Giáo trình môi trường xây dựng

Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên (Điều 1, Luật BVMT của Việt Nam, 1993).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình môi trường xây dựngM«n häc: M«i trêng x©y dùng - Biªn so¹n Ths- Gvc Lª c«ng ChÝnh – Bé m«n: C«ng nhÖ- TCTC Ch¬ng 1: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ khoa häc m«i tr êng.1.1. §Þnh nghÜa: M«i tr êng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ yÕu tè vËt chÊt nh©n t¹o cãquan hÖ mËt thiÕt víi nhau, bao quanh con ng êi, cã ¶nh hëng tíi ®êi sèng,s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ng êi vµ thiªn nhiªn (§iÒu 1, LuËtBVMT cña ViÖt Nam, 1993). Tõ ®Þnh nghÜa tæng qu¸t nµy, c¸c kh¸i niÖm vÒ MT cßn ® îc hiÓu theoc¸c nghÜa kh¸c nhau, nhng tùu trung l¹i kh«ng n»m ngoµi néi dung cña®Þnh nghÜa kinh ®iÓn trong LuËt BVMT.§Þnh nghÜa l: MT theo nghÜa réng nhÊt lµ tæng hîp c¸c ®iÒu kiÖn bªnngoµi cã ¶nh hëng tíi mét vËt thÓ hoÆc mét sù kiÖn. BÊt cø mét vËt thÓ,mét sù kiÖn nµo còng tån t¹i vµ diÔn biÕn trong mét MT. Kh¸i niÖm chungvÒ MT nh vËy ®îc cô thÓ ho¸ ®èi víi tõng ®èi t îng vµ tõng môc ®Ýchnghiªn cøu.§èi víi c¬ thÓ sèng th× M«i trêng sèng lµ tæng hîp nh÷ng ®iÒu kiÖn bªnngoµi cã ¶nh hëng tíi ®êi sèng vµ sù ph¸t triÓn cña c¬ thÓ (Lª V¨n Khoa,1995).§Þnh nghÜa 2: MT bao gåm tÊt c¶ nh÷ng g× bao quanh sinh vËt, tÊt c¶c¸c yÕu tè v« sinh vµ h÷u sinh cã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp lªn sùsèng, ph¸t triÓn vµ sinh s¶n cña sinh vËt (Hoµng §øc NhuËn, 2000).Theo t¸c gi¶, MT cã 4 lo¹i chÝnh t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau:- M«i trêng tù nhiªn bao gåm níc, kh«ng khÝ, ®Êt ®ai, ¸nh s¸ng vµ c¸c sinhvËt.- M«i trêng kiÕn t¹o gåm nh÷ng c¶nh quan ®îc thay ®æi do con ngêi.Trang: 1M«n häc: M«i trêng x©y dùng - Biªn so¹n Ths- Gvc Lª c«ng ChÝnh – Bé m«n: C«ng nhÖ- TCTC - M«i trêng kh«ng gian gåm nh÷ng yÕu tè vÒ ®Þa ®iÓm, kho¶ng c¸ch,mËt ®é, ph¬ng híng vµ sù thay ®æi trong MT.- M«i trêng v¨n ho¸ - x· héi bao gåm c¸c c¸ nh©n vµ c¸c nhãm, c«ng nghÖ,t«n gi¸o, c¸c ®Þnh chÕ, kinh häc, thÈm mü häc, d©n sè häc vµ c¸c ho¹t®éng kh¸c cña con ngêi.§Þnh nghÜa 3: MT lµ mét phÇn cña ngo¹i c¶nh, bao gåm c¸c hiÖn t îng vµc¸c thùc thÓ cña tù nhiªn,..mµ ë ®ã, c¸ thÓ, quÇn thÓ, loµi,...cã quan hÖtrùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp b»ng c¸c ph¶n øng thÝch nghi cña m×nh (VòTrung T¹ng, 2000). Tõ ®Þnh nghÜa nµy, ta cã thÓ ph©n biÖt ® îc ®©u lµMT cña loµi nµy mµ kh«ng ph¶i lµ MT cña loµi kh¸c. Ch¼ng h¹n, mÆt biÓnlµ MT cña sinh vËt mÆt níc (Pleiston vµ Neiston), song kh«ng lµ MT cñanh÷ng loµi sèng ë ®¸y s©u hµng ngh×n mÐt vµ ngîc l¹i. §èi víi con ngêi, MT chøa ®ùng néi dung réng h¬n. Theo ®Þnh nghÜacña UNESCO (1981) th× MT cña con ng êi bao gåm toµn bé c¸c hÖ thèngtù nhiªn vµ c¸c hÖ thèng do con ng êi t¹i ra, nh÷ng c¸i h÷u h×nh (tËp qu¸n,niÒm tin,...), trong ®ã con ngêi sèng vµ lao ®éng, hä khai th¸c c¸c tµinguyªn thiªn nhiªn vµ nh©n t¹o nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu cña m×nh.Nh vËy, MT sèng ®èi víi con ng êi kh«ng chØ lµ n¬i tån t¹i, sinh tr ëng vµph¸t triÓn cho mét thùc thÓ sinh vËt lµ con ng êi mµ cßn lµ khung c¶nh cñacuéc sèng, cña lao ®éng vµ sù vui ch¬i gi¶i trÝ cña con ng êi. Nh vËy MT sèng cña con ngêi lµ c¶ vò trô bao la, trong ®ã hÖ MÆt Trêivµ Tr¸i §Êt (T§) lµ bé phËn cã ¶nh hëng trùc tiÕp vµ râ rÖt nhÊt. Theo c¸chnh×n cña khoa häc MT hiÖn ®¹i th× T§ cã thÓ xem nh mét con tµu vò trôlín, mµ loµi ngêi lµ nh÷ng hµnh kh¸ch. VÒ mÆt vËt lý, T§ gåm th¹ch quyÓn,bao gåm tÊt c¶ c¸c vËt thÓ ë d¹ng thÓ r¾n cña T§ vµ cã ®é s©u tíi kho¶ng60km; thuû quyÓn t¹o nªn bëi c¸c ®¹i d ¬ng, biÓn c¶, ao hå, s«ng suèi vµ c¸cthuû vùc kh¸c; khÝ quyÓn víi kh«ng khÝ vµ c¸c lo¹i khÝ kh¸c bao quanhmÆt ®Êt. VÒ mÆt sinh häc, trªn T§ cã sinh quyÓn bao gåm c¸c c¬ thÓTrang: 2M«n häc: M«i trêng x©y dùng - Biªn so¹n Ths- Gvc Lª c«ng ChÝnh – Bé m«n: C«ng nhÖ- TCTCsèng, thuû quyÓn vµ khÝ quyÓn t¹o thµnh MT sèng cña c¸c c¬ thÓ sèng vµ®Þa quyÓn t¹o thµnh líp phñ thæ nh ìng ®a d¹ng. Kh¸c víi c¸c quyÓn vËtchÊt v« sinh, trong sinh quyÓn ngoµi vËt chÊt, n¨ng l îng, cßn cã th«ng tinvíi t¸c dông duy tr× cÊu tróc vµ c¬ chÕ tån t¹i cña c¸c vËt thÓ sèng. D¹ngth«ng tin ë møc ®é phøc t¹p vµ ph¸t triÓn cao nhÊt lµ trÝ tuÖ con ng êi, cãt¸c dông ngµy cµng m¹nh mÏ ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña T§. Tõ nhËnthøc ®ã, ®· h×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ trÝ quyÓn, bao gåm nh÷ng bé phËntrªn T§, t¹i ®ã cã t¸c ®éng trÝ tuÖ con ng êi. Nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt cñakhoa häc kü thuËt cho thÊy r»ng trÝ quyÓn ®ang thay ®æi mét c¸ch nhanhchãng, s©u s¾c vµ ph¹m vi t¸c ®éng ngµy cµng më réng, kÓ c¶ ë ngoµiph¹m v× T§. VÒ mÆt x· héi, c¸c c¸ thÓ con ng êi häp l¹i thµnh céng ®ång,gia ®×nh, bé téc, quèc gia, x· héi theo nh÷ng lo¹i h×nh, ph¬ng thøc vµ thÓchÕ kh¸c nhau. Tõ ®ã t¹o nªn c¸c mèi quan hÖ, c¸c h×nh th¸i tæ chøc kinhtÕ x· héi cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi MT vËt lý, MT sinh häc. Trong thÕ kû XXI, dù ®o¸n sÏ xuÊt hiÖn t ng bõng cña mét nÒn kinh tÕmíi. NÒn kinh tÕ nµy cã tªn gäi lµ kinh tÕ tri thøc vµ nhiÒu tªn gäi kh¸cnhng néi dung khoa häc kü thuËt cña nã th× vÉn chØ lµ mét. §ã lµ: khoahäc vµ c«ng nghÖ tr ...