Giáo trình Nhiệt lạnh - Chương 9

TIÊU ÂM VÀ LỌC BỤIKhái niệm: Tiếng ồn là tập hợp những âm thanh có cường độ và tần số khác nhau sắp xếp không có trật tự , gây khó chịu cho người nghe, cản trở con người làm việc và nghỉ ngơi
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Nhiệt lạnh - Chương 9 CHÆÅNG 9 TIÃU ÁM VAÌ LOÜC BUÛI9.1 Tiãu ám9.1.1 Khaïi niãûm. Tiãúng äön laì táûp håüp nhæîng ám thanh coï cæåìng âäü vaì táön säú khaïc nhau sàõp xãúp khäng coïtráût tæû, gáy khoï chëu cho ngæåìi nghe, caín tråí con ngæåìi laìm viãûc vaì nghè ngåi.9.1.1.1 Caïc âàûc træng cå baín cuía ám thanh a. Táön säú ám thanh Âån vë âo laì Hz. Mäùi ám thanh âæåüc âàûc træng båíi mäüt táön säú dao âäüng cuía soïng ám.Bçnh thæåìng tai ngæåìi caím thuû âæåüc caïc ám thanh coï táön säú tæì 16 ÷ 20.000 Hz b. Ngæåîng nghe vaì ngæåîng choïi tai Ám thanh laì nhæîng dao âäüng cå hoüc âæåüc lan truyãön dæåïi hçnh thæïc soïng trong mäi træåìngâaìn häöi, nhæng khäng phaíi báút cæï soïng naìo âãún tai cuîng gáy ra caím giaïc ám thanh nhæ nhau.Cæåìng âäü ám thanh nhoí nháút åí mäüt soïng ám xaïc âënh maì tai ngæåìi nghe tháúy âæåüc goüi laìngæåîng nghe. Ám thanh coï táön säú khaïc nhau giaï trë ngæåîng nghe cuîng khaïc nhau. Cæåìng âäüám thanh låïn nháút maì tai ngæåìi coï thãø chëu âæåüc goüi laì ngæåîng choïi tai. c. Mæïc cæåìng âäü ám L (dB) Mæïc cæåìng âäü ám thanh âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc : L = 10 lg (I / Io), dB (9-1) 2 I - Cæåìng âäü ám thanh âang xeït, W/m Io - Cæåìng âäü ám thanh åí ngæåîng nghe : Io = 10-12 W/m2 d. Mæïc aïp suáút ám (dB) Mæïc aïp suáút ám thanh âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc : Lp = 10 lg ( p/po ), dB (9-2) p - AÏp suáút ám thanh , Pa po - AÏp suáút ám thanh åí ngæåîng nghe: po = 2.10-5 Pa e. Mæïc to cuía ám (Fän) Mæïc to cuía ám laì sæïc maûnh caím giaïc do ám thanh gáy nãn trong tai ngæåìi, noï khängnhæîng phuû thuäüc vaìo aïp suáút ám maì coìn phuû thuäüc vaìo táön säú ám thanh. Táön säú caìng tháúp thçtai ngæåìi caìng khoï nháûn tháúy. Ngæåìi ta xaïc âënh âæåüc ràòng mæïc to cuía ám thanh báút kyì âo bàng Fän , coï giaï trë bàòngmæïc aïp suáút ám cuía ám chuáøn coï cuìng mæïc to våïi ám âoï. Âäúi våïi ám chuáøn , mæïc to åíngæåîng nghe laì 0 Fän , ngæåîng choïi tai laì 120 Fän. Caïc ám coï cuìng giaï trë aïp suáút ám nãúutáön säú caìng cao thç mæïc to caìng låïn. f. Daíi táön säú ám thanh Cå quan caím giaïc cuía con ngæåìi khäng phaín æïng våïi âäü tàng tuyãût âäúi cuía táön säú ámthanh maì theo mæïc tàng tæång âäúi cuía noï. Khi táön säú tàng gáúp âäi thç âäü cao cuía ám tàng lãn1 täng , goüi laì 1 äúcta táön säú. Ngæåìi ta chia táön säú ám thanh ra thaình nhiãöu daíi, trong âoï giåïi haûn trãn cuía låïn gáúp âäigiåïi haûn dæåïi. Toaìn bäü daíi táön säú ám thanh maì tai ngæåìi nghe âæåüc chia ra laìm 11 äúcta táön säúvaì coï giaï trë trung bçnh laì 31,5; 63; 125; 250; 500; 1000; 2000; 4000; 8000; 16.000 Tiãu chuáøn vãû sinh vaì mæïc cho pheïp cuía tiãúng äön âæåüc quy âënh åí 8 äúcta : 63; 125;250; 500; 100; 200; 400; 800 175 Baíng 9-1 Táön säú (Hz) Säú thæïc tæû äúcta 1 2 3 4 5 6 7 8 Giåïi haûn trãn 45 90 180 335 1400 2800 5600 11200 Trung bçnh 31,5 63 125 250 1000 2000 4000 8000 Giåïi haûn dæåïi 22,4 45 90 180 710 1400 2800 5600 Caïc maïy âo âäü äön , âo mæïc to cuía ám âån vë laì âãöxibenA (dBA) laì mæïc cæåìng âäü ámchung cuía táút caí caïc daíi äúcta táön säú âaî qui âënh vãö táön säú 1000 Hz. Ta goüi ám thanh âoï laìdBA laì ám thanh tæång âæång. Khi duìng dBA âãø chè ám thanh ta khäng cáön noïi ám thanh âoïåí táön säú bao nhiãu. Trë säú dBA giuïp ta âaïnh giaï så bäü xem âäü äön coï væåüt quaï mæïc cho pheïphay khäng.9.1.1.2 AÍnh hæåíng cuía âäü äön Tiãúng äön coï aính hæåíng nhiãöu âãún sæïc khoeí con ngæåìi. Mæïc âäü aính hæåíng tuyì thuäüc vaìogiaï trë cuía âäü äön. Baíng 9-2 dæåïi âáy âæa ra caïc säú liãûu vãö mæïc âäü aính hæåíng cuía âäü äön tåïisæïc khoeí cuía con ngæåìi. Baíng 9-2 Mæïc äön, (dBA) Taïc duûng lãn ngæåìi nghe 0 - Ngæåîng nghe tháúy 100 - Bàõt âáöu laìm biãún âäøi nhëp tim 110 - Kêch thêch maûnh maìng nhé 120 - Ngæåîng choïi tai 130 ÷ 135 - Gáy bãûnh tháön kinh, nän mæía laìm yãúu xuïc giaïc vaì cå ...