Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Phần 1 - NXB Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh

Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Phần 1 trình bày các nội dung chính sau: Tổng quan về ngân hàng thương mại; Nghiệp vụ huy động vốn; Các vấn đề cơ bản về tín dụng ngân hàng; Nghiệp vụ cho vay; Nghiệp vụ cho thuê tài chính; Nghiệp vụ chiết khấu;... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Phần 1 - NXB Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẼ' TP. H ồ CHÍ MINH Chủ biên: - PGS.TS. Trầm Thị Xuân Hương - ThS. Hoàng Thị Minh Ngọc - PGS.TS. Trần Huy Hoàng - ThS. Hoàng Hải Yến - TS. Lại Tiến Dĩnh - ThS. Dương Tấn Khoa - TS. Nguyễn Thanh Phong - GV. Cao Ngọc Thủy GIÁO TRÌNH ■ ÌỆ P VỤ N6ẳNj ÌÌM i ,o6'2ILĩ*>. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. H ồ CHÍ MINH ^'ONnuiO'^'' Chủ hiên: - PGS.TS. Trám Thị Xuân Hương - ThS. Hoàng Thị Minh Ngọc - PGS.TS. Trần Huy Hoàng - ThS. Hoàng Hải Yến - TS. Lại Tiến Dĩnh - ThS. Dương Tấn Khoa - TS, Nguyễn Thanh Phong - GV, Cao Ngọc Thủy GIÁO TRÌNH NGHIỆP VỤ NGÂN HÀNG THirỚNG MẠI (Tái bản lần thứ nhốt) QRH NHÀ XUẤT BẢN KINH TẾ TP. Hồ CHÍ MINH PUBUSHINữ HOUS£ TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MAI MỤC TIÊU NGHIÊN CÚtJ CỦA CHƯOTVG. - Cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản về NHTM như; khái niệm, dặc diêm kinh doanh, chức năng và các nghiệp vụ chủ yêu của NHTM. - Nghicn cứu ứng dụng các nghiệp vụ cua NH I M trỏn cơ sơ pháp lý tại Việt Nam. - Nghiên cím quá trình hình thành và phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam, phân loại NHTM Việt Nam, cơ cấu tổ chức và mạng lưới hoạt động của NH TM Việt Nam. I. KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÂN HÀNG THƯONG MẠI 1. Khái niệm về ngân hàng thưong mại NIITM là định chế tài chính trung gian đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trườna. Neân hàna có lịch sử ra đời rất lâu, 3000 năm trước công nguyên. Từ nehề dôi tiền của một số thương nhân dần dần hỉnh thành nên các tồ chức nhận tiền íỉửi. cho vav. chuvển tiền, thanh toán...v.v. hoạt động như các NHTM. Cùng với sự phái triến của nền kinh tế thị trưònc ihco xu hướnn hội nhập quốc lế hiện nay, các NHTM khône naừna phát triẽn hình thành mạng lưới rộna khắp toàn cầu. hoạt động ngân hàng có tính hệ thốne cao, được XCIU như một kcnh chu chuyến vốn quan trọng và cune ứnc dịch vụ tài chính neà\' càna da dạmi \ à phong phú tác động đáng kế đến sự phát triến của nền kinh tè thị trưừna. Hiện nay, tùy theo lịch sử hình thành của hệ thônu tuiân hànc, có nhiêu kliái niệmveNHTM: Theo Ngân hàng thế giói: ngàn hàng là tồ chức tài chính nhận tiền izưi chú vếu dưới dạng không kỳ hạn hoặc tiền gửi được rút ra vói một thông báo nạăn hạn (tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm). Dưới liêu đề 'các ntiân hànu' gom cỏ: Ngân hàng thương mại. chỉ tham gia vào các hoạt động nhận tiền cửi. cho va> imán hạn. tmng dài hạn; Ngân hàng đầu tư, hoạt động buôn bán chứng khoán và hảo lành phát hành; Ngân hàng nhà ở, cung cấp tài chính cho lĩnh vực phát trièn nhà ỏ’ \à nhiều loại ngân hàng khác nữa. Tại một số nước còn có ngân hàng lông họp, kết hợp hoạt động ngân hàng thương mại với hoạt động ngân hàng dâu tư và dòi khi thực hiện cả dịch VLI bảo hiêm. Tại Hoa Kỳ: NHTM là một tổ chức kinh doanh trong lĩnh vực tiền lộ, chin èn cung cấp các dịch vụ về tài chính như nhận tiền gửi. chu>ên ticn, thanh toán, cho vay, đầu tư, đối liền, mua bán ngoại hối và các dịch vụ khác liên quan dèn liên như bảo quản, ủy thác, làm dại lý trong nước và quốc té. Tại Pháp: theo đạo luật ngân hàng pháp năm 1941, NHlTvI là nhừnu xí nghiệp hay là những cơ sở mà nghề nghiệp thường xmên là nhận tiền bạc cua còng chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưói các hình thức khác và sư dụng số lien dó cho chính họ trong các nghiệp vụ chiêt khâu, tín dụng và cung câp dịch vụ lài chính. Tai Viêt Nain: khái niệm về NíĩriM dưọ'c qu) dịnh cua pháp luật. Theo âiểu 4, luật các tố chức tín (ỉụnịỊ, ngỜY ỉf> thánỊỊ 06 năm 2 0 ì 0, ygờ/7 hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện íàt ca các hoạt dộng ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy dinh cua luật các TCTD nhúm mục tiêu lợi nhuận. Như vậy, NIITM là tổ chức được thành lập theo qu>' dịnh cua pháp luạl. kinh doanh trong lĩnh vực tiền lệ. vó'i hoạt động thường XLixèn là nhận tiền gưi dirói nhiều hình thức khác nhau và sứ dụng số tiền nà}' dc cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán cho các chứ thế trong nên kinh tê. nham mục licu lợi nhuận. Hoạt động kinh doanh của NHTM là hoạt động kinh doanh tiền tệ và các hoạt động khác có liên quan, bao gồm: - Huy động vốn là hoạt động nhận tiền gưi của tồ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn. tiền gửi C(S kỳ hạn. tiền gứi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi. k}^ phiếu, trái phiếu...v.v theo nguyên lắc hoàn trả dầy đủ ca goc lần lài cho khách hàng iheo đúns thời hạn ihóa thuận. - Cấp tín dụng là việc thỏa thuận đc lổ chức, cá nhàn sử dụna một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụna một tài sản theo nauvỗn tắc có hoàn trả và lãi bang nghiộp vụ cho vay. chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bao lãnh naân hànu và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác. - Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản là việc cung ứng phương tiện thanh toán; thực hiện dịch vụ thanh toán séc. lệnh chi. ủv nhiệm chi. nhờ thu. úy nhiệm thu. thẻ ngân hàng, thư tín dụng và các dịch vụ thanh toán khác cho khách hàng thông qua tài khoản tiền gứi của khách hàng. - Các hoạt động kinh doanh khác của NHTM: Dịch \ ụ ngân quv; Dịch \ ụ ủy thác; Dịch vụ môi giới tiền tệ; Dịch vụ kinh doanh ngoại hối; Các dịch vụ khác: quản Iv tài sản. tư vấn tài chính.. .v.\’. 2. Những điếm đặc thù trong hoạt động kinh doanh của NHTM. NHTM có những diêm khác biệt so vcVi các đơn vị kinh tê khác trong nên kinh tc. chính nhũng điếm khác biệt nàv giúp cho NHTM thỏ hiện được vai trò quan ...