho việc đào tạo nghề. Nhằm đáp ứng được yêu cầu về dạy của Giáo viên và học của Học sinh – Sinh viên trong trường. Sau thời gian nổ lực hết mình của tập thể giảng viên bộ môn, lãnh đạo khoa nhận xét, góp ý, chỉnh sửa, đến nay Giáo trình “MÁY ĐIỆN” đã hoàn thành Nội dung của Giáo trình đã biên soạn, xây dựng trên cơ sở kế thừa những nội dung được giảng dạy ở trường, kết hợp với những kiến thức, công nghệ mới, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo, tương xứng với cấp trình độ và gắn với nhu cầu người học. Giáo trình này biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, bổ sung nhiều kiến thức mới, đề cập những nội dung cơ bản, cốt yếu theo tính chất của ngành nghề đào tạo cho phù hợp và theo qui định trong chương trình khung đào tạo nghề của Bộ Lao động Thương binh Xã hội và Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp. Nội dung của giáo trình được biên soạn gồm: Bài 1: Khái niệm chung về máy điện Bài 2: Máy biến áp Bài 3: Máy điện không đồng bộ Bài 4: Máy điện đồng bộ Bài 5: Máy điện một chiều Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc biên soạn, song chắc chắn không thể tránh khỏi khiếm khuyết. Vì vậy, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp trong trường để lần tái bản sau được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tổ bộ môn 7 GIÁO TRÌNH MÔN HỌC/MÔ ĐUN Tên môn học/mô đun: MÁY ĐIỆN 1 Mã môn học/mô đun: MĐĐCN 17 Vị trí, ý nghĩa, vai trò của mô đun: - Mô đun này học sau các môn học An toàn lao động, Mạch điện và mô đun Đo lường điện. - Là môn học chuyên ngành thuộc các môn học đào tạo nghề bắt buộc - Trang bị cho Sinh viên các kiến thức cơ bản về máy biến áp, động cơ, máy phát điện Mục tiêu của mô đun: Sau khi hoàn tất mô đun này, học viên có năng lực: - Phân tích cấu tạo, nguyên lý của các loại máy điện thông dụng như: máy biến áp, động cơ, máy phát điện. - Kết nối mạch, vận hành máy điện. - Tính toán các thông số kỹ thuật trong máy điện. Nội dung chính của mô đun: Bài 01: Khái niệm chung về máy điện Bài 02: Máy biến áp Bài 03: Máy điện không đồng bộ Bài 04: Máy điện đồng bộ Bài 05: Máy điện một chiều 7 BÀI 1: KHÁI NIỆM CHUNG VỀ MÁY ĐIỆN MÃ BÀI: MĐĐCN17-1 Mục tiêu: - Phân tích được sơ đồ phân loại máy điện - Trình bày được nguyên tắc máy phát điện, động cơ điện. Tính thuận nghịch của máy điện quay - Trình bày được vật liệu chính chế tạo máy điện - Phân tích được quá trình phát nóng và làm mát động cơ Nội dung: 1. ĐỊNH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI 1.1. Định nghĩa. Máy điện là thiết bị điện, nguyên lý làm việc dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ, dùng để biến đổi các dạng năng lượng như cơ năng thành điện năng (máy phát điện) hoặc ngược lại như điện năng thành cơ năng (động cơ điện), hoặc dùng để biến đổi điện áp lưới điện ở cấp điện áp này sang cấp điện áp khác nhưng cùng tần số, ... 1.2. Phân loại máy điện. Máy điện có nhiều loại và có nhiều cách phân loại khác nhau theo nhiệm vụ, tính chất như sau: - Theo sự chuyển động các bộ phận bên trong máy điện + Máy điện tĩnh : là máy điện không có bộ phận chuyển động cơ học (Máy biến áp) + Máy điện quay : là máy điện có các bộ phận chuyển động cơ học (Máy phát, động cơ - Theo tính chất dòng điện + Máy điện một chiều : là máy điện sử dụng ở lưới điện một chiều + Máy điện xoay chiều : là máy điện sử dụng ở lưới điện xoay chiều - Theo tốc độ chuyển động của máy điện quay + Máy điện đồng bộ : là máy điện có tốc độ rotor bằng tốc độ từ trường + Máy điện không đồng bộ : là máy điện có tốc độ rotor khác tốc độ từ trường Sơ đồ phân loại máy điện thường gặp: 3 Hình 1-1 Sơ đồ phân lại máy điện 2. NGUYÊN TẮC MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ ĐỘNG CƠ 2.1. Nguyên tắc máy phát điện: Máy phát điện là máy điện biến đổi cơ năng thành điện năng. Máy phát điện đơn giản gồm hai phần: Phần tĩnh (còn gọi là stato) là hai cực nam châm (N – S). Hình 1-2. Nguyên tắc làm việc của máy phát điện Phần động (còn gọi là rôto) là lõi thép tròn, trên có đặt một khung dây. Khe hở giữa stato và rôto nhỏ và đều, để từ trường trong khe hở là đều và dây dẫn luôn cắt vuông góc với đường sức khi quay (hình 1-2). Khi rôto quay dây dẫn cắt qua các đường sức, tạo ra s.đ.đ E lấy được trên hai vành đồng tiếp xúc A, B, nhờ các chổi than A’, B’. Nếu mạch ngoài nối đến tải có điện trở R, sẽ có dòng điện I qua mạch: E I r0  R Ở đây r0 là điện trở khung dây, cũng là điện trở trong của máy phát điện. Dòng điện I nằm trong từ trường B sẽ chịu tác dụng F có trị số: ...